Søkeresultat

Tøm filter
Distanse
less than  km
from 
Viser 200 av 232 resultater

Halsnøy kloster

Tru og livssyn
Publisert: 10.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidén
Halsnøy kloster ligg midt i det frodige fjordlandskapet i Sunnhordland, på eitt av dei låge eida, eller 'halsane' som har gjeve øya namn. Slake bøar s...

Fjelberg

Tru og livssyn
Publisert: 10.01.2013
Author: Nils Georg Brekke
Den vakre prestegarden på Fjelbergøya ligg nokre minuttars gange opp frå fjorden, i eit tett tun med kyrkja sør for hovudbygningen og bispestova mot n...

Sunde

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 10.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Geir Røssland
I 1852 sette Haktor Thorsen opp to store sjøbuer på eitt av gardsbruka på Sunde og tok til med handel og sildesalting. Dette vart starten på eit indus...

Rød

Publisert: 10.01.2013
Author: Nils Georg Brekke
I 1969 gav Sigurd og Margreta Dønhaug ei samling på om lag 170 kulturhistoriske gjenstandar til Kvinnherad kommune. Dei ønskte at gåva skulle vera kim...

Baroniet Rosendal

Busetnad, bygd, by
Publisert: 10.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Per Jahn Lavik Anne Grete Honerød
Baroniet i Rosendal ligg på grunnen til den gamle adelege setegarden Hatteberg, på nordsida av Hattebergelva, ein kilometers veg opp frå sjøen. Dei tr...

Kvinnherad kyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 10.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Liden
Den høgreiste Kvinnheradskyrkja, med den karakteristiske profilen mot den mektige Malmangernuten i bakgrunnen, gjev deg i sjeldsynt grad ei kjensle av...

Ænes

Tru og livssyn
Publisert: 14.01.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidén
Ænes har vore ein av dei gode gardane ved Maurangerfjorden i mellomalderen. På Harald Gilles tid, kring 1130, høyrer vi om Gaut på Ænes. Adelsslektene...

Årsand

Arkeologi
Publisert: 14.01.2013
Author: Svein Indrelid
Under eit sørvendt, bratt berg på Årsand, finst eitt av dei merkelegaste fornminna i heile Hordaland. Den utoverhengande bergveggen formar ein grunn h...

Fjellskred i Bondhusdalen

Landskap
Publisert: 16.09.2018
I Bonhusdalen er det fire store fjellskredavsetningar. ...

Eggjasteinen

Arkeologi
Gravstein / Gravestone
Publisert: 18.03.2025
Author: Nils Anfinset
På terskelen til en annen verden – runesteinen fra Eggja i Sogndal Runer består av rette og skrå streker som ble utviklet som et skriftspråk på 2...

Gullsolidus fra Hamre

Arkeologi
Publisert: 20.03.2025
Author: Asbjørn Engevik
  Et gravfunnet fra Hamre i Leikanger i Sogn og Fjordane viser at avstanden ned til kontinentet ikke var så stor, selv i det fjerde århundre...

Om Malmanger prestegard

Museum, natur- og kulturvern
Historisk monument / Historical monument
Publisert: 27.02.2024

Sundal Hotel

Folk og samfunn
Publisert: 26.11.2020
Oddfrid Gausvik  (1928-2017) fortel om Sundal hotell, turisme og Bondhusbreen. Hotellet er seinare gjenopna under namnet Hardanger Fj...

Skaalafjøro

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 26.11.2020
Knut Skåla fortel om fartøybyggjerane i Skaalafjøro i Rosendal.  ...

Skålafjøro

Næring og handverk
Publisert: 23.06.2015
Author: Nils Georg Brekke
VERVEN I SKÅLAFJØRO ...

Gjerde

Busetnad, bygd, by
Publisert: 23.06.2015
Author: Nils Georg Brekke

Varaldsøy - gruvedrift

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 23.06.2015
Author: Haakon Fossen
Det er framleis att mykje malm i dei nedlagde gruvene på Varaldsøy. Held dagens prisar og tilgang på malm seg, er det tvilsamt om gruvene kjem i drift...

Gjuvsland

Planteliv
Publisert: 23.06.2015
Author: Bjørn Moe Mary Losvik Nils Georg Brekke
I uminnelege tider, truleg tilbake til mellomalderen, har dyra frå gardsbruka på Gjuvsland gått på beite i dei solvarme liene mot Mauranger og Kvinnhe...

Gildrehola

Berggrunn
Publisert: 26.06.2015
Author: Stein Erik Lauritzen

Møkjedalen

Planteliv
Publisert: 26.06.2015
Author: Bjørn Moe
NOREGS STØRSTE BARLIND ...

Ølve - gruvedrift

Berggrunn
Publisert: 26.06.2015
Author: Haakon Fossen
Alt i alt kjenner ein til ti kopargruver og to jerngruver på Ølve-halvøya. Geologisk høyrer òg dei ni gruvene på Varaldsøy med i denne rekneskapen. In...

Ølveshovda

Planteliv
Publisert: 26.06.2015
Author: Bjørn Moe

Ølve

Landskap
Publisert: 26.06.2015
Author: Inge Aarseth
Ølve har ein spesiell jordart. Her er det ekstra hard leirjord. Det merkar dei som arbeider med utgraving av hustufter og liknande. Då krevst det ofte...

Bondhusdalen

Landskap
Publisert: 26.06.2015
Author: Atle Nesje J. Riis-Simonsen
Bondhusområdet i Mauranger har vore ein turistmagnet like frå turiststraumen til Vestlandet byrja på midten av 1800-talet. Det storfelte landskapet me...

Ænesdalen

Planteliv
Publisert: 26.06.2015
Author: Inge Aarseth
Endåtil langt nede i tett skog i Ænesdalen vaktar den stupbratte og mektige Gygrastolen over deg. Ænesdalen er ikkje den lettaste ruta inn til Folgefo...

Melderskin

Landskap
Publisert: 20.07.2015
Author: Atle Nesje Endre Skaar
Melderskin, det ruvande og majestetiske landemerket ved Rosendal, ragar 1426 meter over havet. Sjølve toppområdet på fjellet er jamt, men svakt skråna...

Ulvanosa

Landskap
Publisert: 20.07.2015
Author: Inge Aarseth
Nokre fjell har runde former, medan andre har skarpe kantar og eggar. Ulvanosa (1246 moh.) har begge delar. Formene heng saman med kva bergartar som f...

Langhaugane

Landskap
Publisert: 20.07.2015
Author: Inge Aarseth
MORENERYGGENE PÅ LANGHAUGANE ...

