Søkeresultat

Tøm filter
Distanse
less than  km
from 
Viser 200 av 2357 resultater

Vadheim Turisthotell

Losji / Accommodation
Publisert: 07.07.1999
Author: Sverre Søgnen
Omkring åra 1850 vart det vanleg for velståande europearar, særleg engelskmenn, å dra til Noreg for å oppleve den mektige Vestlandsnaturen. Ei vanleg ...

Tronvik psykiatriske behandlingsheim

Folk og samfunn
Sjukehus / Hospital
Publisert: 07.07.1999
Author: Sverre Søgnen
Sogn og Fjordane hadde i mange år lege langt etter dei fleste fylke når det gjaldt omsorga av psykisk helse. Dei sjukaste vart plassert på Neevengaard...

Kyrkjebø kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Kyrkjebø kyrkje er ei treskipa langkyrkje i tre som står i bygda Kyrkjebø i Høyanger kommune. Kyrkja, som har 500 sitjeplassar, vart vigsla 7. oktober...

Minnestein i Vadheim over falne i krigen 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 21.09.2001
Author: Hermund Kleppa
To ungdommar frå Vadheim sette livet til under krigen 1940-1945. Begge omkom i krigsforlis, den eine om bord på panserskipet Eidsvold i norsk farvatn,...

Jorddyrking i Stardalen

Gardsbruk / Farm
Publisert: 25.09.2001
Author: Finn Borgen Førsund
I den halvtanna mil lange Stardalen, på mellom 280 til 300 m o.h., var det i 1920-åra 37 gardsbruk. Mykje av innmarka vart årvisst overfløymt. Opptakt...

Sparebanken i Jølster

Bank / Bank
Publisert: 25.09.2001
Author: Finn Borgen Førsund
Sparebanken i Jølster kom i siste fase av sparebank-etableringa i Sogn og Fjordane. Banken vart opna i Årdalen i 1901. Banken vann seg snøgt ein solid...

Parken i Høyanger

Park / Park
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristine Kopperud Timberlid
Bustadområdet Parken i Høyanger vart oppført i industristaden sin barndom. Området har den engelske hagebyen som førebilete, og er i dag freda på grun...

Hermetikkfabrikk i Sauesund

Fabrikk / Factory
Publisert: 01.10.2001
Author: Finn Borgen Førsund
Det var i Askvoll produksjon av krabbehermetikk tok til og fekk størst omfang på kysten av Sogn og Fjordane. Her er òg eit godt område for krabbefiske...

Løkeland hermetikkfabrikk på Atløy

Fabrikk / Factory
Publisert: 01.10.2001
Author: Finn Borgen Førsund
Verksemda vart etablert av Sigurd Løkeland i 1922. Hovudproduktet har vore hermetisert krabbe, naturell eller som postei. Til ut på 1960-talet vart kr...

Vilnes kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Vilnes kyrkje er ei langkyrkje i tømmer som står på Vilnes, på sørspissen av Atløy i Askvoll kommune. Kyrkja, som har 130 sitjeplassar, vart bygt i 16...

Askvoll kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Askvoll kyrkje er ei langkyrkje i tre som står i bygda Askvoll. Kyrkja, som har 425 sitjeplassar, vart vigsla 13. desember 1863 av prost Johan Carl Ch...

Bulandet bedehuskapell

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Bulandet bedehuskapell er eit påbygd bedehus i tre som står på Kjempeneset på Musøya i Askvoll kommune. Bedehuskapellet, som har 170 sitjeplassar, var...

Minnestein over Christen Jenssøn

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Kring 1950 kom det for dagen ein stor hellestein med gamal innskrift på kyrkjegarden ved Askvoll kyrkje. Dei innhogde bokstavane CIS passa med Christe...

Far og son Bakke - framståande venstremenn frå Holmedal

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Gaute Losnegård
I andre halvdel av 1800-talet gjekk det føre seg ei storstila oppblomstring av norsk nasjonalkultur og åndsliv, og i brodden for dette stod den tids "...

Det store hamskiftet i Stongfjorden

Fabrikk / Factory
Publisert: 07.07.1999
Author: Gaute Losnegård
Stongfjorden var ein av dei første industristadene her i fylket, med den første aluminiumsfabrikken i Skandinavia....

Gruvene i Grimelia

Gruve / Mine
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
I juni 1759 fekk "Grimmeliens Kobberværk" kongeleg privilegium til å drive gruvedrift innanfor ein radius på om lag 20 kilometer. Dette omfatta også S...

Trollefos Uldvarefabrik

Fabrikk / Factory
Publisert: 07.07.1999
Author: Gaute Losnegård
I over tretti år forsynte Trollefossen ved garden Engjabøen i Holmedal ein ullvarefabrikk ved same namn med straum, fram til bygningane brann ned i 19...

Helle Teglverk

Fabrikk / Factory
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Frå 1890-åra til kring 1920 var gamle Fjaler kommune best forsynt med industriell aktivitet i Sogn og Fjordane. To teglverk vart dei største tiltaka f...

Vårdal teglverk

Fabrikk / Factory
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Frå 1890-åra til kring 1920 var gamle Fjaler kommune best forsynt med industriell aktivitet i Sogn og Fjordane. To teglverk vart dei største tiltaka f...

Bygda Undredal

Bygd / Village
Publisert: 25.09.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Undredal er ei særprega lita bygd, plassert om lag midvegs inn i Aurlandsfjorden. Fram til slutten av 1980-talet var einaste veg til bygdesenteret sjø...

Fitjar - kongsgarden

Arkeologi
Publisert: 15.01.2013
Author: Svein Indrelid
Framfor Fitjarkyrkja står ein minnestein, hoggen av Anne Grimdalen og reist i 1961 til tusenårsminnet for ei av dei mest dramatiske hendingane i Noreg...

Midtfjellet

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 22.08.2018
Author: Arve Tvede
Etter kvart som motstanden auka mot stadig nye store vasskraftutbyggingar på 1990-talet, peika naturvernorganisasjonar på vindkraft som eit meir natur...

Ruskeneset

Arkeologi
Publisert: 28.08.2018
Author: Knut Andreas Bergsvik Ida Dyrkorn Heierland
På Ruskeneset ved Søreide er det to hellere som ble gravd ut av Haakon Shetelig og Aug. Brinkmann i 1914-16. Selv i dag, over hundre år etter utgravni...

Gamle Bjølvo kraftverk

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 10.09.2018
Author: Arve Tvede
Gamle Bjølvo kraftverk ved Ålvik i Kvam herad vart bygd som eit privat industriverk under første verdskrig, og det første aggregatet vart sett i drift...

