Søkeresultat

Tøm filter
Distanse
less than  km
from 
Viser 68 av 268 resultater

Om Bøyabreen

Landskap
Bre / Glacier
Publisert: 10.11.2014
Author: Hermund Kleppa
Jostedalsbreen har vel tjue brearmar som strekkjer seg nedover i dalføre. Bøyabreen i Fjærland er den flest folk ser; frå bilvindauga i full fart på v...

Amerikabrev frå Øvre Amla

Amerikareisa
Litteratur / Litterature Utvandring / Emigration
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
I 1894 fekk godseigar Hans K. Heiberg på Øvre Amla post frå Gunhild, ei kvinne som hadde tenestegjort hjå han før ho flytta til Amerika med familien s...

Minnesmerke i Columbinebukta på Lepsøy – kopling til Sogn

Folk og samfunn
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 1886 hadde fleire aviser notis med overskrifta Elisabeth Mouat’s Reddere. Seks menn var tildelt heidersteikn for bergingsdåd på Lepsøy 6. feb...

Grønlands apostel - medarbeidar fødd i Leikanger

Person / Person
Publisert: 26.04.2010
Author: Hermund Kleppa
Hans Egede - Grønlands apostel - reiste til Grønland i 1721 og var der til 1736. Gjennom heile perioden hadde han medarbeidarar i kortare eller lengre...

Koppevaksinasjon på 1800-talet og ein attest

Helse / Health
Publisert: 23.03.2011
Author: Hermund Kleppa
I 1994 sende Turid Nåtedal ein koppeattest frå 1851 til Fylkesarkivet. Ho tenkte dette var ein litt artig attest å ha i arkivet. – Kanskje det ikkje f...

”Forsvunne gardar” på Systrond

Gardshus / Farm house
Publisert: 29.10.2012
Author: Marit Anita Skrede
I jordeboka Bergens Kalvskinn frå midten av 1300-talet er det nemnt seks gardar på Systrond som me ikkje lenger veit kvar låg. Dette er Eldridajord, H...

Storgarden Kvåle

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Marit Anita Skrede
Garden Kvåle i Sogndal har vore ein stor og rik gard i mellomalderen (1030-1536/37) og seinare. Korleis kan me vita dette i dag? Ved å nytta historisk...

Om klippfisk og tre matoppskrifter

Matoppskrift / Food recipe
Publisert: 20.03.2013
Author: Hermund Kleppa
«Klippfisk – og Saltsildretter» er tittelen på ei brosjyre som dukka opp i «ymse trykksaker»; - berre åtte små sider, utgjeven av Fiskeridirektoratet ...

Spor etter menneske i fleire tusen år

Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Marit Anita Skrede
På flata der Sogn psykiatrisenter ligg på Rutlin i Sogndal, har det vore busetjing tilbake til bronsealderen (1800 - 500 f. Kr.) og jordbruk heilt til...

Eventyr og segner – Futaspranget

Sagn / Legend
Publisert: 26.04.2013
Author: Hermund Kleppa
Gamlevegen opp Gildreskreda frå Årøy i Sogndal er ein mykje nytta turveg. Det knyter seg fleire segn både til vegen og elva. I 1998 gjennomførte eleva...

Fotograf Elen Loftesnes

Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Hedvig Ølmheim
Elen Loftesnes (1905-1979) var fotograf i Sogndal frå 1930 og til omlag 1962. Ho er ein av få kvinnelege fotografar frå Sogn og Fjordane som det er be...

To Sogn og Fjordane-møte med Svend Foyn

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Det eine møtet knyter seg til Svend Foyn-monumentet i Tønsberg. Det er laga av bilethoggaren Anders Svor frå Hornindal. Det andre knyter seg til bankm...

Amtmann og prest i nappetak om fattigprotokoll

Strid / Strife
Publisert: 10.07.2008
Author: Hermund Kleppa Berit Selseng
".. til eegenraadige (..) Amtmand Mons Teistes udødelige æreminde..", står det innført i protokollen for fattigkommisjonen i Leikanger år 1772. Det va...