Ingahogg

Berggrunn
Publisert: 20.07.2015
Author: Haakon Fossen Øystein Jansen
Nesten 1000 meter over havet, på nordsida av fjellet Ingahogg, er det funne restar etter eit klebersteinsbrot. Herifrå skal Inga – så seier segna – ha...

Skorpo

Landskap
Publisert: 20.07.2015
Author: Inge Aarseth
Skorpo - slipt av brear og smeltevatn...

Halsnøy

Landskap
Publisert: 20.07.2015
Author: Inge Aarseth
Hadde ikkje Hardangerfjordbreen mot slutten av istida rykt fram over fjordbotnen, ville Halsnøy ikkje eksistert som éi øy, men som mange småøyar. Bree...

Halsnøy-gamleasken

Planteliv
Publisert: 20.07.2015
Author: Bjørn Moe

Holmedalsberget

Planteliv
Publisert: 20.07.2015
Author: Bjørn Moe
Dersom du vil vera for deg sjølv ein lang dag i ein storslått edellauvskog i eit krevjande terreng, er Holmedalsberget den rette staden. Dette er eit ...

Tveitabotn

Planteliv
Publisert: 20.07.2015
Author: Bjørn Moe
URØRD SKOG I TVEITABOTN ...

Valenforkastinga

Landskap
Publisert: 20.07.2015
Author: Haakon Fossen

Vegen Årøy-Oklevik - eit Vindhella i miniatyr

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Frå gammalt av gjekk det ein veg mellom Sogndal og Hafslo frå Nagløyri inst inne i Barsnesfjorden opp langs Årøyelva til Oklevik i Hafslo. Han gjekk p...

Halsnøybåten

Arkeologi
Publisert: 23.06.2015
Author: Svein Indrelid Arne Emil Christensen

Skorven

Språk og kunst
Publisert: 23.06.2015
Author: Nils Georg Brekke

Sydnes

Arkeologi
Publisert: 23.06.2015
Author: Svein Indrelid
KYSTRØYSAR PÅ HALSNØYA ...

Undarheim

Språk og kunst
Publisert: 23.06.2015
Author: Nils Georg Brekke

Fet

Busetnad, bygd, by
Publisert: 23.06.2015
Author: Nils Georg Brekke Anne Hilde Nagel

Seim

Folk og samfunn
Publisert: 23.06.2015
Author: Nils Georg Brekke

Tveito

Språk og kunst
Publisert: 23.06.2015
Author: Nils Georg Brekke Tore Lande Moe
HAUGAHUSET OG DUNSTAN SKILBECKS SAMLING ...

Hattebergfunnet

Arkeologi
Publisert: 19.03.2025
Author: Anna Wessman
Vikingskatten på Hatteberg En vinterdag står en mann i Kvinnherad i nærheten av Baroniet i Rosendal og graver i jorda da det plutselig glimrer av...

Frå ferje til bru over Loftesnessundet

Samferdsle
Sund / Strait
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Loftesnesbrua var det første bru- og vegprosjektet som vart bompengefinansiert i fylket. Brua sto ferdig i november 1958. I ein 20-årsperiode hadde de...

De Heibergske Samlinger - Sogn Folkemuseum

Museum, natur- og kulturvern
Museum / Museum
Publisert: 07.07.1999
Author: Aage Engesæter
De Heibergske Samlinger - Sogn Folkemuseum er sogningane sitt eige kulturhistoriske museum. Det ligg i Kaupanger, og omfattar eit stort friluftsmuseum...

Minnestein over Henrik Mohn Dahl og Mette Mohn Dahl

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 16.08.2001
Author: Hermund Kleppa
17. mai 1914. "Dagen var høgtidsam og gild i alle maatar. Veret var vakkert og nokolunde blankt. Ein høveleg vindpust som so vidt fekk flaggi til å br...

Tingastadsaga

Industri, energi og naturressursar
Sagbruk / Sawmill
Publisert: 07.07.1999
Author: Aage Engesæter
Som ein grøn oase ligg garden Tingastad mellom steile svaberg og uvennlege steinrøyser i strandkanten under Storehogen og Haukåsen, med utsikt mot Frø...

Kong Olav i Sogn og Fjordane - Kronprinsparet sitt besøk i 1933

Besøk / Visit
Publisert: 02.07.2008
Author: Hermund Kleppa
HM kong Olav V var konge i åra 1957-1991. Som kronprins var han på tre offisielle besøk i Sogn og Fjordane: 1) i 1906 som treåring på kroningsreisa ti...

Minneplate om misjonær Hans Schreuder på Kjørnes

Plakett / Plaque
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Misjonær Hans Schreuder - Zulufolkets apostel - vart fødd i Sogndal. I 1992 reiste misjonsfolket ein minnestein over han. Samstundes sette dei opp ei ...

Bolette C. Pavels Larsen – forfattar, kritikar og målkvinne

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Bolette Christine Pavels Larsen (1847-1904) var fødd inn i ein embetsmannsfamilie i Sogndal. Bolette var forfattar, omsetjar og litteraturkritikar i B...

Norum kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Norum kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på garden Ylmeim sin grunn i Sogndal kommune. Kyrkja, som har 230 sitjeplassar, vart vigsla i 1863. Arkit...

100 år i Lunden – slektstreff på Slinde

Slekt / Family
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa Jon Lidal
Laurdag 22. mai 2010 var det slektstreff i Lunden på Slinde, så og seia på dagen 100 år etter at Kristi og John Lidal kom hit som nye eigarar. Slektst...

Slindebjørka

Plante / Plant
Publisert: 29.04.2002
Author: Hermund Kleppa
Den landskjende Slinde-bjørka gjekk over ende i ein hauststorm i 1874, men takka vere fleire målarar er ho framleis "i live". Thomas Fearnley sitt mål...

Minnestein i Fardal om soldatar i ufredsåra 1807-1814

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Sogndal kommune har to minnesteinar over soldatar som var med i krigen mot Sverige i ufredsåra 1807-1814. Den eine står i Fardal på ein bergknaus nedm...

Fyrlykta på Nornes i Sogndalsfjorden

Samferdsle
Fyrlykt / Lighthouse
Publisert: 10.04.2013
Author: Hermund Kleppa
«Fyret på Nornes» er den folkelege nemninga på Kystverket sitt «Lyktehus på underbygning» som står på ytste pynten på Norneset i Sogndalsfjorden. Det ...

Gravminnet Engh i Sogndal

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden ve Stedje kyrkje står ein høg gravstein med fire namn: Christian August Engh, Elisabeth Sommer Engh, Hilda Engh og Elisabeth Augusta E...