Minnestein i Romsdal over jostedøler – Anders Vestad og Kari Vestad

Folk og samfunn
Minne / Reminder
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«I fjor sommar [1974] vart det sett opp ein minnestein på kyrkjegarden på Veøya i Romsdal. Det var etterkomarane av Anders og Kari Ormberg Vestad som ...

Ulrikstunnelen

Berggrunn
Publisert: 11.09.2018
Author: Haakon Fossen
Den nye jernbanetunnelen gjennom Ulriken fra Arna til Bergen ga geologene en sjelden anledning til å studere bergartene under Ulriken. Det sylinderfo...

Rimsvarden

Arkeologi
Publisert: 16.01.2013
Author: Svein Indrelid
Høgt og fritt ligg Rimsvarden, ei veldig steinrøys på høgste nuten med vidt utsyn over Fitjar-bygda. Med sine 30 meter i tverrmål og innpå 4 meters hø...

Grenda Styvi

Grend / Hamlet
Publisert: 26.09.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Styvi er ein av dei fire grendene eller hovudgardane i Nærøyfjorden, og består sjølv av to gardsbruk og vårstølen Holmo. I tillegg har garden stølsret...

Om dampbåten «Faleide»

Dampbåt / Steamer
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa Edvard Langeland Faleide
Sommaren 1891 skjedde noko viktig i indre Nordfjord. Folk på Faleide tok til med lokal dampskipsfart. Dei hadde kjøpt seg ein liten brukt båt i Hordal...

Mosterhamn

Busetnad, bygd, by
Publisert: 15.01.2013
Author: Nils Georg Brekke
Mosterhamn er ein av dei gamle, privilegerte handelsstadene som har lege sentralt i leia, anten skutene segla Langenuen, Nyleia gjennom Fitjar eller i...

Nesttun under vann

Publisert: 08.11.2017
Author: Hedda Sofie Gjerdingen Ingrid Emilsen Kristiansen Henriette Linge
Nesttun-området ligger utsatt til for flom. Flommene forekommer vanligvis om høsten som en konsekvens av intens nedbør i form av regn, men også i komb...

Brandasund

Busetnad, bygd, by
Publisert: 15.01.2013
Author: Nils Georg Brekke
På Gisøya, ved den vestre sida av Brandasundet, ligg den gamle privilegerte handels- og gjestgjevarstaden frå 1600-talet, med Nordsjøen som næraste na...

Førde

Planteliv
Publisert: 05.01.2018
Author: Tor Jan Ropeid
Kystfuruskogen i Sveio kommune høver spesielt godt for alltidgrøne rhododendron og liknande plantar som ikkje trivst med for mykje frost om vinteren. ...

Leirvik - fengselet

Busetnad, bygd, by
Publisert: 15.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Tore Lande Moe
I 1863 vart distriktsfengselet i Leirvik offisielt teke i bruk. Saman med dei tilsvarande institusjonane på Voss og i Bergen var dette Søndre Bergenhu...

Om Andreas Tansø og frakteskuta «Fresvik»

Ulukke / Accident
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Nyhende på førstesida til avisa Sogn og Fjordane, måndag 4. august 1963: «Andreas Tansø gjekk ned då «Fresvik» forliste». Ei tragisk hending, og ein s...

Sagvåg

Busetnad, bygd, by
Publisert: 15.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Egil Nysæter
Oppgangssaga, som stod på garden Valvatnas eigedom, har gjeve namn til Sagvåg. Sagbruket er truleg bygd rundt midten av 1500-talet. Staden heitte på d...

Litlabø

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 15.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Tore Lande Moe
Dei første kisfunna på Litlabø på Stord kom for dagen i 1864. Førti år framover vart svovelkisen driven fram i dagbrot. Frå 1874 til 188O vart han nyt...

Kumle bedehus - vigsla 1963

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Måndag 20. april 1961 handsama kommunestyret i Askvoll søknad frå byggjenemnda for bedehus på Kumle om tilskot på 10 000 kroner. Byggjearbeidet var go...

Vindenes

Dyreliv
Publisert: 16.05.2018
Author: Terje Lislevand
I slutten av januar 2017 stranda ein kval på Sotra. Det viste seg å vera ein småhovudkval, også kalla gåsenebbkval, ein heilt ny art i våre farvatn. D...

Sævarhelleren og Olsteinhelleren

Arkeologi
Publisert: 16.05.2018
Author: Knut Andreas Bergsvik
Nord i bygda Herand er det ei lang rekkje store hellerar. Mange av dei har funn frå forhistorisk tid; somme av desse er svært gamle....

DS «Fiskeren» forliste ved Stabben fyr 1890

Næring og handverk
Ulukke / Accident
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Stabben fyr ligg ved innseglinga til Florø. Opp gjennom åra har mange fartøy havarert tett attmed fyret eller like ved. Natt til 26. september 1890 gr...

Eikjehaugen

Busetnad, bygd, by
Publisert: 16.05.2018
Author: Knut Olav Aslaksen

Hystad - gravminne

Arkeologi
Publisert: 15.01.2013
Author: Svein Indrelid
Den største samlinga av førhistoriske gravminne på Stord finst i Hystadmarkjo. Her er framleis 16 gravrøysar og 2 steinringar å sjå; funn som i tid sp...

Kong Olav V i Sogn og Fjordane – bispedømmejubileum i Selje 1968

Jubileum / Anniversary
Publisert: 06.02.2024
Author: Torkjell Djupedal Hermund Kleppa
Spør du folk i Selje om kva som var den største hendinga i bygda i løpet av dei vel 50 åra sidan krigen slutta, er sjansen stor for at dei vil seie ju...

Dampbåten «Engøy» – minesprengd i Frøysjøen år 1943

Ulukke / Accident
Publisert: 06.02.2024
Author: Ståle Sørbotten Hermund Kleppa (red.)
Laurdag 6. mars 1943 var fartøyet «Engøy» med ein liten båt på slep i leia nord for Florø. I bygda Botnane var folk i gravferd. Dei blei brått vitne t...

Harald Langø – var med i illegalt arbeid og Shetlandsfarten

Ulukke / Accident
Publisert: 06.02.2024
Author: Ståle Sørbotten
«på alle måtar ein staut sjømann og ein kjernekar. So mang ei fårefull ferd har han hatt på sjøen, i all slags vêr og i mine-fårlege distrikt. Då gjek...

Sumtangen

Arkeologi
Publisert: 22.06.2018
Author: Svein Indrelid
Inst i Finnsbergdalen, nokre få kilometer søraust for Hardangerjøkulen, ligg Finnsbergvatnet, 1190 meter over havet. På sørsida, litt vest for midten,...

Sørhuglo

Busetnad, bygd, by
Publisert: 15.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Tore Lande Moe
Futegarden på Sørhuglo er ein av dei mange embetsgardane i Hordaland. Etter tradisjonen vart «Futastovo» bygd av futen Gram i andre halvdelen av 1600-...