Amerikanske misjonærar frå Sogn - på frimerke i Afrika

Frimerke / Stamp
Publisert: 12.01.2006
Author: Hermund Kleppa
Frimerkesamlarar eller filatelistar har sine spesialområde. Eitt spesialområde kallar dei Norwegiana. Det vil seia utanlandske frimerke eller andre po...

Barneheimen på Leikanger

Barneheim / Orphanage
Publisert: 22.08.2002
Author: Hermund Kleppa
I 1891 bygde Sogns indremisjon barneheim på Leikanger. Sogn barneheim (også skrive Sogns barneheim) var i drift til og med 1974. Heimen hadde plass 20...

Då keisar Wilhelm var brannsjef

Brann / Fire
Publisert: 02.11.2000
Tysdag den 18. juli 1911 kl. 11.00 om føremiddagen braut det ut brann i ein snikkarverkstad i Balestrand sentrum. Verkstaden høyrde til Hans Thue og B...

En grav - viet til solgudens tegn

Historisk plass / Historical site
Publisert: 22.09.2009
Author: Hermund Kleppa
Den 16. november 1909 hadde Sogns Tidende ei notis om eit interessant gravfunn på Nornes. Konservator Haakon Shetelig hadde vore på staden. Det var ei...

Samferdslerevolusjon i midtre og indre Sogn

Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Tida før 1940 må seiast å ha vore litt av ein samferdslerevolusjon i midtre og indre Sogn. Gaularfjellsvegen og Sognefjellsvegen og dei nye ferjesamba...

- Måtte alltid ofra til Gåsi

Naturformasjon / Natural structure
Publisert: 01.09.2005
Author: Hermund Kleppa
Gåsi eller Gaosi er namnet på ein figur i eit sva attmed den gamle stølsvegen frå Skahaug til Stokksete. Frå gamalt var det alltid slik at dei måtte o...

Prestegard frå Leikanger på Norsk Folkemuseum

Bolig / Residence
Publisert: 29.05.2009
Author: Hermund Kleppa
I 1911 reiv dei den vel 150 år gamle prestegarden (prestebustaden) på Leikanger. Materialane blei sendt austover til Kristiania, første delen av vegen...

Fire kyrkjer på Systrond i mellomalderen

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 01.09.2009
Author: Marit Anita Skrede
Det var fire kyrkjer i Leikanger i mellomalderen. To av desse var truleg stavkyrkjer; Henjum og Hamre, medan to var steinkyrkjer; Njøs og Leikanger ky...

Skogrekruttskule bygde bruer i Henjadalen

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
År 2016: Turgåarar, joggarar, syklistar og alle andre som ferdast på vegen inn Henjadalen passerer fire betongbruer. Den første går over Høgaloftåna e...

Grunnlovsjubileum – 1814 i Sogndal prestegjeld

Jubileum / Anniversary
Publisert: 24.03.2014
Author: Hermund Kleppa
1814 – merkeår i Noregssoga: Kielfreden, prins Christian Frederik midtpunkt for norsk sjølvstenderørsle, stormannsmøtet på Eidsvoll, særskild bededag ...

Grunnlovsjubileum 2014 – eit 1814-brev frå Bergen til Sogndal

Jubileum / Anniversary
Publisert: 14.01.2014
Author: Hermund Kleppa
Året 1814 – eit merkeår i Noregssoga: Kielfreden, prins Christian Frederik midtpunkt for norsk sjølvstenderørsle, stormannsmøtet på Eidsvoll, særskild...

Glimt av historia til Sogns Barneheim

Folk og samfunn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kjerstin Risnes
Sogns Barneheim vart opna i 1891 på Leikanger. I denne artikkelen vil vi ta ein glytt inn i historia til barneheimen fram til 1950-talet....

A/S Fjærlandstunnelen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
«Kampen for vegutløysing for Fjærland er ei lang historie. Det ei soge med mange voner og store vonbrot, lovnader og luftslott og politikk. Tanken om ...

Sogningen Olaf Huseby - forleggjar i Kristiania og Amerika

Amerikareisa
Person / Person Utvandring / Emigration
Publisert: 05.03.2001
Author: Hermund Kleppa
Olaf Huseby, fødd 1856 i Leikanger, død 1942 i Amerika, gjekk lærarskulen på Stord, men slutta i læraryrket etter tre år. I staden vart han utgjevar o...