Altertavlemåleri frå 1911 i Norum kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkjekunst / Church art Måleri / Painting
Publisert: 22.01.2009
Author: Hermund Kleppa
I 1910 vart det bestemt at Norum kyrkje skulle få ny altertavle. Eit stort innramma måleri med motivet "Jesus velsignar læresveinane før himmelfarten"...

Minnestein over lekpredikant - Anders O. Venes

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 24.06.2005
Author: Hermund Kleppa
På oppsida av Norum kyrkje står ein vel to meter høg minnestein over lekpredikanten Anders O. Venes. Misjonsvener i Noradn og på Veitastrondi reiste s...

Leikanger kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Leikanger kyrkje er ei langkyrkje i stein frå om lag 1250. Kyrkja, som har 260 sitjeplassar, vart vigsla 14. november 1872 av biskop Peder Hersleb Gra...

Hårfagre-parken på kongsgarden Husabø i Leikanger

Monument / Monument Park / Park
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa Steinar Velle
Liten park til minne om stor konge – Harald Hårfagre som samla Noreg til eitt rike. Hårfagre-parken har adresse Strandavegen; eit kort stykke frå kaie...

Palnabjørka – spor etter freda tre

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Leikanger har mange store og særmerkte tre. Historikar Anders Ohnstad skreiv om eitt av dei i 1947, den vidgjetne Skrivareiki, eller berre Eiki. «Og h...

Klokkargarden - kyrkjelydshuset i Leikanger

Tru og livssyn
Bolig / Residence Skulehus / School building
Publisert: 05.02.2002
Author: Hermund Kleppa
Kyrkjelydshuset Klokkargarden i Leikanger står ved riksvegen rett opp frå kyrkja. Huset vart opphavleg bygd som kombinert bustad og skulehus. Då det p...

Minnestein over Ingvald Eggum

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Den 11. mars 1943 var Det Bergenske Dampskipsselskab (BDS) sitt skip D/S "Brant County" i konvoi med 59 andre på veg frå Amerika til England. Skipet b...

Kong Sverre-skulpturen på Leikanger

Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Kong Sverre (ca. 1151-1202) og birkebeinarane hans var aldri på godfot med sogningane. Midtvinters 1183 drap sogndølene syslemennene hans og nekta sei...

Skrivareiki

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Skrivareiki er eit landemerke i Leikanger. Det ruvande treet står tett attmed riksvegen ved nedkøyringa til tinghusa, så tett attmed at eika i 1980 va...

Prestesteinen i Leikanger

Monument / Monument
Publisert: 07.06.2000
Author: Hermund Kleppa
Prestesteinen, med namnet på alle Leikangerprestane i perioden 1522-1975, står på ein liten parkeringsplass utanfor Leikanger kyrkje. Ein av dei, Erik...

Skulevegen Tenningåsen - Eitorn

Samferdsle
Skule / School
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
Den veglause garden Tenningåsen ligg høgt og fritt på litt over 300 meter, rett ved innlaupet til Fjærlandsfjorden. Borna på denne høgdegarden fekk mo...

På leit etter kunnskap om ei gardssag

Industri, energi og naturressursar
Gardsbruk / Farm
Publisert: 09.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Den fråflytte garden Rud i Leikanger ligg ein halv times gange opp frå ferjestaden på Hella. Det vart aldri bygd veg for traktor og bil til Rud. Dei m...

Stein-kar og telefonstolpar i Grindsdalen

Telefonline / Telephone line
Publisert: 30.08.2002
Author: Hermund Kleppa Anders Gjerde
Grindsdalen i Leikanger går frå Sognefjorden nordover mot Rommedalen, ein dal som kjem opp frå Romøyri i Fjærlandsfjorden. Frå Rommedalen går eit dalf...

Ferjestaden Hella

Plass / Spot
Publisert: 03.02.2011
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 1956 gjekk Olav Hellen for presten. Han rodde frå Hella til Dragsvik og gjekk derifrå ut til kyrkja. I oktober same året gjekk det ferje for ...

Minnestein om gardbrukarar i Eitorn

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 22.05.2001
Author: Hermund Kleppa
Ved Skorane i Eitorn står ein vel tre meter høg bautaliknande stein av etter måten ny dato. Den siste brukaren på garden sette han opp kring 1950. På ...

Rasteplassen på Vatnasete i Sogndalsdalen

Plass / Spot
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1994 vart siste delen i tverrsambandet mellom Sogn og Sunnfjord via Fjærland opna. To år seinare var rasteplassen på Vatnasete i Sogndalsdalen ferdi...

Syttandemaihaugen i Eitorn

Plass / Spot
Publisert: 02.02.2001
Author: Hermund Kleppa
Syttandemaihaugen på Eitorn er eit interessant kulturminne. Stadnamnet vitnar om ein bygdesamlingsstad på nasjonaldagen, svære grantre i ein sirkel be...

Lekanger Afholdsforening

Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
23. november 1880 samla ein del folk seg på Husabø for å stifte ei fråhaldsforeining i Leikanger prestegjeld. Bakgrunnen var ei oppfatning av at drukk...

Esefjordvegen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Veg rundt Esefjorden byrja som eit ønskje om å få veg frå gardane i Ese til sentrum i Holmen. Seinare ville gardane på andre sida av fjorden ha veg ti...

Kvamsøy kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Kvamsøy kyrkje er langkyrkje i stein frå kring 1280-1300 som står på den vesle øya Kvamsøy i Balestrand kommune. Kyrkja har 210 sitjeplassar og var, f...

Garden Flesje

Busetnad, bygd, by
Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Garden Flesje ligg ved sjøen kring 5 km vest for Balestrand sentrum. Frå den lune vika framføre hovudhuset har vakre robåtar lagt ut på kyrkjeferd. He...

Tussverpet

Næring og handverk
Felle / Trap
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
På garden Tue i Balestrand har det i kring 200 år vore lakseverpe eller laksegilje som dei sa. Gilja stod i vika mellom Tusshamrane og Tussneset. Me h...

Sæle kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Sæle kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på garden Sæle i Balestrand kommune. Kyrkja, som har 170 sitjeplassar, vart vigsla 28. april 1903 av bisko...

Minnestein over bondetalsmann på Gaularfjellet

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Åtte dagar før jul 1706 var to menn på veg over Gaularfjellet. Dei skulle til Kristiania og klaga over hardt skatte- og avgiftspress. Ved Skarvatnet k...

Gamlevegen på utsida av Tusvik-tunellen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Det styggaste stykket på gamlevegen var gjennom Tusvikberget. Der vart vegen sprengd og mura opp, med rekkverk av jern. Vegen vart nytta heilt fram t...