Minnesmerke i Måløy over omkomne fiskarar

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I åra 1756-1955 kom i alt 84 fiskarar frå Sør-Vågsøy kommune bort på havet. I 1957 vart det avduka eit minnesmerke over dei attmed kyrkja i Måløy....

Krutfabrikken på Byrkjelo

Fabrikk / Factory
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Eikenes Solbjørg Ulvestad
Gabriel Ludvikson Bjørnereim vart fødd på "Ludvikbruket" på Bjørnarheim i 1876. Som 17 åring utvandra han til USA der han m.a. gjekk på bergverksskule...

Gloppen Mølle

Industri, energi og naturressursar
Mølle / Mill
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Eikenes
Gloppen Mølle kom i drift i 1917. Ho var ei av dei første større handelsmøllene på Vestlandet, og den første bygdemølla i Sogn og Fjordane. Mølla var ...

Gloppen hotell

Losji / Accommodation
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Eikenes
Gloppen Hotell ligg fint tilbaketrekt i botnen av Sandane-bukta. Det vart starta i 1829 som skysstasjon. I 1866 bygde Joachim E. Sivertsen den første ...

Gåsemyr transformatorkiosk på Sandane

Kraftoverføring / Power transmission
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Eikenes
Gåsemyrkiosken, ein transformatorstasjon frå 1918, står i bakken bak Sandane hotell, tidlegare Firdaheimen. Bygningen er - sett frå avstand - både fir...

Notabua i Selvågane på Sandane

Sjøbu / Sea house
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Eikenes
Sandanebukta vert avgrensa mot sør av Selvågane. Her stikk ei fjelltunge ut i fjorden mot vest. På Klubben, den ytste pynten av berget, står Notabua. ...

Nilsstova og Bua på Nesholmen leirstad i Hyen

Museum, natur- og kulturvern
Losji / Accommodation
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Eikenes
På Nesholmen leirstad i Hyen står det to gamle hus som begge er flytte dit frå Eimhjellen, nemleg Nilsstova og Bua. Nilsstova vart bygd i 1816 - 1817,...

Holvikejekta

Båt / Boat
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Eikenes
I 1997 vart Holvikejekta kåra til kulturminne for Gloppen kommune. Det var eit godt og rett val, for båthistorisk sett er Holvikjekta ein nasjonalskat...

Sjøhusmurane på øyane i Flora

Sjøbu / Sea house
Publisert: 07.07.1999
Author: Trond Strømgren
I samband med det rike sildefisket i Kinn Prestegjeld på 1800-talet, vart det bygt fleire hundre store salteri for å ta hand om all silda. Det måtte b...

Kinnakyrkja

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald J. Stavang
Kinnakyrkja er bygd i stein, truleg ein gong på 1100-talet. Det er den eldste og einaste i sitt slag i Sunnfjord, og eit av dei flottaste mellomalder-...

Svanøy hovudgard

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Lengst sør i Flora kommune ved innløpet til Førdefjorden, med Stavfjorden i sør og Brufjorden i nord, ligg den vakre og frodige øya Svanøy. Øya og god...

Olavskrossen på Svanøy

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Svanøy var tidlegare eit knutepunkt i ytre Sunnfjord, med futegard og eiga kyrkje. På den gamle kyrkjegarden på øya står ein steinkross med runeinnskr...

Garden Erikstad på Svanøy

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Erikstad - som lokalt uttalaster'sta- ligg vest på Svanøy. Gardstunet er bygd eit kort stykke opp frå Erstadvågen på nordsida av øya. Her er mange gam...

Spor etter gruvedrift på Svanøy

Gruve / Mine
Publisert: 07.07.1999
Frå kaien i Svanøybukt går ein grusveg austover til Nordneset. Ved siste huset held vegen fram som sti eller traktorveg. Ei rusta jernstang står i veg...

Ytterøyane fyr

Fyrlykt / Lighthouse
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald J. Stavang
Ytterøyane fyr, den største i Sunnfjord, vart bygd i 1881, og har stått av både orkanar og flyåtak. Fyret er eitt av dei få langs kysten som enno ikkj...

Stabben fyr

Fyrlykt / Lighthouse
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald J. Stavang
På eit glatt, avrunda skjer midt i skipsleia, vart det i 1866/67 bygt eit kraftig fyrhus på ein vel fundamentert seinsokkel, sett i mørtel, og samanbu...

Kvannhovden fyr

Fyrlykt / Lighthouse
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald J. Stavang
I 1895 vart det bygt fyr på Kvannhovden, og lyset vart kveikt 5. november dette året. Det var ei vanleg veike-lampe, og først i 1932 fekk fyret ei kra...

Eikefjord kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Eikefjord kyrkje er ei krosskyrkje i tre som står i bygda Eikefjord i Flora kommune. Kyrkja, som har 350 sitjeplassar, sto ferdig i 1812. Byggmeister ...

Nordal kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Nordal kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på garden Nordalen sin grunn, langt nordaust i Flora kommune. Kyrkja, som har 200 sitjeplassar, vart vig...

Fiskeværet Rognaldsvåg

Næring og handverk
Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Trond Strømgren
Rognaldsvåg er tettstaden på øya Reksta, langt vest i Flora kommune. Det har truleg budd folk på Reksta i over 5000 år. Rognaldsvåg fekk etter kvart s...

Mjømna kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Mjømna kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på øya Mjømna, langt vest i Gulen kommune. Kyrkja, som har 310 sitjeplassar, vart vigsla 5. november 190...

Koleragravstader i Gulen

Gravplass / Cementery
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
På 1800-talet braut det ut to koleraepidemiar i Norge, i 1831 og 1848. Den fyrste nådde ikkje Vestlandet, men den andre herja stygt i Bergen og Sunnho...

Kremmarleiet på Børholmen

Hamn / Port
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Børholmen ligg heilt ut mot havet like sør for innløpet til Sognefjorden. Holmen ligg mellom Kversøy i vest og Grima og Lomannsøy i aust. Trass i den ...

Handelsstaden Skjerjehamn

Hamn / Port
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Lengst nordvest på Sandøy, på noko som ein gong var ei lita øy, men som no er knytt saman med hovudøya av ei fylling, ligg Skjerjehamn. Staden ligg i ...

Gjestgjevarstaden i Glavær

Losji / Accommodation
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Glavær ligg like sør for innløpet til Sognefjorden mellom Hille og Hisarøy. Glavær er i røynda fleire øyar, og på søre Glavær låg gjestgjevarstaden. D...