Brevet frå Jonas Wessel Crøger

Folk og samfunn
Kvinner og likestilling Skule Skule / School
Publisert: 03.07.2025
Author: Anett Ytre-Eide
Sommaren 1843 kom det eit brev til Leikanger formannskap. Brevet var frå personellkapellan Jonas Wessel Crøger i Bergen, og handla om planane han hadd...

Minnesmerke over museumsmannen - godseigar G. F. Heiberg

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 27.11.2003
Author: Hermund Kleppa
Ved inngangen til De Heibergske Samlinger - Sogn Folkemuseum på Kaupangerskogen står eit minnesmerke over grunnleggjaren, godseigar G. F. Heiberg. Min...

Minnestein over Henrik og Hanna Krohn

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 01.02.2006
Author: Hermund Kleppa
Den store obeliskforma steinen ved kyrkja i Sogndal står på grava til Henrik og Hanna Krohn. Krohn døydde i 1879 og steinen vart truleg reist tidleg p...

Minnestein over lærarskuleelev - Tomas Fondenæs

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 24.06.2005
Author: Hermund Kleppa
På den eldste delen av kyrkjegarden ved Norum kyrkje står ein heller høg, obeliskforma minnestein. Innskrifta ber bod om at her vart ein skuleelev gra...

Kong Sverre - Minnestein om slaget ved Fimreite

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 15.04.2007
Author: Hermund Kleppa
Det gjekk hardt føre seg i Sogndal sommaren 1184. Kong Sverre og birkebeinarane hans kom på besøk for å krevja bot for at sogndølene hadde drepe sysse...

Minnestein over Peder A. Mundal

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 20.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Langs kyrkjegardsgjerdet ved Hegge kyrkje i Austre Slidre står eit ti-tals gamle gravminne. Dei er tekne bort frå gravene dei stod på og sette til sid...

Island - Torfæus-minnesmerket på Karmøy

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 27.06.2008
Author: Hermund Kleppa
I 1936 vart det reist minnesmerke over Tormod Torfæus (1636-1719), mannen som skreiv den fyrste noregssoga etter Snorre Sturlason si Heimskringla på 1...

Fylkespolitikar på to minnesteinar - H. U. Sverdrup

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 12.04.2010
Author: Hermund Kleppa
I boka" Sogn og Fjordane fylkekommune gjennom 150 år" står presten Harald Ulrik Sverdrup (1813-1891) omtalt som "den fremste fylkespolitikaren i ei år...

Minnestein over redaktør Lorentz Nybø

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 03.06.2009
Author: Hermund Kleppa
Den 28. desember 1912 hadde Nordre Bergenhus Folkeblad ei lita notis der det stod: "Minnesmerke paa gravi til Lorentz Nybø. Voss maallag, Voss ungdoms...

Minnestein over Georg Distad

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 19.04.2001
Author: Hermund Kleppa
På ein ovalforma naturstein på ei grav ved Fjærland kyrkje står denne innskrifta: GEORG DISTAD * F. 18-6-1915 * FALT I KAMPANE I * VALDRES 28-4-1940 *...

Minnestein om ulukke på vegen Voss-Gudvangen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 10.02.2001
Author: Hermund Kleppa
Ein julidag i året 1896 for ein hesteskyss med 3 menneske utfor vegen og ned i Oppheimsvatnet. To amerikanske turistar drukna. Fjorten dagar seinare k...

Minnestein over Wilhelmine og Norman Eng – i Volda

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Eng-minnesteinen står i Kornbergparken, eit kort stykke oppom Volda kyrkje. Steinen vart reist år 1923 attmed Volda sanitetslag sin tuberkuloseheim Vo...

Fylkesmannen i Sogn og Fjordane - historikk

Folk og samfunn
Litteratur / Litterature
Publisert: 03.03.2008
Author: Hermund Kleppa
På Holmen stod Kristkirken, middelalderens storslåtte katedral. Her lå også biskopens bygninger og anlegg, i tillegg til dominikanerklosteret. ...