Gamle båtfeste i Kvamsøysundet

Båtfeste / Mooring
Publisert: 28.09.1999
Author: Hermund Kleppa
Langs kysten og inne i fjordane finst det eit eige slag gamle båtfeste. Me finn dei der det frå naturen si side låg godt til rette for mindre seglfart...

Krigsgrav på Leikanger - kaptein Thorvald Johannessen

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Den 25. april 1940 var D/S "Kommandøren" på veg inn Sognefjorden med kring 100 mobiliserte som blei sette på land på Leikanger. Straks etter, medan bå...

Olav den heilage - Olavs-kjelde på Røysa

Sagn / Legend
Publisert: 07.05.2009
Author: Hermund Kleppa
Kong Olav Haraldsson fall i slaget på Stiklestad 29. juli 1030. Eitt år seinare vart kongen gjort til helgen og vart seinare kjend som Olav den heilag...

Minnestein over fylkesmann Hans Seip

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 20.07.2001
Author: Hermund Kleppa
Hans Seip (1881-1945) var fylkesmann i Sogn og Fjordane frå 1929 til han vart avsett av NS-regimet sommaren 1941. Han flytte då til Fjærland. På nyåre...

Minne- og merkesteinar - etter skreder i Vetlefjorden

Skred / Avalanche
Publisert: 14.11.2005
Author: Hermund Kleppa
Garden Eiki ligg på austsida, heilt nede ved sjøen i Vetlefjorden. Husa på to bruk ligg på kvar si side av store avsetningar etter skreder frå Eikjada...

Takk og helsing til vegsjef Alf Torp

Samferdsle
Person / Person
Publisert: 21.08.2009
Author: Hermund Kleppa
Alf Torp var vegsjef i Sogn og Fjordane i åra 1937-1956. Då han slutta, vart det laga til ei vakker takke-helsing: - ei mappe med helsingsord, undersk...

Tverrsamband mellom Sogn og Sunnfjord om Fjærland

Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Alt i 1908 vart det føreslege eit tverrsamband mellom Sogn og Sunnfjord via Fjærland. Rettnok som jernbane, men tanken var sådd. Dei fleste såg på det...

Eggjasteinen

Folk og samfunn
Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Aage Engesæter
Eggjasteinen er ein av dei mest kjende runesteinane som er funne i Norge. Han inneheld den lengste kjende innskrifta med eldre runeteikn, og er framle...

Frå rideveg til køyreveg - mellom Kaupanger og Sogndal

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Kaupanger har vore ein viktig historisk plass i Sogn. Staden står nemnd i sagalitteraturen og har vore marknadsplass, kyrkjestad, tingstad og sete for...

HM Kong Haakon VII og Skogselskapet i Sogn og Fjordane 1936

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Kongen på tur innover Sogn i dag. Med skogselskapets representanter». Det var Høyanger Avis si overskrift på oppslag i avisa 27. mai 1936. Fylkesbaat...

Kunstverk i tre ved ved Sogn Fjordmuseum, Kaupanger

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Skulpturen skal egge fantasien – enhver skal finne sin båt, og glede seg ved linjenes spill mot den dramatiske bakgrunnen. Hvor finne man vakrere kul...

Stedje kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Stedje kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på øvre Stedje i Sogndal kommune. Kyrkja, som har 600 sitjeplassar, vart vigsla 17. desember 1867 av bis...

Minnestein over Hans Schreuder - Zulufolkets apostel

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Det Norske Misjonsselskap vart skipa i 1842. To år seinare sende selskapet ut den fyrste misjonæren sin, Hans Paludan Smith Schreuder. Han var fødd i ...

Minnestein over Anna Cathrine Schreuder

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Minnesteinen på grava til Anna Cathrine Schreuder, mor til misjonær Hans Schreuder, står ved Stedje kyrkje. Ideen til å få sett opp denne minnesteinen...

Minnesteinen på Lægreidplassen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Sogndal kommune har tre minnesteinar over soldatar som var på grensevakt og stridde for fedrelandet i ufredsåra 1807-1814; - i Fardal, på kyrkjegarden...

Minnestein ved Stedje kyrkje - Nils Loftesnes

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I ufredsåra 1807-1814 var soldatar frå Vestlandet fleire gonger austover på grensevakt. Nils Loftesnes var ein av dei. Han var også utsending til Eids...

Sogndalsfjøra

Busetnad, bygd, by
Bygd / Village
Publisert: 07.07.1999
Author: Aage Engesæter
Sogndalsfjøra var namnet på det tettbygde område ved fjorden, på nordsida av Dalaelvi, som var ein gamal "landsby". No vert gjerne heile sentrumsområd...

Mikkel Larsson Stenehjem - smed i Sogndalsfjøra

Folk og samfunn
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
Mikkel Larsson Stenehjem var smed i Sogndalsfjøra i om lag 40 år, og etterlet seg tre protokollar som til saman er spanande dokumentasjon om eit handv...

Gamleskulen på Njøs i Leikanger

Folk og samfunn
Skulehus / School building
Publisert: 21.01.2010
Author: Randi Melvær
Dersom me går Njøsabakken opp frå riksvegen og innover flata på Nedre Njøs, kjem me til eit gult, eldre hus til venstre for vegen etter at vi har gått...

Kraftstasjonen i Hagane – teknisk kulturminne

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Frå Henjabrua, på vegen til Kleppa, er det råd å sjå kraftstasjonen til tidlegare Leikanger kommunale elektrisitetsverk. Sommaren 1930 arbeidde folk p...

Fyrlykta på Nokkaneset

Samferdsle
Fyrlykt / Lighthouse
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«To ganger i året kom fyrbåten med tønner med fyrolje. Desse blei oppbevarte nede i 1. etasje. Ca kvar 14 dag var vi nede. Tappa olje over på ei stålk...

Minnestein om vegbygging i Henjadalen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
På ei lita flate knapt 10 meter frå vegen inne i Henjadalen, står det ein uvanleg minnestein. Det var Norsk Arbeidstjeneste (AT) som reiste han i 1944...

Lakshøl Sølvgrube

Gruve / Mine
Publisert: 22.06.2005
Author: Hermund Kleppa
"Meget lovende" står å lesa i ei bergensavis 4. august 1885 om sølvfunn på garden Gjerde i Leikanger. Det hadde vore forsøksdrift og dei hadde sendt i...

Løypestreng i Fatla – med jording

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
År 2015: «Siden kabelen ruster og treverket råtner vekk, vil også løypestrengene være forsvunnet som kulturminne om en del år.» (Wikipedia). Leikanger...