Den angliske steinkrossen i Eivindvik

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Ellingsen
To gamle steinkrossar i Eivindvik har truleg opplevd både Gulatinget og innføringa av kristendommen. Ein av dei har elegante, bogne kantar og står på ...

Minnesmerke over krigsflygarar i Askvoll

Folk og samfunn
Plakett / Plaque
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
Jonsokkvelden 23. juni 1943 styrta eit alliert fly i strandkanten like ved huset til Chester Saltskår på Stavenes. Dei to norske flygarane omkom og va...

Kloumann-skulpturen i Høyanger

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
Svært få personar får oppleva å vera med på avduking av minnesmerke over seg sjølv. I Høyanger var det ei slik hending i 1929. Ingeniør Sigurd Klouman...

Den keltiske steinkrossen i Eivindvik

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Ellingsen
To steinkrossar i Eivindvik har truleg opplevd både Gulatinget og innføringa av kristendommen. Den eine av krossane har rette, enkle former og står ve...

Heksemonumentet på Anda

Monument / Monument
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
Søndag 10. juni 2002 vart det avduka ein skulptur på Anda til minne om hekseforfølgjingane. Minnesmerket, som har tittelen Heksemonumentet, er laga av...

Minnestein over Leo Aarseth

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
12. juni 1940 var Leo Aarseth frå Vevring lettmatros på tankskipet "Orkanger" på veg frå Abadan til Malta. Skipet vart torpedert, men mannskapet berga...

Gravrøysene på Botnane

Folk og samfunn
Gravplass / Cementery Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Årstein Svihus
På fastlandssida av Bremanger, ned mot Flora kommune, ligg Botnane med gardane Øvrebotnen, Sørbotnen og Nordbotnen. I dag finn ein åtte gravrøyser på ...

Tønnefabrikk på Kviteneset

Fabrikk / Factory
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
Ei av dei mest typiske næringane i Dalsfjord-området var bøkringa. Medan bøkringa før 1900 i hovudsak fann stad omkring på gardane, skjedde det rundt ...

Hjølmo

Busetnad, bygd, by
Publisert: 08.11.2012
Author: Nils Georg Brekke
I den bratte dalsida i Hjølmodalen, ein liten sidedal frå Øvre Eidfjord som har vore ein sentral oppgang til Hardangervidda, ligg framleis det gamle f...

Grotle gamle kyrkjegard

Tru og livssyn
Gravplass / Cementery
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
I kulturminneåret 1997 kåra folket i Bremanger den gamle middelalder-kyrkjegarden på Grotle til kommunen sitt kulturminne. Grotlekyrkja vart riven i 1...

Vetvik - storgarden som vart fråflytta

Folk og samfunn
Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Årstein Svihus
På nordvestsida av Bremangerlandet - ut mot det opne storhavet, finn ein den fråflytta grenda Vetvik. Her budde det folk før, eit heilt lite bygdesamf...

Handelsstaden Rugsund

Hamn / Port
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Omkransa av vakker natur ligg den gamle handelsstaden Rugsund på austspissen av Rugsundøya. Rugsund, sundet mellom Rugsundøya og fastlandet, er snøggv...

Sjøhusmiljøet i Kalvåg

Bygd / Village
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Godt i ly for storhavet ligg Kalvåg på innsida av øya Frøya. Gjennom mange hundre år var dette ei god hamn for fiskarane, på jakt etter sild og torsk....

Fiskarstovene på Liset

Folk og samfunn
Fiske / Fishing Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Årstein Svihus
Tek ein turen til vestsida av garden Liset i Bremanger vil ein finne ein fredeleg stad. Berre gamle grunnmurar står att og vitnar om tidlegare hektisk...

Myklebustsætra i Ålfoten

Folk og samfunn
Støl / Mountain farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Årstein Svihus
På vegen mellom Ålfoten og Svelgen ligg Myklebustdalen med Myklebustsætra plassert rett attmed Sætravatnet. Her ligg ei av dei få setrane i Sogn og Fj...

Ålfoten kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Ålfoten kyrkje er ei langkyrkje i lafta tømmer som står i bygda Ålfoten i Bremanger kommune. Kyrkja, som har 100 sitjeplassar, vart bygd på 1600-talet...

Måbø

Busetnad, bygd, by
Publisert: 08.11.2012
Author: Nils Georg Brekke Kjell Andresen
Måbø er den øvste garden i Måbødalen. Denne tronge og bratte fjelldalen har frå uminnelege tider vore ein av vegane frå fjordbygdene opp mot fjellvidd...

"Knut" og to andre sekskeipingar

Samferdsle
Båt / Boat Transport / Transport
Publisert: 07.07.1999
Author: Årstein Svihus
Ein gong var sunnfjordbåten den vanlege båttypen i Sunnfjord, men alt for 150 år sidan var dei i ferd med å tape terreng for ei modernisert utgåve av ...

Minnestein over diktarpresten Claus Frimann

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Claus Frimann, fødd 1746, var prest i Davik i 42 år. Han er omtala som diktarpresten i Nordfjord, best kjend for boka Almuens sanger, og særleg visa D...

Kraft og industri i Svelgen

Industri, energi og naturressursar
Bygd / Village
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
I Bremanger gav kraftrikdomane grunnlag for oppbygginga av industristaden Svelgen. Det tok tid før det vart etablert industri som kunne nytte krafta, ...

Kystfortet på Tangane

Folk og samfunn
Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
Hausten 1940 starta den tyske marinen bygginga av eit kystfort på Tangane. Byggeleiinga var tysk, men store deler av arbeidet vart utført av norske en...

Krigsminne på Ospeneset

Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
Hausten 1941 var tyske offiserar på synfaring på Ospeneset. Ved nyttår 1942 måtte folk i området flytte frå gardsbruka sine, og like etter starta bygg...

Krigsminne på Gottraneset

Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
I 1942 måtte grunneigaren av Gottraneset flytte frå garden, og inn til Berle. Året etter flytta tyskarane kanonane sine frå Berle og ut i nye stilling...

Handelsstaden Vågsberget

Hamn / Port
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
På sørsida av Vågsøy, ved innløpet til Vågsfjorden ligg den gamle handels- og gjestgjevarstaden Vågsberget. Handelsstaden, med gjestgiveriet, ligg vak...

Bakkejekta

Samferdsle
Båt / Boat Hamn / Port Handel / Trade
Publisert: 07.07.1999
Author: Gaute Losnegård
Til minne om ei tid då all transport av varer mellom Dalsfjorden og Bergen gjekk sjøvegen med skuter førte med vinden, står Bakkejekta på Kystmuseet i...

Skysstasjon på Langeland

Losji / Accommodation
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
I samband med at Den Trondhjemske Postvei vart etablert i 1780-åra, vart det også behov for skysskifte. Langeland var ein av desse mange skysstasjonan...

Kråkenes fyr

Busetnad, bygd, by
Fyrlykt / Lighthouse
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
I 1906 vart det bygt fyrstasjon på Kråkenes etter påtrykk frå Kristiansund skipperforeining. Fyret ligg lenger vest enn Stad og er det mest vêrharde p...

Fiskeværet Torskangerpollen

Næring og handverk
Hamn / Port
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
På vestsida av Vågsøy, i den inste delen av Kvalheimsvika, som smalnar av og vender sørover, ligg fiskeværet Torskangerpollen. Frå midten av 1800-tale...

Landingsplassar på Kråkenes

Plass / Spot
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Folk på Kråkenes har til alle tider slite med dårlege landingsplassar. Det var fem kjende plassar: Storehola, Keila, Stiksvika, Bleke og Synstestøa. I...

Agastølen

Busetnad, bygd, by
Publisert: 08.11.2012
Author: Nils Georg Brekke
Den som vandrar på vidda, vil frå tid til anna koma framom gamle stølar eller felæger, med trauste grå steinbuer, gjerne halvt inngravne i bakken; ein...

Arresten på Bryggja

Fengsel / Prison
Publisert: 07.07.1999
Author: Rigmor Navekvien (1935 - )
Omringa av gamle ærverdige tre ligg det gamle Lensmannstunet på Bryggja. Eitt av husa vert kalla Arresten....

Gamlevegen mellom Rimstad og Berstad

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Mellom gardane Rimstad og Berstad gjekk det i gammal tid ein veg. Denne har vore nytta både av pilgrimar, postførarar og bygdefolk. Det er mange synle...

Minnesmerke om kyrkjestaden på Silda

Folk og samfunn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
På Silda hadde dei kyrkje frå ca. 1320 til 1580. Det var ei kapellkyrkje under Selje prestegjeld. Ho vart nedlagd etter at det vart bygt ny kyrkje på ...

Losane på Silda

Hamn / Port
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
På øya Silda budde det losar i eldre tid. Nordre hamn var ventehamn for skip som skulle nordom Stad. I dårleg vêr kunne dei her liggja trygt å venta o...

Minnestein over Kristen Nystad

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 25.05.2001
Author: Hermund Kleppa
Kristen Nystad fødd på Sørstranda i Gloppen omkom då panserskipet "Norge" gjekk ned på hamna i Narvik 9. april 1940. I 1951 reiste bygdefolket minnest...

Handelsstaden Osmundsvåg

Hamn / Port
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Osmundsvåg ligg på halvøya mellom Ulvesundet og Sørpollen, med Sildegapet i nord. Lengst nord på denne halvøya stikk ein liten våg sørover og inne i d...

Handelsstaden på Måløyna

Hamn / Port
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Skipsleia langs kysten har alltid gått gjennom Ulvesundet, sundet mellom Vågsøya og fastlandet. Sentralt i dette sundet ligg Måløyna med den gamle han...

Handelsstaden Bryggja

Bygd / Village
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Bryggja ligg på nordsida av fjorden like aust for innløpet av Nordfjord. Staden vart skilt ut frå garden Runnshaug i 1838. Frå gamalt har Bryggja hatt...

Minnestein om vegbygging i Lifjorden

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 28.05.2001
Author: Hermund Kleppa
Vegen frå Risnes i Lifjorden til kommunesenteret på Hyllestad vart bygd i fleire etappar. Arbeidet byrja i 1902 og heldt på til 1923. Seinare har det ...

Alfred Maurstad - frå Tuftene i Maurstadgrenda

Musikkinstrument / Musical Instrument Musikk / Music Musikkverk / Musical work Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Skodespelaren Alfred Maurstad (1896-1967) vart fødd og voks opp på Bryggja i Ytre Nordfjord. Barndomsheimen hans på småbruket Tuftene ligg i skråninga...

Steingardane på Kvalheim

Steingjerde / Stone fence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Kvalheimsbygda ligg nord i Kvalheimsvika på vestsida av Vågsøya. Her budde det 188 menneske i 1900. På Kvalheimsgardane er det kilometervis med steing...

Måløyraidet - Martin Linge-monumentet

Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Martin Linge, skodespelar og offiser, fall i det britisk-norske raidet mot Måløy 3. juledag 1941. Han vart gravlagt under full tysk honnør på kyrkjega...

Minnestein over flysersjant Erling Julin Olsen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden i Midtgulen står ein minnestein over Erling Julin Olsen. Steinen vart reist i 1947 av folket i Svelgen ved Svelgen turn- og idrettsfor...

Bautasteinen i Ålfoten

Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Eit kort stykke nedanfor kyrkja i Ålfoten står ein 4,5 m høg stein til minne om soldatar frå Ålfoten som var med i krigen 1807-1814. Bygdefolket omtal...

Overlege H. C. Wennevold - byste ved Nordfjord Sjukehus

Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I 1936 opna Nordfjord Sjukehus, bygd av det amerikanske ekteparet Singer. Den fyrste overlegen var Hans Christian Wennevold. På 85-årsdagen heidra ven...

Minnestein på Åsebønakken

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Frå Spjuteneset på Nordsida av Hornindalsvatnet går det ein rygg opp mot Åsebønakken. Her var det vete og vetestove i eldre tider. Staden var eit punk...

Bautastein på Nordfjordeid over falne i krigsåra 1807-1814

Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I krigsåra 1807-1814 vart fleire hundre nordfjordingar innkalla til militærteneste. Mannskapa frå ytre Nordfjord gjorde teneste i sjøforsvaret. Soldat...

Minnestein i Dale over falne 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Ved kyrkja i Dale står ein minnestein over falne i andre verdskrigen. Det er ti namn på steinen. Sju kom bort på sjøen. Minnesteinen vart avduka 15. m...

Den Trondhjemske Postvei i Gaular

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
Oppretting av vekefast og direkte postrute mellom Bergen, Molde og Trondheim i 1786, og bygging av postveg mellom byane, batt dei to stiftsbyane tetta...

Bautasteinen på Austrheim

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Eikenes
På Austrheimssteinen er truleg den yngste av jarnalder-helleristningane i Nordfjord. Den innrista skipsfiguren er datert til kring år 400 e.Kr., overg...

Landmarksteinen

Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I Fjaler står ein minnestein over Johan Theodor Landmark, mannen som skipa Norges Bondelag i 1896. Steinen vart avduka sommaren 1937. Fredag 31. juli ...

Minnestein i Holmedal over falne i verdskrigen 1939-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Seks menn frå Holmedal sokn (tidlegare Fjaler kommune, no Askvoll) sette livet til under verdskrigen 1939-1945: tre på norske handelsskip i utanriks f...

Sunnfjord folkehøgskule - minnestein over føregangsmann

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Sunnfjord folkehøgskule i Førde byrja i Naustdal i 1902. "Ungdomsskolen i Søndfjord" var overskrifta i ei kunngjering i desember 1901. Thorbjørn Horte...

Minnesteinen på Saltverkneset på Svanøy

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
"Søndfjords Ungdom i det 20de aarhundre vil en gang ofre tid og arbeide for ved Svanøens strande at reise et minde over Hans Nielsen Hauge og hans ven...

Sunnfjord folkehøgskule - minnestein over skulestyrar

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
På framsida (eller baksida) av den eldste bygningen på Sunnfjord Folkehøgskule står det ein bautastein. Steinen vart reist i 1933 til minne om Rasmus ...

Sunnfjord Folkehøgskule - minnestein om brannulukke

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
"Minne um ulukka paa Solvang" står innhogge på ein stein på kyrkjegarden ved Førde kyrkje. Det var mellom klokka 1 og 2, natt til laurdag den 3. septe...

Prestegarden på Vereide

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Olav Sigurd Gundersen
Gjennom 1000 år har det budd prestar på Vereide. Dei første var nok sterkt knytte til stormannsætta som budde her frå før 900, og var nærast som gards...

Minnestein over Anna Vereide - søndagsskulearbeidar i Nordfjord

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Året 1895 var ein merkedag på garden Tystad i Gloppen. Då samlast born for fyrste gong til søndagsskule i Nordfjord. Anna Vereide var ei av fleire bak...

Minnestein om vegen til Myklebustdalen i Breim

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Laurdag 3. september 1994 var det høgtidleg opning av vegen til Myklebustdalen, nøyaktig 100 år etter at vegen var ferdig. Samstundes vart det avduka ...

Minnestein over bygdesogegranskaren Jacob Aaland

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Jacob Aaland (1865-1950) er ein av dei tre store bygdebok-klassikarane i Sogn og Fjordane. Dei to andre er Albert Joleik (Sunnfjord) og Jon Laberg (So...

Minnestein over Niels Griis Alstrup Dahl

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
"Brød av Steen og Aand af Striile, Dahl i Eivindvigen tvang." Dette er dei ofte siterte orda av Henrik Wergeland om presten Niels Griis Alstrup Dahl i...

Stabbur på Føleide - tømra hus frå før år 1350

Gardshus / Farm house
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Eikenes
På Jobruket på Føleide står eit stabbur som truleg er frå før år 1350. Huset står fritt og fint, med utsikt mot "Innfjorden" og mot Eidsdalen som føre...

Minnestein i Eivindvik over lensmann Bredvik

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Augustin Bredvik (1868-1952) var lensmann i Gulen i meir enn 40 år. Ein av "dei byggjande menn i Vestlandsbygdene", skreiv "Firda" i eit minneord. Den...

Minnestein over falne i Eivindvik

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Gulen kommune har fire minnesteinar over falne i andre verdskrigen. Ein står på Byrknesøy, ein på kyrkjegarden ved Mjømna kyrkje, ein på gravstaden i ...

Minnestein over soldat Halvard Trædal

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Halvard Benjamin Trædal frå indre Oppedal fall i kampane i Valdres 26. april 1940. Han vart fyrst gravlagd i Valdres, men vart same hausten flytta hei...

Minnestein over Jon Dyrrdal

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 17.06.2002
Author: Hermund Kleppa
Jon Dyrrdal, fødd 1894, kom frå den einbølte høgdegarden Dyrdal på sørsida av Sognefjorden i Høyanger kommune. Han kom i ung alder til Oslo, reiste på...

Frontkjempargrav i Høyanger - Karl Uno Sundberg

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Like innanfor porten til gravstaden Høgereina i Høyanger står gravminnet over frontkjemparen Karl Uno Sundberg. Oskeurna hans vart sett ned 6. mai 194...

Veg og bru over Kjøsnesfjorden

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Frå Vassenden strekkjer Jølstravatnet seg vel to mil austover, og ved gardane Sunde og Kjøsnes på sørsida, går den kring fem kilometer lange Kjøsnesfj...

Minnestein i Solvorn om ufredsåra 1807-1814

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Til jubileumsåret for grunnlova i 1914 vart det reist vel tjue minnesmerke i Sogn og Fjordane. Halvparten er "bautasteinar" sette til minne om soldata...

Minnestein på Hafslo om soldatar i ufredsåra 1807-1814

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I Luster kommune står to minnesteinar over soldatar som var med i grensetraktene mot Sverige i ufredsåra 1807-1814. Den eine står ved Hafslo kyrkje, d...

Far etter Bjørgvin-biskopar i Bisparøysi

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Frå Dale i Luster går ein gammal ferdselsveg opp Dalsdalen og over til Vigdal. Eit kort stykke før høgaste punktet, Storehaug, ligg Bisparøysi. Her er...

Minnestein over Eidsvoll-mannen Peder Hjermann

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I byrjinga av april 1814 samlast 112 folkevalde utsendingar til riksforsamling på Eidsvoll. Tre av dei representerte Nordre Bergenhus Amt og det er re...

Kyrkjestaden Utvær

Tru og livssyn
Grend / Hamlet
Publisert: 11.10.2000
Author: Margrethe Henden Aaraas Anders Gjerde
Kapellet på Utvær vart truleg bygt på 1100-talet. Det var vigd til St. Klemens, vernehelgen for sjøfolk, og det var for desse kapellet var bygt. Kapel...

Minnestein ved Oppstryn kyrkje over falne 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Fem menn frå Oppstryn sette livet til i kampen for freden og fedrelandet i krigsåra 1940-1945. 17. mai 1946 vart det avduka ein minnestein over dei ve...

Steinkrossen i Loen

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Attmed kyrkja i Loen står ein vel to meter høg steinkross. Turistar og andre stoggar av og til, - tek han nærare i augesyn og les på ei informasjonsta...

Singersteinen på Hildeneset i Innvik

Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Tysdag 23. juni 1936 var ein stor dag i indre Nordfjord med kongevitjing og opning av vegen Olden-Innvik. Vegen kunne opnast takka vere forskottering ...

Minnestein over Hugleik Tungøen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Øvst oppe i Oldedalen står det ein 3 meter høg minnestein tett i vegen attmed brua til garden Åbrekk. BONDEFØRARER HUGLEIK TUNGØEN DØD ÅRET 1706 står ...

Minnesmerke om Lodalsulukkene 1905 og 1936

Folk og samfunn
Monument / Monument Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Lodalsulukkene i 1905 og 1936 kravde 135 menneskeliv. Begge gongene rasa det veldige steinmassar frå Ramnefjellet ned i Lodalsvatnet som skapte enorme...

Steinsmia på Austrheim

Smie / Forge
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Eikenes
Ved elva som skil gardane Hauge og Austrheim, finn vi ein særprega og sjeldsynt steinbygning. Huset står på bruk nr. 11 på garden Austrheim, og ligg n...

Minnestein på Vangberg

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
På haugen ovanom det eldste våningshuset på Markusbruket i Stryn står det ein «bauta», ein prismeforma stein med innskrift. Steinen vart avduka sommar...

Minnestein over soldat Hans Elvheim

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
10. april 1940 reiste 23 menn frå Fresvik til Bømoen på Voss for å vera med og forsvara landet mot den tyske okkupasjonsmakta. Hans Elvheim var ein av...

Minnestein over Konrad Byrknes ved Mjømna kyrkje

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 10.06.2001
Author: Hermund Kleppa
Etter mobiliseringa 9. april 1940 reiste mannskap frå heile Sogn og Fjordane til mønstringsstaden Bømoen på Voss. Vel 2000 mann vart frå 19. april ove...

Handelsstaden Døsen

Grend / Hamlet
Publisert: 14.06.2001
Author: Anders Gjerde
Garden Døsen ligg på vestsida av Lustrafjorden ved osen av Døsjelvi, eit stykkje sør for Dale kyrkje. Døsen grensar til Nygard i sør og Dale i nord. M...

Minne om Justismordet i Gaular

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 29.06.2001
Author: Hermund Kleppa
Ved Viksdalen kyrkje står ein gravstein som skil seg ut frå alle dei andre. Ikkje i materiale eller form, men ved innskrifta: "MIKAL G. HETLE (---) Sk...

Minnestein i Ålfoten over Rasmus Nyvoll

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.07.2001
Author: Hermund Kleppa
Rasmus Nyvoll, fødd 1909 i Ålfoten, fall i kampane i Italia i 1944. I 1951 vart det avduka ein minnestein over han ved Ålfoten kyrkje. Det var ungdoms...

Minnestein over falne ved Davik kyrkje

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.07.2001
Author: Hermund Kleppa
17. mai 2000 blei det avduka ein minnestein ved Davik kyrkje over tre menn som miste livet i verdskrigen 1939-1945. To sette livet til på ein britisk/...

Skipsverftet i Leirvik

Skipsverft / Ship yard
Publisert: 14.02.2001
Author: Finn Borgen Førsund
Eit moderne småskipsverft i Leirvik byggjer skip opp til 12 000 tonn dv. Verksemda vart starta opp som slipp og smie i 1918 av Jonas Løland (1877-1960...

Dyrnesliøyri

Grend / Hamlet
Publisert: 14.02.2001
Author: Sverre Søgnen
Dyrnesliøyri er danna av stein og grus frå Ullebøelva og er den einaste flate flekken i Dyrneslia. I ei veglaus tid, då mest all ferdsle gjekk føre se...

Meieriet på Hjelmeland

Industri, energi og naturressursar
Meieri / Diary
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
Meieriet på Indre Hjelmeland var i drift til sentralmeieriet i Bygstad stod ferdig i 1952. I staden for at dette skulle forfalle, greidde eldsjeler å ...

Steinhuset på Åsnes

Gardshus / Farm house
Publisert: 19.02.2001
Author: Gunnar Urtegaard
På Åsnes mellom Bryggja og Lefdal står det eit steinhus mura i to etasjar like til mønet. Malvin J. Aasnes åtte bruket her, og han byrja tidleg å mura...

Hæreid - arkeologi

Arkeologi
Publisert: 08.11.2012
Author: Svein Indrelid Sigrid H.H. Kaland
Det største forhistoriske gravfeltet i Hordaland ligg på Hæreid. Oppå terrasseflata, inne i den fine bjørkehagen, ligg dei, haugane og røysane, einski...

Brannen i Refvika i 1872

Brann / Fire
Publisert: 21.02.2001
Author: Gunnar Urtegaard
Bygda Refvika ligg mellom Refviksanden i nordvest og Refvikvatnet i søraust. Fram til 1872 budde alle folka på garden i same tunet, og husa stod tett ...

Kyrkjestaden Husøy

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Anders Gjerde
Husøy kapell vart truleg bygt hausten 1717 eller våren 1718. Samstundes vart kapellet på Utvær rive. Husøy kapellsokn var ein del av det store Eivindv...

Kjeåsen

Busetnad, bygd, by
Publisert: 08.11.2012
Author: Nils Georg Brekke
Høgt oppe over fjorden, i 600 meters høgd, ligg dei to bruka på Kjeåsen. I dag køyrer du til tuns i bil, gjennom ein ny tunnel som kraftutbyggjarane i...

Steinstolpen i Bygstad

Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald Jarl Runde
Ved Liagjerdet i Bygstad er ein stein brukt som telegrafstolpe. Det er ikkje noko uvanleg i og for seg, tilsvarande finn ein fleire stader rundt om i ...

Ungdomshuset Valhall

Forsamlingshus / Assembly house
Publisert: 21.03.2001
Author: Kristine Kopperud Timberlid
Ungdomshuset i Høyanger, Valhall, er landskjend for sitt karakteristiske nasjonalromantiske interiør. Huset vart vigsla i februar 1922, og har fram ti...

Filippiner-Lund vidkjend og avhalden misjonær

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Hans H. Steinsund
David Olai Lund, betre kjend som Filippiner-Lund, vert rekna blant våre største misjonærar. Han såg tidleg vegen han måtte gå og førebudde seg særs gr...

Gulen kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Gulen kyrkje er ei langkyrkje i tre som står i bygda Eivindvik. Kyrkja, som har 700 sitjeplassar, vart vigsla 13. desember 1863 av prost Thomas Erikse...

Herresalen - Prestebustaden i Eivindvik

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Ellingsen
Det staselege kvite huset nedanfor kyrkja i Eivindvik vert kalla Herresalen og var bustadhuset til "Eivindvigens anden skaber", prost Niels Griis Alst...

Minnestein over utflyttar frå Fresvik til Voss

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 08.12.2000
Author: Hermund Kleppa
Kring 1660 reiste Mads Torbjørnson Hov frå Fresvik til Voss. Han kom til garden Sæve ved giftarmål med enkja Torbjørg. Mads Sæve var lensmann i åra 16...

Prost Niels Griis Alstrup Dahl - folkeopplysar og velferdsbyggjar

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Ellingsen
Prosten Niels Griis Alstrup Dahl (1778 - 1852) vert kalla folkeopplysar og patriot. Prestegjerninga hans kjem litt i skuggen av alt han gjorde for å b...

Gulatinget - Vestlandet sin lovstad

Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Gaute Losnegård
Gulatinget var møtestaden i Vestlandet sitt gamle lovområde. Frå først på 900-talet og 400 år frametter var tingmøtet i Gulen sentralt i rettsstellet ...

Askrova bedehuskapell

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 14.12.2000
Author: Harald J. Stavang
Askrova bedehuskapell vart vigsla av biskop Ragnvald Indrebø den 14. april 1957. Men arbeidet med å bygge bedehus på Askrova, er mykje eldre. Opptaket...

Krigsminne i Rutledal

Folk og samfunn
Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
Alt i mai 1940 kom tyskarane til Rutledal og bygde eit anlegg for utskyting av torpedoar. Seinare starta bygginga av eit kystfort, og infanterisoldata...

Krigsminne på Risenes

Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
I juni 1942 sende tyskarane evakueringsordre til eigarane av dei fire gardsbruka på Rise, og dei fekk tre dagar på seg til å pakke og flytte bort frå ...

Brekke kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Brekke kyrkje er ei langkyrkje i tre som står i bygda Brekke ved Risnefjorden i Gulen kommune. Kyrkja, som har 390 sitjeplassar, vart vigsla 19. novem...

Wergeland-støtta på Verkland

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
"Glem ei, du er støv! Glem ei, du er mere enn støv!" Med desse orda frå Henrik Wergeland let Dagne Groven Myhren duken falla av minnesmerket over dikt...

Kvernhuset på Nigardsgrandane

Mølle / Mill
Publisert: 08.01.2001
Author: Sigbjørg Sperle (1939 - ) Hermund Kleppa
Tett ved bilvegen til Nigardsbreen ligg eit meir enn hundre år gamalt kvernhus. Denne kverna var i bruk til kring 1950. I 1979 fòr kvernhuset i den st...

Gjetarhytta på Viva

Hytte / Cabin
Publisert: 09.01.2001
Author: Hermund Kleppa Sigbjørg Sperle (1939 - )
Tett ved bilvegen til Styggevatnet, der turistvegen til Sprongdalen tek av, ligg Vivahytta, ei steinbu oppsett for sauegjetarar fyrst på 1900-talet og...

Minnestein over Jon J. Hop

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 10.01.2001
Author: Hermund Kleppa
Jon J. Hop var den første frå Solund som miste livet i krigen 1940-1945. Han var mannskap på ein båt på veg for å henta mjøl i Vaksdal. Båten vart kap...

Minnestein over falne frå Høyanger

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 13.01.2001
Author: Hermund Kleppa
Rett nedom det gamle posthuset i Høyanger står ein minnestein over fem som sette livet til i krigsåra 1940-1945. To sat i tysk fangenskap, tre var sjø...

Minnestein på Sande over falne i krigen 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
To ungdommar frå Gaular miste livet i kampane mot dei tyske invasjonsstyrkane ved Flå og ved Dokka. Dei fall same dagen, 25. april 1940. Begge blei gr...

Åsnes skifabrikk

Fabrikk / Factory
Publisert: 07.07.1999
Author: Gaute Losnegård
På Åsnes ligg den siste norskeigde skifabrikken. Ein familie frå bygda har bygt opp fabrikken som produserer innanfor ein nisje der konkurransen til t...

Erik Grant Lea og Gjølanger Mølle

Mølle / Mill
Publisert: 07.07.1999
Author: Gaute Losnegård
Den bergenske skipsreiaren og spekulanten Erik Grant Lea tapte formuen sin, men reetablerte seg på Gjølanger med mølledrift....

Gruvedrift i Sørdalen

Gruve / Mine
Publisert: 07.07.1999
Author: Gaute Losnegård
Sørdalen ved Hellevik har kopar i fjellet som til sine tider har vore drivverdig, og frå midten av 1700-talet til byrjinga av 1900-talet var det perio...

Såpeslippen i Våge

Skipsverft / Ship yard
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Langt vest i Fjaler kommune ligg garden Våge, inst i Bygdevågen. Hit kom Bertel Spord i 1905. Ei tid reiste han rundt og sette inn motorar i båtar. I ...

Steinkrossen i Korssund

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 22.04.2005
Author: Hermund Kleppa
Sogn og Fjordane har vel 15 steinkrossar frå tida då kristendomen vart innførd i Noreg. Det finst kring 60 i heile landet, dei fleste i Vest-Noreg. So...

Handelsstaden Korssund

Hamn / Port
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Korssund ligg inne i Korssundosen, nord for Åfjorden og sør for Vilnesfjorden. Med småbåtar er det mogleg å segla til Vilnesfjorden gjennom det smale ...

Kystfortet på Lammetun

Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
I oktober 1941 starta tyskarane bygginga av kystfortet. Ordre om evakuering vart send til dei tre familiane som budde på Lammetun, og dei fekk fem dag...

Den Trondhjemske Postvei gjennom Breim

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Eikenes
Der den gamle vegen mellom Bergen og Trondheim nådde Re i Breim, var det eit vegskilje. Herfrå var det to vegtrasear som begge førte til kaupang-stade...

Potetforliset ved Seglsteinen

Skipsvrak / Ship wreck
Publisert: 07.07.1999
Author: Hans H. Steinsund
Ei bekmørk desembernatt 1944 glir ein tysk konvoi over Sognesjøen mot nord. Ingen fyrlykter er tende, men leiarbåten greier finne opninga til Krakhell...

Den gamle Årdalsvegen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Eikenes
Årdalen i Breim ligg 200 - 300 meter over Breimsvatnet, på søraustsida, ca. 8 km frå senteret i tidlegare Breim kommune, Re. Før 1880 var grenda heilt...

Vereidesletta - største gravfeltet på Vestlandet

Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Eikenes
Vereidesletta ligg på nordsida av Gloppefjorden. Eit frodig jordbrukslandskap pregar området. Her ligg det største gravfeltet frå førhistorisk tid på ...

Gamleskulen på Hardbakke

Folk og samfunn
Skulehus / School building
Publisert: 07.07.1999
Author: Hans H. Steinsund
Hardbakke var den andre staden i Solund som fekk bygt skulehus. Frå 1870 kunne skuleborna rusle opp steintrappa til ei romsleg stove. Lærarhuslyden bu...

Karnilstunet og Karnilshaugen

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Eikenes
Stiftinga Karnilstunet vart skipa i 1994. Det skjedde etter at den siste eigaren av Karnilsbruket, Kornelius Hauge, døydde i 1988, og etter ønskje frå...

Minnestein over Andreas Hesjedal

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Attmed kyrkja i Eikefjord står ein minnestein over Andreas Hesjedal som omkom i ei forferdeleg ulukke ved Florø 1. september 1945. Ein fullasta lekter...

Bautastein i Holmedal

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 02.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 1999 berga Harald Bakke i Holmedal ein bautastein frå å hamna på djupna. Steinen hadde lege i fjøresteinane og år for år kome lenger og lenge...