Kaupanger stavkyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Kaupanger kyrkje er ei stavkyrkje frå kring 1140. Ho står på Kaupanger Hovedgård sin grunn i Sogndal kommune. Kyrkja, som har 125 sitjeplassar, er den...

Hotell Balestrand

Næring og handverk
Losji / Accommodation
Publisert: 17.09.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Midt i Balestrand sentrum ligg eit større trehus som i dag hyser bustader og kommunale kontor. Folk i bygda kallar huset Gamle-Banken. Opphavleg var d...

Turistskyss i Fjærland

Næring og handverk
Turisme / Tourism
Publisert: 26.05.2006
Author: Kristin Ese
Mot slutten av 1800-talet vart turisme ei viktig inntektskjelde mange stader i fylket. Fjærland var mykje besøkt av turistar som ville sjå breane. Dit...

Blåbærstølen i Horpedalen

Busetnad, bygd, by
Støl / Mountain farm
Publisert: 30.10.2006
Author: Hermund Kleppa
Blåbærstølen var vårstøl til garden Horpedal. Stølen ligg ein dryg kilometer frå gardstunet inne i Horpedalsdalen. Dei slutta å støla på Blåbærstølen ...

Fjellstølen i Supphelledalen

Busetnad, bygd, by
Støl / Mountain farm
Publisert: 30.10.2006
Author: Hermund Kleppa
Den fremste garden i Supphelledalen heiter Supphella. Garden er delt i to bruk, Øvste Supphella og Nedste Supphella. Bruka hadde stølsdrift på same st...

Heimastølen i Supphelledalen

Busetnad, bygd, by
Støl / Mountain farm
Publisert: 30.10.2006
Author: Hermund Kleppa
Den fremste garden i Supphelledalen heiter Supphella. Garden er delt i to bruk, Øvste Supphella og Nedste Supphella. Bruka hadde stølsdrift på same st...

Stølen i Eikjadalen

Busetnad, bygd, by
Støl / Mountain farm
Publisert: 11.10.2006
Author: Hermund Kleppa
Garden Eiki ligg på vestsida av elva heilt nede ved sjøen i Vetlefjorden. Dei to bruka på garden hadde støl i Eikjadalen. Eikjadalen går bratt opp frå...

Steigastølen

Busetnad, bygd, by
Støl / Mountain farm
Publisert: 11.10.2000
Author: Liv Janne Kvåle
Steigastølen, som ligg rett under Ølnesstølen og like ved Bergastølen, var støl til gardsbruket Steig. På stølen vart det separert og kinna smør medan...

Stølstufter i Friksdalen

Busetnad, bygd, by
Støl / Mountain farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Marit Anita Skrede
Om lag 3 km inne i Friksdalen, ca. 800 m o.h ligg Svolset, eit eldgamalt stølsområde med ikkje mindre enn 15 tufter. Dei er datert til perioden 400-80...

Stølane i Lidal

Busetnad, bygd, by
Støl / Mountain farm
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
Den veglause garden Lidal ligg ned mot sjøen på austsida av Fjærlandsfjorden. Ein trong og bratt dal går opp mot den opnare nord-sør gåande Breiseteda...

Fadnastølen

Busetnad, bygd, by
Støl / Mountain farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Aase Njøs
Fadnastølen ligg på austsida i Njøsadalen under Kvannskar ca. 500 - 550 meter over havet. Fram til siste halvdel av 1900-talet var den nytta som heime...

Om Sogn og Fjordane sin fylkesstein - eklogitt

Berggrunn
Fylke / County
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Sogn og Fjordane fylke har fire kjennemerke henta frå naturen: fjord (stilisert i våpen og flagg), revebjølle (fylkesblom), eine (fylkestre) og – EKLO...

Kong Sverre - Stadnamn og Fimreiteslaget I

Folk og samfunn
Historisk hending / Historical event Slag / Battle
Publisert: 13.07.2008
Author: Vilhelm Flugeim
Fredag 15. juni 1184 utkjempa kong Sverre og kong Magnus Erlingsson sjøslaget ved Fimreite. Over 2000 menn skal ha mista livet. I 1937 skreiv lærar Vi...