Grunnlovsjubileum – 1814 i Leikanger prestegjeld

Jubileum / Anniversary
Publisert: 24.01.2014
Author: Hermund Kleppa
1814 – merkeår i Noregssoga: Kielfreden, prins Christian Frederik midtpunkt for norsk sjølvstenderørsle, stormannsmøtet på Eidsvoll, særskild bededag ...

Fylkesmannsgarden på Nybø

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Fylkesmannsgarden på Nybø er ein av tre eldre embetsmannsgardar i Leikanger. Kommunen overtok Fylkesmannsgarden i 1974. Eigedommen omfattar sju bygnin...

Sorenskrivargarden i Leikanger

Busetnad, bygd, by
Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Leikanger har fleire eldre bygningar knytta til offentleg styre og stell. Bygningane ligg på rekkje og rad langs strondi, rekna frå Hanahaug og innove...

IOGT losje Baldershage

Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
I 1910 fekk den internasjonale IOGT-rørsla ein avleggjar på Leikanger. Baldershage kom i ei tid då kampen mot alkohol stod svært sterkt her i landet....

Minneplate på lerketre på Hermansverk

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Tre lever ikkje i det uendelege, heller ikkje dei som har fått minneplate eller fredningsskilt festa på stammen. Av ulike grunnar kjem alle tre før el...

Vegen til Leikanger sjukeheim

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 21.06.2005
Author: Hermund Kleppa
I januar 2004 flytte pasientar og pleiarar inn i den nye Leikanger sjukeheim. Godt og vel eit år tidlegare var ein ny veg opp til sjukeheimen ferdig. ...

Fjærland kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Fjærland kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på garden nedre Mundal sin grunn i Sogndal kommune. Kyrkja vart bygd i 1861, etter teikningar av arkit...

Minnesteinar over Bolette Pavels Larsen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Bergens-forfattarinna Bolette Christine Pavels Larsen døydde 8. desember 1904. Fru Pavels Larsen var fødd i Sogndal, budde i Bergen og var ein lang pe...

Minnestein om Oscar II i Fjærland

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Kong Oscar II var på besøk i Fjærland sommaren 1879. Dei som fylgde han fram til Bøyabreen og attende, ville ikkje ta i mot pengar for hjelpa. Kongen ...

Gravstein over tysk marineoffiser i Fjærland

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Den 29. juli 1910 omkom ein tysk marineoffiser i Fjærland då han fall utfor fjellet på sørsida av Bøyadalen. Foreldra, herr og fru Christiani frå Berl...

Bokbyen i Fjærland

Busetnad, bygd, by
Butikk / Shop Detaljhandel / Retailer
Publisert: 11.12.2007
Author: Per Olav Bøyum
I juni 1996 opna kulturminister Åse Kleveland Den norske bokbyen i Fjærland, den åttande i Europa og den fyrste i Norden. Den vesle tettstaden Mundal ...

Flaumen i Vetlefjorden i 1820

Ver og klima
Flaum / Flood
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Vetlefjorden er ein lang og smal dal. I fjellet bak ligg breen som heile året sender smeltevatn nedover dalen. Til vanleg går dette pent og pynteleg f...

Ferdslevegen opp Sværaskardet

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 11.03.2009
Author: Hermund Kleppa Gunnar Urtegaard
Garden Sværen ligg inst i Sværefjorden. Frå innmarka går det ein godt merka sti opp Sværaskardet og vidare nordover forbi Torsnesstølen til riksvegen ...

Skredene på Eiki

Ver og klima
Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Eiki er første garden ein møter når ein kjem til Vetlefjorden frå Dragsvik. Bakanfor gardstunet ligg Eikadalen. Her har det losna svære snøskreder som...

Futegarden på Askelund

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Kring ein kilometer frå Balestrand sentrum mot Kvamsøy ligg ein staseleg bygning på nedsida av riksvegen. Dette er den gamle futebustaden som vart eta...

Kunstmålar Hans Dahl

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Hans Dahl frå Granvin i Hardanger bygde seg sommarvilla i Balestrand i 1893. Frå 1919 budde han fast i Balestrand året rundt. Dahl måla den vakre vest...

Villa Lorna

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Villa Lorna er den einaste av sveitservillaene i Balestrand som ligg på oppsida av bygdevegen. Men vegen til fjorden er kort, og utsynet mot Sognefjor...

Bjørnejakt på Bruhjell i 1881

Dyreliv
Jakt / Hunt
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
I 1881 vart ein bjørn skamskoten på garden Bruhjell i Balestrand. På ettersommaren var denne bjørnen til mykje plage for folka på garden. Til slutt dr...

Garden Sande - frå skrivarbustad til gamleheim

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Garden Sande ligg kring to kilometer vest for Balestrand sentrum. Frå 1700-talet og like fram til i dag har det budd folk her som hadde utkoma si utan...

Skredene på Tue

Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Garden Tue ligg kring 3 km vest for Balestrand sentrum. Det gamle hovudtunet låg på sletta nedom riksvegen der husa på bruk nr. 7 ligg i dag. Ei lita ...

Skredene på Bruhjell

Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Garden Bruhjell ligg på vestsida av Skåsheimsdalen. Gjennom dalen renn Skåsheimselva like frå høgfjellet til ho munnar ut i Sognefjorden. Vest for gar...

Kunstmålar Eilert Adelsteen Normann

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Eilert Adelsteen Normann (1848-1918) skulle verta handelsmann som faren, men hamna i staden i Düsseldorf som kunstmålar. Han vart buande i Tyskland he...

Gertrude Abbott

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Gertrude Abbott (1866 - 1951) var frå Philadelphia i USA. Då ho kom til Noreg og Balestrand tapte ho hjarta sitt til bygda. Her var ho kvar sommar fra...

St. Olafs kyrkje - Engelskkyrkja

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Den engelske kyrkja i Balestrand er bygd som ei etterlikning av ei stavkyrkje. Kyrkja, som har 95 sitjeplassar, vart vigsla 18. juli 1897. Det var Mar...

Balestrand lærarskule

Skule / School
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Skulelova i 1860 førte med seg store endringar i elevane og lærarane sin kvardag. Lærarane måtte undervisa i fleire nye fag, og det vart stor mangel p...

Fargarstova

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Midt i Balestrand sentrum står det eit gamal stove. Folk i bygda kallar ho Fargarstova. Ein del av huset er ei gamal kårstove frå garden Ese. Ho vart ...

Hoffotograf Carl Tietz

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Når den tyske keisaren var i Balestrand, hadde han med seg fotografen Carl Tietz frå Berlin. Tietz fann seg godt til rettes i Balestrand, og bygde seg...

Skodespelarparet Fahlstrøm

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Kring 1915 bygde ekteparet Johan og Alma Fahlstrøm seg sommarhus i Balestrand. Dei dreiv eige teater i Oslo og Fahlstrøm var ein av dei store skodespe...

Bautasteinen på Balahaugen

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Balahaugen er Balestrand sin festplass. Slik har det vore sidan 1887. Då vart den eine gravhaugen der restaurert og ein bautastein vart frakta til sta...

Treskjeraren Ivar Høyvik

Publisert: 07.07.1999
Treskjeraren Ivar Høyvik (1881-1961) har som få andre vore med på å forma det særeigne drakestilsmiljøet i Balestrand. Dei mest kjende arbeida hans er...

Den norske Nordhavs-ekspedisjonen i Sognefjorden 1876 – DS "Vøringen"

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
År 1876 fanst det to dampskip med namnet «Vøringen». Det eine var eit jerndampskip, bygd 1861 i Hull. Det andre var eit tredampskip, bygd 1872 i Berge...

MS«Vestkraft» - på oppdrag i Esefjorden 1963

Kraftoverføring / Power transmission
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Ein dag i oktober 1963 kunne folk sjå ein farkost i Esefjorden ingen hadde sett maken til, i alle høve ikkje i Esefjorden: ein tidlegare militær landg...

Franz og Karen Sophie Schiertz

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Franz Schiertz var fødd i Tyskland i 1813. Han vart gift med Karen Sophie Reusch Koren frå Bergen. Ho var 19 år yngre enn han. Schiertz flytte til Nor...

Margaret Sophia Green Kvikne

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Margaret Sophia Green Kvikne (1850-1894) var frå England, og dotter av ein prest. I 1888 klatra ho som første kvinne på Store Styggedalstind. Seinare ...

Tjugum kyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 07.07.1999
Tjugum kyrkje er ei åttekanta, oktogonforma, kyrkje i tre som står på garden Tjugum i Balestrand kommune. Kyrkja, som har 320 sitjeplassar, vart vigsl...

Plassen Munken

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Inne i ein hage like ved ferjekaien i retning Esefjorden ligg ei gamal stove. Dette er Munkastova på folkemunne. Her budde folka på plassen Munken, næ...

Leikanger-Hella og Vetlefjord-Dragsvik

Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1939, etter at Gaularfjellsvegen var opna, vart det ferjesamband mellom Grinde på Leikanger og Vetlefjorden. Dette gav sommars tid raskare vegsamban...

Skreda i Ese i 1928

Skred / Avalanche
Publisert: 29.10.2001
Author: Gunnar Urtegaard
Ese-gardane ligg på begge sider av Ese-elva. Elva kjem frå dei mektige fjellområda Vindreken og Grisagrøegga. Grisagrø-skreda er årviss og losnar på n...

Kaihuset i Holmen

Lagerhus / Storehouse
Publisert: 07.07.1999
Author: Solveig Jordal
Det er kring dampskipskaien dagens Balestrand har vakse fram, og teke form, og her har ekspedisjonshuset vore sentralt i kailivet sidan det vart bygt ...

Nynorsk i Sogn og Fjordane - Huseby-salmeboka

Litteratur / Litterature
Publisert: 20.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Året 1893 er eit salmebokhistorisk merkeår. For fyrste gong kom det ut salmar på nynorsk i ei offisielt godkjend salmebok. Og det var ein mann frå Sog...

Cooperhuset

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Solveig Jordal (1)
Den engelske kunstnaren Alfred Heaton Cooper kom til Balestrand første gongen i 1891. Møtet med Matilde Marie Valentinsen og interessa for norsk lands...

Bom Bom-huset

Butikk / Shop
Publisert: 07.07.1999
Author: Solveig Jordal
Huset Bom Bom på kaien i Balestrand er bygt av Kvikne som sommarbustad for gjester og hotell-tilsette. I første etasje var det opprinneleg frisør- og ...

Schreuder-monumentet i Afrika

Monument / Monument
Publisert: 06.04.2001
Author: Hermund Kleppa
Misjonsbiskop Hans Paludan Smith Schreuder (1817-1882), fødd i Sogndal, var den fyrste norske misjonæren i Afrika. Han tok til med misjonsarbeid i Zul...

Minnestein over Olav Rise

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Under krigen 1940-1945 var handelsstyrar og dampskipsekspeditør Olav Rise på Leikanger med i motstandsrørsla. Saman med ni andre vart han arrestert i ...

Sogns Tidend - lokalavis 1877-1947

Avis / Newspaper
Publisert: 06.06.2003
Author: Hermund Kleppa
Lokalavisa Sogns Tidend kom ut i åra 1877-1947, dei fyrste åra i Lærdal, frå 1903 i Sogndal. I Lærdals-perioden var det fleire redaktørar, medan ein m...

Bautastein frå Nornes på Sogn Folkemuseum

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 18.06.2002
Author: Hermund Kleppa
På Nornes i Sogndal stod det lenge fleire eldgamle bautasteinar. Biskop Neumann nemner tre fyrst på 1800-talet. I. C. Dahl festa ein til lerretet i 18...

Tinghus I på Leikanger - nytt i 1939

Administrasjonsbygning / Administrative building
Publisert: 20.06.2005
Author: Hermund Kleppa
"Tinghuse" er det folkelege namnet på den gule bygningen med postadresse Skrivarvegen 7 like nedom riksvegen midt mellom Hanahaug og Hermansverk. Pr. ...

Steinar og vardar på Kjeringafjellet

Varde / Cairn
Publisert: 09.11.2005
Author: Hermund Kleppa
Frå Skarseggi, høgdedraget mellom Dalseteskard og Rypeskard, reiser fjellmassivet Kjeringafjellet - også kalla Leireggi - seg i nord. Godt synleg på l...

Minneplakett om redningsdåd - lettmatros Bjarne Ylvisaker

Plakett / Plaque
Publisert: 17.03.2006
Author: Hermund Kleppa
Under svært dramatiske tilhøve greidde m/s "Venus" av Bergen i januar 1937 å berga mannskapet på d/s "Trym". Begge skipa var på veg over Nordsjøen til...

Eggjane-Smørkletten til fots

Veg / Road
Publisert: 13.06.2006
Author: Hermund Kleppa
Ein interessant fottur i Leikanger går frå garden Eggja til Smørkletten. Stien går i vekslande utmarkslandskap, - gjennom tett, planta granskog og opn...

Sogn og Fjordane-Hebridene - To vasskverner

Mølle / Mill
Publisert: 17.01.2007
Author: Hermund Kleppa
"Norse Mill" står det på eit skilt ved riksvegen på øya Lewis nord på Hebridene. Ein gruslagt sti går fram til ei restaurert vasskvern. I Ortnevik i S...

Hanen på Hanahaug

Monument / Monument
Publisert: 03.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Hanahaug er det lokale namnet på området ved båtstoppestaden i Leikanger kommune. Tidleg på 1900-talet var her dampskipsekspedisjon, post, rikstelefon...

Friarskori i Fjærland

Busetnad, bygd, by
Veg / Road
Publisert: 19.10.2007
Author: Per Olav Bøyum
Friarskori er namnet på overgangen frå Bøyadalen til Suppehelledalen via Skeisnipa. Ruta vart fyrste gong gått på 1850-talet av Lars Johannesen Rødset...

Nynorsk i Sogn og Fjordane - Fraa Sogn

Litteratur / Litterature
Publisert: 30.08.2007
Author: Bjarnhild Samland
Fraa Sogn er eit resultat av Olav Sande si systematiske innsamling av munnleg tradisjon. Noko er også dikta av Sande sjølv. Førestillingar frå 1800 ta...

Sogn og Fjordane fylke - Fylkesmann Seip si fylkessoge

Litteratur / Litterature
Publisert: 31.03.2008
Author: Hermund Kleppa
I 1958 kom fylkesmann Hans Seip si bok Sogn og Fjordane fylke - eit tilskot til kommunalsoga ut. Utgjevinga var ei storhending (men som merkeleg nok f...

Kong Sverre - Stadnamn og Fimreiteslaget II

Slag / Battle
Publisert: 13.07.2008
Author: Per Arvid Ølmheim
Fredag 15. juni 1184 utkjempa kong Sverre og kong Magnus Erlingsson sjøslaget ved Fimreite. I 1937 skreiv lærar Vilhelm Flugeim eit stykke om gamle ba...

Med knekkstil til 58 meter

Sport / Sport
Publisert: 11.07.2008
Author: Trude Risnes
Kring 1950 var honndølen Pål K. Seljeset ein av dei beste skihopparane i Nordfjord. I 1948 slo han til med eit hopp på 58 meter i Siklebakken. Utvikli...

Sogn og Fjordane fylke - fylkesvåpenet

Fylke / County
Publisert: 12.11.2008
Author: Hermund Kleppa
Den 23. september 1983 fekk Sogn og Fjordane fylkesvåpenet sitt. Det skjedde ved kongeleg resolusjon, og ordlyden er: På sølv grunn tre blå spissar mo...

Sogn og Fjordane fylke - det første ”Statens Hus”

Administrasjonsbygning / Administrative building
Publisert: 29.12.2009
Author: Hermund Kleppa
Våren 2005 flytte Fylkesmannen i Sogn og Fjordane i det nybygde Statens Hus på Hermansverk. I åra 1939-2007 heldt fylkesmannen til i kommunen sine tin...

Priseld - «Den siste rest av urreligion som ubevisst dukkede opp»

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Det er målaren Nikolai Astrup som skriv dette i eit brev til ein av dei første kjøparane av priseld-bileta hans. Det han kommenterer, er eitt av dei m...

Rock avalanches in Bondhusdalen

Landskap
Publisert: 23.11.2018
Bondhusdalen is a valley in Kvinneherad, Hordaland, close to Folgefonna Nasjonalpark. The valley has a series of rock avalanches of different ages, wh...

Om Bøyabreen

Landskap
Bre / Glacier
Publisert: 10.11.2014
Author: Hermund Kleppa
Jostedalsbreen har vel tjue brearmar som strekkjer seg nedover i dalføre. Bøyabreen i Fjærland er den flest folk ser; frå bilvindauga i full fart på v...

Amerikabrev frå Øvre Amla

Amerikareisa
Litteratur / Litterature Utvandring / Emigration
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
I 1894 fekk godseigar Hans K. Heiberg på Øvre Amla post frå Gunhild, ei kvinne som hadde tenestegjort hjå han før ho flytta til Amerika med familien s...

Minnesmerke i Columbinebukta på Lepsøy – kopling til Sogn

Folk og samfunn
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 1886 hadde fleire aviser notis med overskrifta Elisabeth Mouat’s Reddere. Seks menn var tildelt heidersteikn for bergingsdåd på Lepsøy 6. feb...

Grønlands apostel - medarbeidar fødd i Leikanger

Person / Person
Publisert: 26.04.2010
Author: Hermund Kleppa
Hans Egede - Grønlands apostel - reiste til Grønland i 1721 og var der til 1736. Gjennom heile perioden hadde han medarbeidarar i kortare eller lengre...

Koppevaksinasjon på 1800-talet og ein attest

Helse / Health
Publisert: 23.03.2011
Author: Hermund Kleppa
I 1994 sende Turid Nåtedal ein koppeattest frå 1851 til Fylkesarkivet. Ho tenkte dette var ein litt artig attest å ha i arkivet. – Kanskje det ikkje f...

”Forsvunne gardar” på Systrond

Gardshus / Farm house
Publisert: 29.10.2012
Author: Marit Anita Skrede
I jordeboka Bergens Kalvskinn frå midten av 1300-talet er det nemnt seks gardar på Systrond som me ikkje lenger veit kvar låg. Dette er Eldridajord, H...

Storgarden Kvåle

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Marit Anita Skrede
Garden Kvåle i Sogndal har vore ein stor og rik gard i mellomalderen (1030-1536/37) og seinare. Korleis kan me vita dette i dag? Ved å nytta historisk...

Om klippfisk og tre matoppskrifter

Matoppskrift / Food recipe
Publisert: 20.03.2013
Author: Hermund Kleppa
«Klippfisk – og Saltsildretter» er tittelen på ei brosjyre som dukka opp i «ymse trykksaker»; - berre åtte små sider, utgjeven av Fiskeridirektoratet ...

Spor etter menneske i fleire tusen år

Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Marit Anita Skrede
På flata der Sogn psykiatrisenter ligg på Rutlin i Sogndal, har det vore busetjing tilbake til bronsealderen (1800 - 500 f. Kr.) og jordbruk heilt til...

Eventyr og segner – Futaspranget

Sagn / Legend
Publisert: 26.04.2013
Author: Hermund Kleppa
Gamlevegen opp Gildreskreda frå Årøy i Sogndal er ein mykje nytta turveg. Det knyter seg fleire segn både til vegen og elva. I 1998 gjennomførte eleva...

Fotograf Elen Loftesnes

Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Hedvig Ølmheim
Elen Loftesnes (1905-1979) var fotograf i Sogndal frå 1930 og til omlag 1962. Ho er ein av få kvinnelege fotografar frå Sogn og Fjordane som det er be...

To Sogn og Fjordane-møte med Svend Foyn

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Det eine møtet knyter seg til Svend Foyn-monumentet i Tønsberg. Det er laga av bilethoggaren Anders Svor frå Hornindal. Det andre knyter seg til bankm...

Amtmann og prest i nappetak om fattigprotokoll

Strid / Strife
Publisert: 10.07.2008
Author: Hermund Kleppa Berit Selseng
".. til eegenraadige (..) Amtmand Mons Teistes udødelige æreminde..", står det innført i protokollen for fattigkommisjonen i Leikanger år 1772. Det va...

Amerikanske misjonærar frå Sogn - på frimerke i Afrika

Frimerke / Stamp
Publisert: 12.01.2006
Author: Hermund Kleppa
Frimerkesamlarar eller filatelistar har sine spesialområde. Eitt spesialområde kallar dei Norwegiana. Det vil seia utanlandske frimerke eller andre po...

Barneheimen på Leikanger

Barneheim / Orphanage
Publisert: 22.08.2002
Author: Hermund Kleppa
I 1891 bygde Sogns indremisjon barneheim på Leikanger. Sogn barneheim (også skrive Sogns barneheim) var i drift til og med 1974. Heimen hadde plass 20...

DS "Thorolf" - agentbåt i over femti år

Dampbåt / Steamer
Publisert: 10.06.2005
Author: Hermund Kleppa
Agentbåt var eit kjent begrep på første halvdelen av 1900-talet. Det var ein båt som frakta ein handelsreisande og varene hans til landhandlarar og an...

Då keisar Wilhelm var brannsjef

Brann / Fire
Publisert: 02.11.2000
Tysdag den 18. juli 1911 kl. 11.00 om føremiddagen braut det ut brann i ein snikkarverkstad i Balestrand sentrum. Verkstaden høyrde til Hans Thue og B...

En grav - viet til solgudens tegn

Historisk plass / Historical site
Publisert: 22.09.2009
Author: Hermund Kleppa
Den 16. november 1909 hadde Sogns Tidende ei notis om eit interessant gravfunn på Nornes. Konservator Haakon Shetelig hadde vore på staden. Det var ei...

Samferdslerevolusjon i midtre og indre Sogn

Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Tida før 1940 må seiast å ha vore litt av ein samferdslerevolusjon i midtre og indre Sogn. Gaularfjellsvegen og Sognefjellsvegen og dei nye ferjesamba...

- Måtte alltid ofra til Gåsi

Naturformasjon / Natural structure
Publisert: 01.09.2005
Author: Hermund Kleppa
Gåsi eller Gaosi er namnet på ein figur i eit sva attmed den gamle stølsvegen frå Skahaug til Stokksete. Frå gamalt var det alltid slik at dei måtte o...

Prestegard frå Leikanger på Norsk Folkemuseum

Bolig / Residence
Publisert: 29.05.2009
Author: Hermund Kleppa
I 1911 reiv dei den vel 150 år gamle prestegarden (prestebustaden) på Leikanger. Materialane blei sendt austover til Kristiania, første delen av vegen...

Fire kyrkjer på Systrond i mellomalderen

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 01.09.2009
Author: Marit Anita Skrede
Det var fire kyrkjer i Leikanger i mellomalderen. To av desse var truleg stavkyrkjer; Henjum og Hamre, medan to var steinkyrkjer; Njøs og Leikanger ky...

Skogrekruttskule bygde bruer i Henjadalen

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
År 2016: Turgåarar, joggarar, syklistar og alle andre som ferdast på vegen inn Henjadalen passerer fire betongbruer. Den første går over Høgaloftåna e...

Grunnlovsjubileum – 1814 i Sogndal prestegjeld

Jubileum / Anniversary
Publisert: 24.03.2014
Author: Hermund Kleppa
1814 – merkeår i Noregssoga: Kielfreden, prins Christian Frederik midtpunkt for norsk sjølvstenderørsle, stormannsmøtet på Eidsvoll, særskild bededag ...

Grunnlovsjubileum 2014 – eit 1814-brev frå Bergen til Sogndal

Jubileum / Anniversary
Publisert: 14.01.2014
Author: Hermund Kleppa
Året 1814 – eit merkeår i Noregssoga: Kielfreden, prins Christian Frederik midtpunkt for norsk sjølvstenderørsle, stormannsmøtet på Eidsvoll, særskild...

Glimt av historia til Sogns Barneheim

Folk og samfunn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kjerstin Risnes
Sogns Barneheim vart opna i 1891 på Leikanger. I denne artikkelen vil vi ta ein glytt inn i historia til barneheimen fram til 1950-talet....

A/S Fjærlandstunnelen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
«Kampen for vegutløysing for Fjærland er ei lang historie. Det ei soge med mange voner og store vonbrot, lovnader og luftslott og politikk. Tanken om ...

Sogningen Olaf Huseby - forleggjar i Kristiania og Amerika

Amerikareisa
Person / Person Utvandring / Emigration
Publisert: 05.03.2001
Author: Hermund Kleppa
Olaf Huseby, fødd 1856 i Leikanger, død 1942 i Amerika, gjekk lærarskulen på Stord, men slutta i læraryrket etter tre år. I staden vart han utgjevar o...

Brevet frå Jonas Wessel Crøger

Folk og samfunn
Kvinner og likestilling Skule Skule / School
Publisert: 03.07.2025
Author: Anett Ytre-Eide
Sommaren 1843 kom det eit brev til Leikanger formannskap. Brevet var frå personellkapellan Jonas Wessel Crøger i Bergen, og handla om planane han hadd...

Minnesmerke over museumsmannen - godseigar G. F. Heiberg

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 27.11.2003
Author: Hermund Kleppa
Ved inngangen til De Heibergske Samlinger - Sogn Folkemuseum på Kaupangerskogen står eit minnesmerke over grunnleggjaren, godseigar G. F. Heiberg. Min...

Minnestein over Henrik og Hanna Krohn

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 01.02.2006
Author: Hermund Kleppa
Den store obeliskforma steinen ved kyrkja i Sogndal står på grava til Henrik og Hanna Krohn. Krohn døydde i 1879 og steinen vart truleg reist tidleg p...

Minnestein over lærarskuleelev - Tomas Fondenæs

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 24.06.2005
Author: Hermund Kleppa
På den eldste delen av kyrkjegarden ved Norum kyrkje står ein heller høg, obeliskforma minnestein. Innskrifta ber bod om at her vart ein skuleelev gra...

Kong Sverre - Minnestein om slaget ved Fimreite

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 15.04.2007
Author: Hermund Kleppa
Det gjekk hardt føre seg i Sogndal sommaren 1184. Kong Sverre og birkebeinarane hans kom på besøk for å krevja bot for at sogndølene hadde drepe sysse...