Baldersteinen

Museum, natur- og kulturvern
Historisk monument / Historical monument Minne / Reminder
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Baldersteinen er det offisielle namnet på ein nær 8 meter høg bautastein like ved den nye kyrkjegarden i Leikanger. I sitt slag skal han vera ein av d...

Sygna Ullvarefabrikk

Næring og handverk
Fabrikk / Factory
Publisert: 07.07.1999
Author: Snorre Dag Øverbø
Sygna Ullvarefabrikk AL vart skipa i 1913, og låg ved Henjaelva i Leikanger. Produkta var i hovudsak ullgarn, ullteppe og seinare bomullstøy. Bedrifta...

Turisme i Fjærland

Næring og handverk
Bre / Glacier Cruiseskip / Cruise ship Dampbåt / Steamer Fjord / Fjord Hotell / Hotel Reise / Travel Turisme / Tourism
Publisert: 26.09.2025
Author: Aurora Myro
Hotel Mundal var eit av dei hotella som vart grunnlagde på grunn av den aukande turismen på Vestlandet mot slutten av 1800-talet. Hotellet vart grunnl...

Skandinaven – Ei nynorsk stemme i Amerika

Amerikareisa
Avis / Newspaper Utvandring / Emigration
Publisert: 02.07.2025
Author: Per Christian Underhaug
Då tusenvis av nordmenn på 1800-talet utvandra til Amerika, oppstod eit sterkt behov for å halde fast ved språk, kultur og identitet. I denne samanhen...

Julerefleksjonar frå ein utvandrar

Folk og samfunn
Jul Utvandring / Emigration
Publisert: 16.12.2025
Nordmenn som utvandra til USA på 1800- og første halvdel av 1900-talet fekk nok mange store og små kultursjokk. Mange sende brev heim til familie og v...

Bautasteinen på Nybø

Busetnad, bygd, by
Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Leikanger har tre bautasteinar frå førhistorisk tid. Dei står langs sjøen på gardane Hamre, Husabø og Nybø (Fylkesmannsgarden). Steinen på Nybø er tru...

Gamlehotellet på Hermansverk

Næring og handverk
Losji / Accommodation
Publisert: 07.07.1999
Author: Knut Skjånes
"Hotellet" kallar gamle folk den raudmåla, toetasjes trebygningen i sentrum av Hermansverk, men det er over 80 år sidan hotellverksemda slutta. No er ...

Fardal bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 07.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Dei sette i gang med å byggja utan at byggjeløyvet var i orden - og fekk mulkt. Akkurat det er truleg bedehusbyggjarane i Fardal åleine om. Huset stod...

Sparebanken Sogn og Fjordane på Hermansverk

Næring og handverk
Forretningsbygg / Commercial building
Publisert: 13.02.2002
Author: Hermund Kleppa
Leikanger Sparebank, skipa 1864, gjekk 1. april 1988 med i den fylkesomfattande Sparebanken Sogn og Fjordane. I 1992 flytte banken inn i næringsbygget...

Fylkesbaatane i Sogn og Fjordane – matros Georg Distad fall i Valdres 1940

Fylkesbåtane
Fylkesbaatane
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Ved middagstider», tysdag 9. april 1940 var MS «Nesøy» i Solund på veg til Bergen. Det vart ikkje Bergen denne gongen. I staden gjekk «Nesøy» inn Sog...

Minnestein i Balestrand over skiparane av Fylkesbaatane

Fylkesbåtane
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Sogn og Fjordane har to minnesteinar fylket sjølv har medverka til å få reist. Ein står i Holmen i Balestrand, reist i 1911 til minne om ein prest og ...

1905 - Leikanger kommune

Unionen oppløses 1905
Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 29.11.2004
Author: Hermund Kleppa
I 1905 vart Norge eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar...

1905 - Fråsegn frå vegplannemnd i fylket

Unionen oppløses 1905
Politikk / Politics Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 30.12.2004
Author: Hermund Kleppa
I 1905 vart Norge eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar...

1905 - Sogndal kommune

Unionen oppløses 1905
Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 20.02.2005
Author: Berit Selseng
I 1905 vart Norge eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar...

1905 - Balestrand kommune

Unionen oppløses 1905
Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 19.02.2005
Author: Gunnar Urtegaard
I 1905 vart Norge eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar...