Søkeresultat

Tøm filter
Distanse
less than  km
from 
Viser 200 av 2358 resultater

Stedje kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Stedje kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på øvre Stedje i Sogndal kommune. Kyrkja, som har 600 sitjeplassar, vart vigsla 17. desember 1867 av bis...

Minnestein over Hans Schreuder - Zulufolkets apostel

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Det Norske Misjonsselskap vart skipa i 1842. To år seinare sende selskapet ut den fyrste misjonæren sin, Hans Paludan Smith Schreuder. Han var fødd i ...

Minnestein over Anna Cathrine Schreuder

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Minnesteinen på grava til Anna Cathrine Schreuder, mor til misjonær Hans Schreuder, står ved Stedje kyrkje. Ideen til å få sett opp denne minnesteinen...

Minnesteinen på Lægreidplassen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Sogndal kommune har tre minnesteinar over soldatar som var på grensevakt og stridde for fedrelandet i ufredsåra 1807-1814; - i Fardal, på kyrkjegarden...

Minnestein ved Stedje kyrkje - Nils Loftesnes

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I ufredsåra 1807-1814 var soldatar frå Vestlandet fleire gonger austover på grensevakt. Nils Loftesnes var ein av dei. Han var også utsending til Eids...

Sogndalsfjøra

Busetnad, bygd, by
Bygd / Village
Publisert: 07.07.1999
Author: Aage Engesæter
Sogndalsfjøra var namnet på det tettbygde område ved fjorden, på nordsida av Dalaelvi, som var ein gamal "landsby". No vert gjerne heile sentrumsområd...

Mikkel Larsson Stenehjem - smed i Sogndalsfjøra

Folk og samfunn
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
Mikkel Larsson Stenehjem var smed i Sogndalsfjøra i om lag 40 år, og etterlet seg tre protokollar som til saman er spanande dokumentasjon om eit handv...

Gamleskulen på Njøs i Leikanger

Folk og samfunn
Skulehus / School building
Publisert: 21.01.2010
Author: Randi Melvær
Dersom me går Njøsabakken opp frå riksvegen og innover flata på Nedre Njøs, kjem me til eit gult, eldre hus til venstre for vegen etter at vi har gått...

Kraftstasjonen i Hagane – teknisk kulturminne

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Frå Henjabrua, på vegen til Kleppa, er det råd å sjå kraftstasjonen til tidlegare Leikanger kommunale elektrisitetsverk. Sommaren 1930 arbeidde folk p...

Fyrlykta på Nokkaneset

Samferdsle
Fyrlykt / Lighthouse
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«To ganger i året kom fyrbåten med tønner med fyrolje. Desse blei oppbevarte nede i 1. etasje. Ca kvar 14 dag var vi nede. Tappa olje over på ei stålk...

Minnestein om vegbygging i Henjadalen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
På ei lita flate knapt 10 meter frå vegen inne i Henjadalen, står det ein uvanleg minnestein. Det var Norsk Arbeidstjeneste (AT) som reiste han i 1944...

Fadnastølen

Busetnad, bygd, by
Støl / Mountain farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Aase Njøs
Fadnastølen ligg på austsida i Njøsadalen under Kvannskar ca. 500 - 550 meter over havet. Fram til siste halvdel av 1900-talet var den nytta som heime...

Lakshøl Sølvgrube

Gruve / Mine
Publisert: 22.06.2005
Author: Hermund Kleppa
"Meget lovende" står å lesa i ei bergensavis 4. august 1885 om sølvfunn på garden Gjerde i Leikanger. Det hadde vore forsøksdrift og dei hadde sendt i...

Løypestreng i Fatla – med jording

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
År 2015: «Siden kabelen ruster og treverket råtner vekk, vil også løypestrengene være forsvunnet som kulturminne om en del år.» (Wikipedia). Leikanger...

Grunnlovsjubileum – 1814 i Leikanger prestegjeld

Jubileum / Anniversary
Publisert: 24.01.2014
Author: Hermund Kleppa
1814 – merkeår i Noregssoga: Kielfreden, prins Christian Frederik midtpunkt for norsk sjølvstenderørsle, stormannsmøtet på Eidsvoll, særskild bededag ...

Fylkesmannsgarden på Nybø

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Fylkesmannsgarden på Nybø er ein av tre eldre embetsmannsgardar i Leikanger. Kommunen overtok Fylkesmannsgarden i 1974. Eigedommen omfattar sju bygnin...

Sorenskrivargarden i Leikanger

Busetnad, bygd, by
Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Leikanger har fleire eldre bygningar knytta til offentleg styre og stell. Bygningane ligg på rekkje og rad langs strondi, rekna frå Hanahaug og innove...

IOGT losje Baldershage

Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
I 1910 fekk den internasjonale IOGT-rørsla ein avleggjar på Leikanger. Baldershage kom i ei tid då kampen mot alkohol stod svært sterkt her i landet....

Minneplate på lerketre på Hermansverk

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Tre lever ikkje i det uendelege, heller ikkje dei som har fått minneplate eller fredningsskilt festa på stammen. Av ulike grunnar kjem alle tre før el...

1905 - Fråsegn frå vegplannemnd i fylket

Folk og samfunn
Politikk / Politics Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 30.12.2004
Author: Hermund Kleppa
I 1905 vart Norge eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar...

Vegen til Leikanger sjukeheim

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 21.06.2005
Author: Hermund Kleppa
I januar 2004 flytte pasientar og pleiarar inn i den nye Leikanger sjukeheim. Godt og vel eit år tidlegare var ein ny veg opp til sjukeheimen ferdig. ...

Bautasteinen på Nybø

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Leikanger har tre bautasteinar frå førhistorisk tid. Dei står langs sjøen på gardane Hamre, Husabø og Nybø (Fylkesmannsgarden). Steinen på Nybø er tru...

Fjærland kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Fjærland kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på garden nedre Mundal sin grunn i Sogndal kommune. Kyrkja vart bygd i 1861, etter teikningar av arkit...

Minnesteinar over Bolette Pavels Larsen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Bergens-forfattarinna Bolette Christine Pavels Larsen døydde 8. desember 1904. Fru Pavels Larsen var fødd i Sogndal, budde i Bergen og var ein lang pe...

Minnestein om Oscar II i Fjærland

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Kong Oscar II var på besøk i Fjærland sommaren 1879. Dei som fylgde han fram til Bøyabreen og attende, ville ikkje ta i mot pengar for hjelpa. Kongen ...

Gravstein over tysk marineoffiser i Fjærland

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Den 29. juli 1910 omkom ein tysk marineoffiser i Fjærland då han fall utfor fjellet på sørsida av Bøyadalen. Foreldra, herr og fru Christiani frå Berl...

Bokbyen i Fjærland

Busetnad, bygd, by
Butikk / Shop Detaljhandel / Retailer
Publisert: 11.12.2007
Author: Per Olav Bøyum
I juni 1996 opna kulturminister Åse Kleveland Den norske bokbyen i Fjærland, den åttande i Europa og den fyrste i Norden. Den vesle tettstaden Mundal ...

Flaumen i Vetlefjorden i 1820

Ver og klima
Flaum / Flood
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Vetlefjorden er ein lang og smal dal. I fjellet bak ligg breen som heile året sender smeltevatn nedover dalen. Til vanleg går dette pent og pynteleg f...

Ferdslevegen opp Sværaskardet

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 11.03.2009
Author: Hermund Kleppa Gunnar Urtegaard
Garden Sværen ligg inst i Sværefjorden. Frå innmarka går det ein godt merka sti opp Sværaskardet og vidare nordover forbi Torsnesstølen til riksvegen ...

Skredene på Eiki

Ver og klima
Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Eiki er første garden ein møter når ein kjem til Vetlefjorden frå Dragsvik. Bakanfor gardstunet ligg Eikadalen. Her har det losna svære snøskreder som...

1905 - Balestrand kommune

Folk og samfunn
Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 19.02.2005
Author: Gunnar Urtegaard
I 1905 vart Norge eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar...

Futegarden på Askelund

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Kring ein kilometer frå Balestrand sentrum mot Kvamsøy ligg ein staseleg bygning på nedsida av riksvegen. Dette er den gamle futebustaden som vart eta...

Kunstmålar Hans Dahl

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Hans Dahl frå Granvin i Hardanger bygde seg sommarvilla i Balestrand i 1893. Frå 1919 budde han fast i Balestrand året rundt. Dahl måla den vakre vest...

Villa Lorna

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Villa Lorna er den einaste av sveitservillaene i Balestrand som ligg på oppsida av bygdevegen. Men vegen til fjorden er kort, og utsynet mot Sognefjor...

Bjørnejakt på Bruhjell i 1881

Dyreliv
Jakt / Hunt
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
I 1881 vart ein bjørn skamskoten på garden Bruhjell i Balestrand. På ettersommaren var denne bjørnen til mykje plage for folka på garden. Til slutt dr...

Garden Sande - frå skrivarbustad til gamleheim

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Garden Sande ligg kring to kilometer vest for Balestrand sentrum. Frå 1700-talet og like fram til i dag har det budd folk her som hadde utkoma si utan...

Skredene på Tue

Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Garden Tue ligg kring 3 km vest for Balestrand sentrum. Det gamle hovudtunet låg på sletta nedom riksvegen der husa på bruk nr. 7 ligg i dag. Ei lita ...

Skredene på Bruhjell

Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Garden Bruhjell ligg på vestsida av Skåsheimsdalen. Gjennom dalen renn Skåsheimselva like frå høgfjellet til ho munnar ut i Sognefjorden. Vest for gar...

Kunstmålar Eilert Adelsteen Normann

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Eilert Adelsteen Normann (1848-1918) skulle verta handelsmann som faren, men hamna i staden i Düsseldorf som kunstmålar. Han vart buande i Tyskland he...

Gertrude Abbott

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Gertrude Abbott (1866 - 1951) var frå Philadelphia i USA. Då ho kom til Noreg og Balestrand tapte ho hjarta sitt til bygda. Her var ho kvar sommar fra...

St. Olafs kyrkje - Engelskkyrkja

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Den engelske kyrkja i Balestrand er bygd som ei etterlikning av ei stavkyrkje. Kyrkja, som har 95 sitjeplassar, vart vigsla 18. juli 1897. Det var Mar...

Balestrand lærarskule

Skule / School
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Skulelova i 1860 førte med seg store endringar i elevane og lærarane sin kvardag. Lærarane måtte undervisa i fleire nye fag, og det vart stor mangel p...

Fargarstova

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Midt i Balestrand sentrum står det eit gamal stove. Folk i bygda kallar ho Fargarstova. Ein del av huset er ei gamal kårstove frå garden Ese. Ho vart ...

Hoffotograf Carl Tietz

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Når den tyske keisaren var i Balestrand, hadde han med seg fotografen Carl Tietz frå Berlin. Tietz fann seg godt til rettes i Balestrand, og bygde seg...

Skodespelarparet Fahlstrøm

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Kring 1915 bygde ekteparet Johan og Alma Fahlstrøm seg sommarhus i Balestrand. Dei dreiv eige teater i Oslo og Fahlstrøm var ein av dei store skodespe...

Bautasteinen på Balahaugen

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Balahaugen er Balestrand sin festplass. Slik har det vore sidan 1887. Då vart den eine gravhaugen der restaurert og ein bautastein vart frakta til sta...

Treskjeraren Ivar Høyvik

Publisert: 07.07.1999
Treskjeraren Ivar Høyvik (1881-1961) har som få andre vore med på å forma det særeigne drakestilsmiljøet i Balestrand. Dei mest kjende arbeida hans er...

Den norske Nordhavs-ekspedisjonen i Sognefjorden 1876 – DS "Vøringen"

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
År 1876 fanst det to dampskip med namnet «Vøringen». Det eine var eit jerndampskip, bygd 1861 i Hull. Det andre var eit tredampskip, bygd 1872 i Berge...

Minnestein i Balestrand over skiparane av Fylkesbaatane

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Sogn og Fjordane har to minnesteinar fylket sjølv har medverka til å få reist. Ein står i Holmen i Balestrand, reist i 1911 til minne om ein prest og ...

MS«Vestkraft» - på oppdrag i Esefjorden 1963

Kraftoverføring / Power transmission
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Ein dag i oktober 1963 kunne folk sjå ein farkost i Esefjorden ingen hadde sett maken til, i alle høve ikkje i Esefjorden: ein tidlegare militær landg...

Franz og Karen Sophie Schiertz

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Franz Schiertz var fødd i Tyskland i 1813. Han vart gift med Karen Sophie Reusch Koren frå Bergen. Ho var 19 år yngre enn han. Schiertz flytte til Nor...

Margaret Sophia Green Kvikne

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Margaret Sophia Green Kvikne (1850-1894) var frå England, og dotter av ein prest. I 1888 klatra ho som første kvinne på Store Styggedalstind. Seinare ...

Tjugum kyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 07.07.1999
Tjugum kyrkje er ei åttekanta, oktogonforma, kyrkje i tre som står på garden Tjugum i Balestrand kommune. Kyrkja, som har 320 sitjeplassar, vart vigsl...

Plassen Munken

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Inne i ein hage like ved ferjekaien i retning Esefjorden ligg ei gamal stove. Dette er Munkastova på folkemunne. Her budde folka på plassen Munken, næ...

Leikanger-Hella og Vetlefjord-Dragsvik

Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1939, etter at Gaularfjellsvegen var opna, vart det ferjesamband mellom Grinde på Leikanger og Vetlefjorden. Dette gav sommars tid raskare vegsamban...

Skreda i Ese i 1928

Skred / Avalanche
Publisert: 29.10.2001
Author: Gunnar Urtegaard
Ese-gardane ligg på begge sider av Ese-elva. Elva kjem frå dei mektige fjellområda Vindreken og Grisagrøegga. Grisagrø-skreda er årviss og losnar på n...

Minnesmerke ved Hyllestad kyrkje om krigsinnsats

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 05.04.2011
Author: Hermund Kleppa
”Innskrifta på steinen skal fortelja seinare generasjonar at ungdomen i 1940 viste mot og stilte opp til forsvar av sitt land 9. april 1940. Innskrift...

Sogn og Fjordane-Shetland - Kvernsteinar frå Hyllestad?

Handel / Trade
Publisert: 07.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 2005 la fylkesgeolog Bjørn Falck Russenes merke til ein kvernstein i Lerwick. Bergarten likna unekteleg på glimmerskifer-bergarten i Hyllesta...

Vonheim - eit viktig kulturhus

Tru og livssyn
Forsamlingshus / Assembly house
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Ungdomshuset Vonheim i Sørbøvåg har tent bygda i mange samanhengar sidan bygget stod ferdig i 1933. Våren 2000 skifte ungdomslaget namn til Øen Grende...

Naustdalsvegen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Naustdal kommune hadde mange vegkrav rundt 1900. Eit av dei høgast prioriterte krava var ny veg i Naustdalen. Naustdalsvegen vart påbyrja i 1903, men ...

Kaihuset i Holmen

Lagerhus / Storehouse
Publisert: 07.07.1999
Author: Solveig Jordal
Det er kring dampskipskaien dagens Balestrand har vakse fram, og teke form, og her har ekspedisjonshuset vore sentralt i kailivet sidan det vart bygt ...

1905 - Stryn kommune

Folk og samfunn
Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 29.11.2004
Author: Karianne Schmidt Vindenes
I 1905 vart Norge eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar...

Nynorsk i Sogn og Fjordane - Huseby-salmeboka

Litteratur / Litterature
Publisert: 20.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Året 1893 er eit salmebokhistorisk merkeår. For fyrste gong kom det ut salmar på nynorsk i ei offisielt godkjend salmebok. Og det var ein mann frå Sog...

Innskrift om skogplanting på Hanekammen

Plakett / Plaque
Publisert: 15.03.2007
Author: Thorleif Iversen Hermund Kleppa
I 1937 heldt dei fest på Hanekammen, fjellet på austsida av Ulvesundet ved Måløy. Det var ein fest til ære for skogsaka - arbeidet med å planta skog p...

Ragnar Vigdal - berar av religiøs songtradisjon

Musikk / Music Musikkverk / Musical work Person / Person
Publisert: 22.01.2002
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Ragnar Vigdal er mest kjend som folkesongar og som berar av det gamle lekfolket sin songtradisjon. Han representerer tradisjonen etter Hans Nielsen Ha...

Gamal kommune-grensestein ved Røneidberget

Grensestein / Boundary stone
Publisert: 10.05.2005
Author: Hermund Kleppa
Den 656 m lange tunnellen på vegen mellom Marifjøra og Gaupne vart bygd i åra 1974-1976. Gamlevegen langs sjøen på utsida er framleis open som fotsti....

Øystesevassdraget – endelig vernet?

Publisert: 25.06.2018
Author: Arve Tvede
Øystesevassdraget viste seg å inneholde større naturverdier enn hva tidligere fagrapporter viste. I tillegg til å være ett av de få større gjenværende...

1905 - Vågsøy kommune

Folk og samfunn
Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 16.03.2005
Author: Gunnar Urtegaard
I 1905 vart Norge eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar...

Rystestøylen

Busetnad, bygd, by
Støl / Mountain farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Rystestøylen er gammal støl for bruka på Raudeberg. På det meste kunne det vera 40 kyr her om sommaren. Jenter frå bruka hadde ansvaret for mjølkinga,...

Kunstnaren Oddvar Torsheim - V for vestlending

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Rolf Braadland
Oddvar Torsheim er fødd i 1938. Han voks opp i Naustdal og busette seg i Førde. Han er kjend som ein populær grafikar, målar og i seinare år også som ...

Amanda Igland - Fiskarkone, pensjonatvertinne og organisasjonsmenneske

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Amanda Igland (1917-2002) var ein pioner i arbeidet for kystkulturen og for å tryggje fiskarfamiliane sine kår. Som takk for den store innsatsen fekk ...

Storkastet på Hovdevågen 1950

Historisk hending / Historical event
Publisert: 17.09.2013
Author: Malvin Toft Hermund Kleppa
«Eit storsteng på 80 000 hektoliter på vestre Hovdevåg», melde Florø-avisa Firda Folkeblad måndag 8. februar 1950. «..eitt av dei aller største sildek...

Jensine Angedal: ei føregangskvinne i Førde heradsstyre

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling Politikk / Politics
Publisert: 07.03.2025
Author: Aurora Myro
Det skulle ta 100 år frå formannskapslovene vart vedtekne, og det kommunale sjølvstyret vart innført til den første kvinnelege representanten vart val...

Kjøsnesstova

Middelalderhus / Medieval house
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Jølster har mange gamle stovehus. Eit av dei største er Kjøsnesstova, også kalla Bydalsstova, i dag eitt av mange freda hus i Jølster. I si tid var ho...

Saltebuene - sjøhus flytta frå utværa

Sjøbu / Sea house
Publisert: 07.07.1999
Author: Hans H. Steinsund
Det er nok mange hus i skjergarden som har vore på flyttefot. Men ingen kan ha stått meir utsett og smakt meir av havsens salt enn nettopp saltebuene....

Begla - våpenlager med mørke skuggar

Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Hans H. Steinsund
Beglevågen ytst i Solund må vere den kortaste vågen i landet. Her hadde motstandsrørsla våpenlager under krigen 1940-1945. Tyskarane oppdaga lageret o...

Cooperhuset

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Solveig Jordal (1)
Den engelske kunstnaren Alfred Heaton Cooper kom til Balestrand første gongen i 1891. Møtet med Matilde Marie Valentinsen og interessa for norsk lands...

Høgdegarden Grønsberg

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Inge Sæbø
På høgdegarden Grønsberg i Vik, 450 m over havet, har der vore drive jordbruk på gamlemåten heilt fram til 1990-talet. All innmark er svært bratt, og ...

Bom Bom-huset

Butikk / Shop
Publisert: 07.07.1999
Author: Solveig Jordal
Huset Bom Bom på kaien i Balestrand er bygt av Kvikne som sommarbustad for gjester og hotell-tilsette. I første etasje var det opprinneleg frisør- og ...

Snøskred tok to liv

Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Inge Sæbø
I 1914 omkom ein far og sonen hans etter å ha vorte tekne av ei snøskreda ved Klepp i Fresvik, då dei var på veg til støls med materialar....

Midttunet i Sandal

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Med eit dusin hus på sin opphavlege plass, er Midttunet eit særmerkt kulturminne. Men det har ikkje vore lett å få dette anlegget fullt ut tilgjengele...

Klyngetun i Vik

Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Inge Sæbø
I Vik som andre stader låg husi i klyngetun før utskiftingane i siste halvdel av 1800-talet. Det er att restar av klyngetun nokre stader i Vik, det gj...

Fornminne i myr og stein

Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Hans H. Steinsund
Fjellgrunnen i Solund oppmoda ikkje til å rite inn bergkunst. Men her var mange hellerar og framspring eigna til buplass for dei tidlege fangstfolka, ...

Kannesteinen - ein særmerkt steinformasjon

Naturformasjon / Natural structure
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Kannesteinen er ein særmerkt steinformasjon ved Kvalheimsvika på Vågsøy. Steinen som er av omdanna eklogitt står ved garden Nord-Oppedal og er ein av ...

Fylkeskaia og huset Haffen

Kai / Quay
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald J. Stavang
Torgkaia, Fylkeskaia - Amtskaia sa dei før - er framleis offentleg kai, men ikkje for rutedrift. Det gamle ekspedisjonshuset, Haffen, som vart bygt fo...

Vassmiljøet på Ulvedal

Museum / Museum
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Nordsida Utviklingslag har i fleire år arbeidd med å gjenskapa kulturmiljøet langs elva Ulva i Ulvedal. I eldre tid var her ei sag, driven av overvass...

Vetestova på Ulvedal

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
På Ulvedal står ei gamal vetestove på sin opphavlege stad. Vetestovene og vetane høyrde til eit gamalt system for varsling i ufredstid. Ordet vete var...

Hestad kapell

Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
På ein idyllisk holme ved Hestadfjorden ligg det vesle Hestad kapell. Det har røter attende til mellomalderen....

Utvær skipreide - forsvarsområde med leidangsskip og vetar

Øy / Island
Publisert: 07.07.1999
Author: Hans H. Steinsund
Solundøyane ligg som sjølve dørhella for ferdsla over Nordsjøen, sentralt og strategisk, med gode hamner og mange gøymeplassar. Derfor vart øyane frå ...

Stakaldeneset

Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald J. Stavang
Stakaldeneset er eit nake og vestvendt nes som stig bratt opp frå Eikefjorden ved Helgøysundet. Her gjorde Svein Brandsøy på slutten av 1970-talet eit...

Strid om tverrsambandet mellom indre Sogn og Sunnfjord

Strid / Strife
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1950-åra var det ein heftig debatt om kvar tverrsambandet mellom indre Sogn og Sunnfjord skulle gå. Tre alternativ peika seg ut: veg langs Sognefjor...

Modvo - ein jernaldergard i Hafslo

Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Inge Lindblom Hermund Kleppa
Garden Modvo i Hafslo vart bureist og brukt i perioden 300 - 500 e.Kr. Deretter vart han liggjande øyde og aldri seinare teken opp att. Difor kunne ar...

Gul midtstripe Sandane-Andenes

Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 2001 fekk enno ein bit av Kyststamvegen i Sogn og Fjordane moderne standard og gul midtstripe. E-39 mellom Sandane og Andenes erstatta den gamle rik...

Breng seter

Støl / Mountain farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Like ved Lovatnet ligg Breng seter. I gammal tid var dette eigen gard, men vart seinare seter for garden Sæten. Her var det tradisjonell stølsdrift fr...

Steigastølen

Støl / Mountain farm
Publisert: 11.10.2000
Author: Liv Janne Kvåle
Steigastølen, som ligg rett under Ølnesstølen og like ved Bergastølen, var støl til gardsbruket Steig. På stølen vart det separert og kinna smør medan...

Shetlandsfart - gavlar og skøyter på vest

Transport / Transport
Publisert: 07.07.1999
Author: Hans H. Steinsund
Kort veg over til Shetland, og ein sundskoren kystnatur med gode hamner og glimrande gøymeplassar for folk og farty var grunnlaget for at Solund kom t...

Runestein på Barmen

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
På Barmen står ein runestein "sød i stranda". Runene er frå den eldre runerekkja med 24 teikn. Ein har tidfesta innskrifta til tida 400-450 e. Kr. Run...

Fiskarmonumentet i Bremanger

Monument / Monument
Publisert: 06.12.1999
Author: Hermund Kleppa
I 1962 kasta Amanda Igland i Bremanger Fiskarkvinnelag fram tanken om å setja opp ei minneplate over omkomne på havet ved kyrkja på Hauge. Tanken feng...

Nausta på Sølvberg og Bergset

Sjøbu / Sea house
Publisert: 07.07.1999
Author: Gunnar Urtegaard
Gardane Bergset og Sølvberg ligg høgt over fjorden. Men òg for slike gardar var fjorden viktig. Dei hadde naustveg nedover dei bratte bakkane mot fjor...

Minnestein over falne ved Nord-Vågsøy kyrkje

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Sju menn frå tidlegare Nord-Vågsøy kommune fall under krigen 1940-1945. Søndag 16. september 1945 var det minnegudsteneste og 17. mai året etter samla...

Krigsgrav ved Nord-Vågsøy kyrkje - Ragnvald og Arthur Torheim

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Brørne Ragnvald og Arthur Torheim miste livet i andre verdskrigen som følgje av krigshendingar. Begge ligg gravlagde i same grava på kyrkjegarden ved ...

Jaktefart og sogneføring

Transport / Transport
Publisert: 07.07.1999
Author: Hans H. Steinsund
Frå gammalt av bytte og selde sulingane varene sine i Bergen og innetter Sognefjorden. Føringsfartya dei nytta, var mindre og hendigare enn dei tunge ...

Minnestein over allierte flygarar på Moldøen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Den 24. april 1945 gjekk 49 allierte fly til angrep på krigsmål i Måløy. Eitt fly vart skote ned og eitt styrta før det kom fram. Fire flygarar omkom....

Skipsanker på «utstilling» i Kalvåg

Samferdsle
Skip / Ship
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«Du må vera meir enn vanleg interessert i detta ankeret, du -» Orda kom frå ein mann i Kalvåg. Han kom framom då me heldt på å ta mål. «Ja, eg har lur...

Gravminne over eidsvollmann i Solvorn

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 22.11.2000
Author: Hermund Kleppa
Nordre Bergenhus Amt (Sogn og Fjordane fylke) valde tre utsendingar til riksforsamlinga på Eidsvoll i 1814. Dessutan var begge utsendingane frå Det Be...

Krigsgrav i Feios - matros Odd Hove

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
"Signe dykkar minne!" står skrive på gravsteinen til Alv og Odd Hove på kyrkjegarden i Feios. Grava er ei krigsgrav. Odd Hove segla under heile krigen...

Stølane i Lidal

Støl / Mountain farm
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
Den veglause garden Lidal ligg ned mot sjøen på austsida av Fjærlandsfjorden. Ein trong og bratt dal går opp mot den opnare nord-sør gåande Breiseteda...

Schreuder-monumentet i Afrika

Monument / Monument
Publisert: 06.04.2001
Author: Hermund Kleppa
Misjonsbiskop Hans Paludan Smith Schreuder (1817-1882), fødd i Sogndal, var den fyrste norske misjonæren i Afrika. Han tok til med misjonsarbeid i Zul...

Monumentet over falne på Bømoen

Monument / Monument
Publisert: 10.02.2001
Author: Hermund Kleppa
Etter mobiliseringa 9. april 1940 møtte innrullerte mannskap i Fjordane Regiment (IR 10) på Bømoen på Voss. Nær 5000 var med i kampane i Valdres. Flei...

Minnestein over Olav Rise

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Under krigen 1940-1945 var handelsstyrar og dampskipsekspeditør Olav Rise på Leikanger med i motstandsrørsla. Saman med ni andre vart han arrestert i ...

Kulissene i Bygdetun

Måleri / Painting
Publisert: 21.02.2001
Author: Gunnar Urtegaard
Då gamle Bygdetun vart opna på Bryggja i 1935, kunne folk også gleda seg over vakre kulisser måla av nordfjordkunstnaren Erling Solheim. Då nytt Bygde...

Gardfjøs på Mannset

Gardshus / Farm house
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
På Mannset i Remmedalen står murane etter ein gardfjøs. Det var Guttorm Mannset som sette opp fjøsen på Steinane, i skiljet mellom innmarka og utmarka...

Sogns Tidend - lokalavis 1877-1947

Avis / Newspaper
Publisert: 06.06.2003
Author: Hermund Kleppa
Lokalavisa Sogns Tidend kom ut i åra 1877-1947, dei fyrste åra i Lærdal, frå 1903 i Sogndal. I Lærdals-perioden var det fleire redaktørar, medan ein m...

Bautastein frå Nornes på Sogn Folkemuseum

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 18.06.2002
Author: Hermund Kleppa
På Nornes i Sogndal stod det lenge fleire eldgamle bautasteinar. Biskop Neumann nemner tre fyrst på 1800-talet. I. C. Dahl festa ein til lerretet i 18...

Statuen over brødrene Sars

Monument / Monument
Publisert: 06.06.2001
Author: Harald J. Stavang
Ved Florø by sitt 100-årsjubileum 16. mai 1960 vart det avduka ei dobbeltbyste av brødrene Johan Ernst og Georg Ossian Sars. Den står på ein steinsokk...

Minnetavle over falne på Firda vidaregåande skule

Plakett / Plaque
Publisert: 28.01.2003
Author: Hermund Kleppa
Firda Gymnas (frå 1985 Firda vidaregåande skule) opna hausten 1922. Ved 25-årshøgtida i 1947 vart det avduka ei minnetavle over falne som hadde vore e...

Krigsgrav på Nordfjordeid - Olav M. Hjelle

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 13.12.2002
Author: Hermund Kleppa
Olav Hjelle frå Nordfjordeid var ein av åtte soldatar frå Sogn og Fjordane som miste livet under felttoget i Valdres i slutten av april 1940. Han vart...

Kopi av Loen-krossen i Amerika

Monument / Monument
Publisert: 15.01.2003
Author: Hermund Kleppa
Den 24. juni 1956 vart det avduka ein kopi av steinkrossen i Loen ved Augsburg Seminary i St. Paul, Minnesota. Krossen var ei gåve frå Firda Ungdomsla...

Gamle Sande sentrum

Bygd / Village
Publisert: 14.08.2001
Author: Jan Anders Timberlid
Fram til andre verdskrigen låg alle sentrumsfunksjonane på Sande nord for elva, det vil seie at både offentlege og private tenesteytingar låg på Skage...

Restar av betongkar på Silda - spor etter merkeleg forlis

Ulukke / Accident
Publisert: 14.01.2004
Author: Gunnar Silden Hermund Kleppa
Natt til 13. januar 1925 grunnstøytte D/S ''Aladdin'' på austsida av Silda. Heile mannskapet kom levande frå den dramatiske hendinga, men det vart slu...

Hotlakaien - den gamle båtstoppestaden i Gaupne

Kai / Quay
Publisert: 06.02.2004
Author: Hermund Kleppa
Fylkesbaatane hadde stoppestad i Gaupne frå 1910 til 1966. Kaien - eller Hotlakaien som vart den vanlege nemninga - låg på austsida av fjordbotnen, på...

Minnetavle ved Austerdalsbreen

Plakett / Plaque
Publisert: 19.01.2004
Author: Hermund Kleppa
Laurdag 13. august 1994 var ''heile bygda'' på Veitastrond oppe ved Austerdalsbreen for å vera til stades på avdukinga av ein minnevarde. Det var nest...

Kvernhus og mølle på Maurstad

Mølle / Mill
Publisert: 22.04.2005
Author: Hermund Kleppa
Nede ved elveosen i Maurstadvika står Maurstad Mølle, bygd på slutten av 1800-talet. Bygningen er oppført som stavkonstruksjon på pillarar av naturste...

Fritjov den frøkne - heidra med hakekors i 1933

Besøk / Visit
Publisert: 26.04.2005
Author: Hermund Kleppa
Laurdag 27. mai 1933 hende noko uvanleg på Vangsnes. Tyske offiserar i nazi-uniformer la ned krans ved statua av Fridtjov den frøkne. Kransen var laga...

Krigsgrav i Sandefjord - Thor Nicolay Devig

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 18.03.2004
Author: Hermund Kleppa
Thor Nicolay Devig (1888-1942) voks opp på Skei i Førde, og reiste for godt ut i verda vel 20 år gammal. Frå 1909 vart han buande i Sandefjord. Under ...

Om kalender og folkeleg tidsrekning

Tilbehøyr / Accessory
Publisert: 27.09.2005
Author: Gunnild Systad
Frå dei tidlegaste tider må mennesket ha søkt etter hjelpemiddel for å fastsette tid. Me veit at alt for fleire tusen år sidan hadde både India, Egypt...

Firdaposten

Avis / Newspaper
Publisert: 20.06.2005
Author: Rolf Orheim Hermund Kleppa
Firdaposten kom ut med to nummer i 1948, som dermed er skipingsåret for avisa. Dei første åra kom Firdaposten ut to gonger for veka. Avisa var frå sta...

Teknisk kulturminne på Stølen - Dalen Elektrisitetsverk

Kraftstasjon / Power plant
Publisert: 18.10.2005
Author: Aud Marit Hilleren Hermund Kleppa
Turistar på veg til Tungestølen i Veitastrond stoggar ved ei grind på Stølen for å betala bompengar. Nokre legg kanskje merke til ein svær betongkumme...

Tinghus I på Leikanger - nytt i 1939

Administrasjonsbygning / Administrative building
Publisert: 20.06.2005
Author: Hermund Kleppa
"Tinghuse" er det folkelege namnet på den gule bygningen med postadresse Skrivarvegen 7 like nedom riksvegen midt mellom Hanahaug og Hermansverk. Pr. ...

Stølen Tuftene i Eldedalen

Støl / Mountain farm
Publisert: 18.10.2005
Author: Hermund Kleppa
Den kring 12 km lange Eldedalen går sørvestover frå staden Elda ved øvre enden av Veitastrondvatnet. Om lag 10 km inne ligg stølen Tuftene på nokså nø...

Steinar og vardar på Kjeringafjellet

Varde / Cairn
Publisert: 09.11.2005
Author: Hermund Kleppa
Frå Skarseggi, høgdedraget mellom Dalseteskard og Rypeskard, reiser fjellmassivet Kjeringafjellet - også kalla Leireggi - seg i nord. Godt synleg på l...

Røvomn i Flekke - eldgamal fangstreiskap

Felle / Trap
Publisert: 24.06.2005
Author: Hermund Kleppa
Reven har mange fiendar. Slik har det alltid vore. Mennesket har vore ute etter skinn og skotpremie, og fangstmannen har funne fram til fleire slag fa...

Stølen i Eldedalen

Støl / Mountain farm
Publisert: 18.10.2005
Author: Hermund Kleppa
Dei fleste bruka på garden Søndre Nes hadde vårstøl på Elda og sommarstøl fire-fem kilometer inne i Eldedalen. Stølen har same namnet som dalen, og de...

Styrmann frå Florø - på minnetavle i Bergen

Plakett / Plaque
Publisert: 24.01.2006
Author: Hermund Kleppa
I første verdskrigen 1914 - 1918 miste over 2000 norske sjømenn livet i krigsforlis. Det Bergenske Dampskibsselskab (BDS) mista 35 sjøfolk på seks ski...

Ervikpreika - hundreårlang tradisjon

Festival / Festival
Publisert: 19.11.2005
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 2003 var mykje folk tilstades på Ervikpreika. Presten fortalde litt om tradisjonen kring denne årvisse preika på kyrkjegarden i Ervik. Han ha...

Skulehuset på Helleland

Skulehus / School building
Publisert: 21.12.2005
Author: Bjarnhild Samland
"Jeg Ole Olsen Otregjeld erklærer mig herved villig til at istandsette, indrede og bordklæde Skolehuset i Berdal." Slik byrjar den høgtidsame kontrakt...

Gamal grensestein mellom Sunnfjord og Nordfjord

Grensestein / Boundary stone
Publisert: 03.01.2006
Author: Hermund Kleppa
Tett attmed vegen ned mot Førde i sørenden av Breimsvatnet står ein kring to meter høg stein. Han blei reist i 1835 og markerte grensa mellom to futed...

Minnebilete på Ålhus - Johannes D. Sandal

Plakett / Plaque
Publisert: 30.12.2005
Author: Lidvald Klakegg (1941 - ) Hermund Kleppa
Eit stort bilete av Johannes D. Sandal (1878-1907) har fått heidersplass i ungdomshuset Borgja på Ålhus. Sandal var levande interessert i lokalhistori...

Fellesgrav i Luzino i Polen - Gerd Svanhild Håland si grav?

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 30.12.2005
Author: Hermund Kleppa
Den 8. mai 1944 arresterte Gestapo den 20 år gamle jenta Gerd Svanhild Håland i Høyanger. Under ein rassia hadde dei funne nokre skjemteviser om tyska...

Revomn - mykje brukt i Guddal

Felle / Trap
Publisert: 11.01.2006
Author: Bjarne Huseklepp
Bjarne Huseklepp fortel i juleheftet Jul i Sunnfjord (1989) om revefangst med fangstreiskapen r e v o m n. Han var med fyrste gongen som fire-åring fo...

Minnebilete på Ålhus - Johannes Ålhus

Plakett / Plaque
Publisert: 09.01.2006
Author: Hermund Kleppa
Søndag kveld, 4. november 1951 var det ei særleg tilskiping i ungdomshuset Borgja på Ålhus. Dei avduka eit bilete av Johannes Ålhus. Han døydde 1910, ...

Krigsgrav på Vassenden - Sverre Kvammen

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 30.12.2005
Author: Hermund Kleppa
Jølster kommune har to krigsgraver. Sverre N. Kvammen dreiv landhandel i Eikåsgrenda. Det tyske prispolitiet var etter han og han måtte fleire gonger ...

Krigsgraver på Shetland - kaptein Kristoffer Lutenthun

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 17.03.2006
Author: Hermund Kleppa
Den 3. februar 1940 gjekk D/S "Hop" frå Bergen i ballast til England. Båten kom aldri fram Tre veker seinare hadde Firda Folkeblad ei kort melding med...

Vesle Daniel-skulpturen i Dale

Monument / Monument
Publisert: 20.02.2006
Author: Hermund Kleppa
"Det er tre tankar som ligg til grunn for skulpturen av Vesle Daniel. Skulpturen skal minne oss og kommande generasjonar om eit av dei finaste sjømann...

Minneplakett om redningsdåd - lettmatros Bjarne Ylvisaker

Plakett / Plaque
Publisert: 17.03.2006
Author: Hermund Kleppa
Under svært dramatiske tilhøve greidde m/s "Venus" av Bergen i januar 1937 å berga mannskapet på d/s "Trym". Begge skipa var på veg over Nordsjøen til...

Eggjane-Smørkletten til fots

Veg / Road
Publisert: 13.06.2006
Author: Hermund Kleppa
Ein interessant fottur i Leikanger går frå garden Eggja til Smørkletten. Stien går i vekslande utmarkslandskap, - gjennom tett, planta granskog og opn...

Shetland - Sogn og Fjordane - Jernalderborga på Mousa

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 27.04.2006
Author: Hermund Kleppa
På øya Mousa står ei vel 13 meter høg jernalderborg. Mousa Broch er ein av dei største turistattraksjonane på Shetland. Borga er nemnd i den islandske...

Anna Karina Stang

Musikk / Music Musikkverk / Musical work Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Anna Stang (1899-1996) er ein fin representant for songtradisjonen i ytre Sunnfjord. Ho hadde eit allsidig repertoar som femnde om både slåttestev, gj...

Minneplakett om engelskmann på Gallen

Plakett / Plaque
Publisert: 13.03.2006
Author: Hermund Kleppa
I 1984 kom gjekk ei gruppe engelske ungdommar over Jostedalsbreen frå Fjærland til Stardalen i Jølster. 17-åringen Miles Gurzynski skulle óg vore med,...

1905 - Bremanger kommune

Folk og samfunn
Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 29.11.2004
Author: Karianne Schmidt Vindenes
I 1905 vart Noreg eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar...

1905 - Gulen kommune

Folk og samfunn
Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 29.11.2004
Author: Karianne Schmidt Vindenes
I 1905 vart Noreg eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar...

Michael Sars: En uimodstaaelig Lyst til Naturens Studium

Folk og samfunn
Publisert: 05.06.2020
Author: Anne Helene S. Tandberg og Luis Martell
Det finnes mange grunner for å velge seg et yrke. Michael Sars valgte å bli prest så han kunne fordype seg i zoologien og havets «mærkelige levende dy...

1905 - Gloppen kommune

Folk og samfunn
Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 29.11.2004
Author: Snorre Dag Øverbø
I 1905 vart Norge eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar...

1905 - Jølster kommune

Folk og samfunn
Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 29.11.2004
Author: Karianne Schmidt Vindenes
I 1905 vart Norge eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar...

Krigsgrav i Nordalsfjorden - Hilmar Hansen

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 13.10.2006
Author: Hermund Kleppa
Hilmar Hansen vart arrestert av Gestapo våren 1943. Han døydde i den tyske fangeleiren Vaihingen hausten 1944. Fleire år etter krigen vart han attfunn...

Stølen i Eikjadalen

Støl / Mountain farm
Publisert: 11.10.2006
Author: Hermund Kleppa
Garden Eiki ligg på vestsida av elva heilt nede ved sjøen i Vetlefjorden. Dei to bruka på garden hadde støl i Eikjadalen. Eikjadalen går bratt opp frå...

Sogn og Fjordane-Hebridene - To vasskverner

Mølle / Mill
Publisert: 17.01.2007
Author: Hermund Kleppa
"Norse Mill" står det på eit skilt ved riksvegen på øya Lewis nord på Hebridene. Ein gruslagt sti går fram til ei restaurert vasskvern. I Ortnevik i S...

Sogn og Fjordane-Hebridene - Bautasteinar

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 17.01.2007
Author: Hermund Kleppa
I 2006 var folk samla til historieseminar i Rivedal. Dei såg nærare på eldgamle bautasteinar. Det er minst 30 i Sogn og Fjordane. Kulturminne av dette...

Likdansen

Religion / Religion
Publisert: 22.01.2007
Author: Nikolai Astrup Hermund Kleppa
Den gamle skikken med å vaka over ein død person, likvake, går tilbake til førhistorisk tid. Skikken heldt seg i mange hundre år etter at kristendomme...

Prestesteinen - mellomalder-gravminne i Innvik

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 21.02.2007
Author: Hermund Kleppa
I Innvik står det oppsett ein høg stein attmed hovudinngangen til kyrkja. Kva slags stein er det? Ein gamal bautastein? Nei, det passar ikkje med form...

Olavsbautaen på Kongshaugen

Monument / Monument
Publisert: 13.10.2006
Author: Hermund Kleppa
Kongshaugen heiter den runde haugen nokolunde midt på Dragseidet mellom Drage og Leikanger på Stadlandet. På haugen står Olavsbautaen, ein vel tre met...

Fjellstølen i Supphelledalen

Støl / Mountain farm
Publisert: 30.10.2006
Author: Hermund Kleppa
Den fremste garden i Supphelledalen heiter Supphella. Garden er delt i to bruk, Øvste Supphella og Nedste Supphella. Bruka hadde stølsdrift på same st...

Markeringsstein for Tall Ships Races i Måløy

Monument / Monument
Publisert: 09.01.2007
Author: Hermund Kleppa
Den 15. mai 2005 vart det avduka ein markeringsstein for ei maritim storhending i Måløy sommaren 2008. Byen er endepunkt på første "leg" i gigantregat...

Heimastølen i Supphelledalen

Støl / Mountain farm
Publisert: 30.10.2006
Author: Hermund Kleppa
Den fremste garden i Supphelledalen heiter Supphella. Garden er delt i to bruk, Øvste Supphella og Nedste Supphella. Bruka hadde stølsdrift på same st...

Hanen på Hanahaug

Monument / Monument
Publisert: 03.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Hanahaug er det lokale namnet på området ved båtstoppestaden i Leikanger kommune. Tidleg på 1900-talet var her dampskipsekspedisjon, post, rikstelefon...

Grenda Bakka

Ver og klima
Grend / Hamlet
Publisert: 07.10.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Den vesle grenda Bakka femner om gardane Bakka og Tufto. På vei inn Nærøyfjorden vil dette vere dei siste gardane båten passerar, før den når enden av...

Bygda Gudvangen

Busetnad, bygd, by
Grend / Hamlet
Publisert: 06.10.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Heilt inst i Nærøyfjorden ligg bygda Gudvangen, som strekker seg frå Stalheim vest i Nærøydalen til Dyrdal ute i fjorden. Med i bygda høyrer gardane R...

Garden Ytre Moa - gardsdrift og ressursutnytting

Busetnad, bygd, by
Gardsbruk / Farm
Publisert: 11.10.2007
Author: Kari Larsen
Livberginga på Ytre Moa henta dei frå det same naturgrunnlaget som folk har gjort fram til nyare tid - frå jorda, skogen og fjellet. Saman med tufter,...

Friarskori i Fjærland

Busetnad, bygd, by
Veg / Road
Publisert: 19.10.2007
Author: Per Olav Bøyum
Friarskori er namnet på overgangen frå Bøyadalen til Suppehelledalen via Skeisnipa. Ruta vart fyrste gong gått på 1850-talet av Lars Johannesen Rødset...

Stalheimskleiva

Veg / Road
Publisert: 03.05.2007
Author: Åsmund Ohnstad
Stalheimskleiva er namnet på vegen i det bratte fjellpartiet inst i Nærøydalen opp til gardane Brekke og Stalheim. Vegen går bratt oppetter ein fjellr...

Grava til prestefolket Dahl i Eivindvik

Publisert: 19.03.2007
Author: Hermund Kleppa
Den landskjende presten Dahl og kona Hylleborg ligg gravlagde på kyrkjegarden i Eivindvik. I 1933 skipa undgomslaget Vårbrudd til ei minnehøgtid ved g...

Bygda Frønningen

Busetnad, bygd, by
Bygd / Village
Publisert: 23.10.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Bygda Frønningen ligg mellom Revsnes og innløpet til Aurlandsfjorden, og høyrer til Lærdal kommune. Bygda grensar mot Kaupanger og Fresvik langs fjord...

1905 - Gaular kommune

Folk og samfunn
Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 29.11.2004
Author: Snorre Dag Øverbø
I 1905 vart Norge eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar...

Stegastein

Utsiktspunkt / Viewpoint
Publisert: 18.09.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Utsiktspunktet og rasteplassen Stegastein ligg på Aurlandsvegen som er ein del av det nasjonale turistvegprosjektet til Statens Vegvesen. Plassen ligg...

Guds Ord meisla i stein

Busetnad, bygd, by
Plakett / Plaque
Publisert: 08.11.2007
Author: Reidar Eide
JESUS BA OFTE - Dette er bibelorda som Ole Andreas Olson Holsen hogg inn i steinen på stølen Storehojen i Holsen først på 1900-talet. Langs stølsvegan...

Lokale eventyr og segner - Sølvbordet i Risevatnet

Sagn / Legend
Publisert: 30.08.2007
Author: Hermund Kleppa
Lokale eventyr og segner er ofte knytte til landskapet. Dei underjordiske skapningane, som tussar og troll og huldrer, budde i fjell og hamrar og haug...

Minnetavle over eidsvollmannen Niels Nielsen

Plakett / Plaque
Publisert: 22.11.2000
Author: Hermund Kleppa
Nordre Bergenhus Amt (Sogn og Fjordane fylke) valde tre representantar til riksforsamlinga på Eidsvoll i 1814. Sokneprest Niels Nielsen i Fjaler var e...

Nynorsk i Sogn og Fjordane - Fraa Sogn

Litteratur / Litterature
Publisert: 30.08.2007
Author: Bjarnhild Samland
Fraa Sogn er eit resultat av Olav Sande si systematiske innsamling av munnleg tradisjon. Noko er også dikta av Sande sjølv. Førestillingar frå 1800 ta...

Garden Naddvik

Busetnad, bygd, by
Gardsbruk / Farm
Publisert: 09.01.2008
Author: Vibeke Lia
I Vikadalen i Årdal er det spor etter menneske heilt attende til steinalder, men det er fyrst tidligast i bronsealder, og i alle fall i jarnalderen at...

Fossane i Nærøyfjorden

Ver og klima
Foss / Waterfall
Publisert: 15.11.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Nærøyfjorden kan skilte med så mange som 25 større og mindre fossar. Av desse reknast Kjelfossen som den viktigaste, men fleire andre er òg verdt å ne...

Thorvaldsens Kristus-figur

Busetnad, bygd, by
Monument / Monument
Publisert: 21.11.2007
Author: Hermund Kleppa
Florø fekk ny kyrkje i 1882 og ein skulptur i staden for altertavle; ei etterlikning av Bertel Thorvaldsen sin Kristus-figur i Vår Frue kirke i Københ...

Ei grav - Fredrikke Sophie Christensen

Busetnad, bygd, by
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 03.01.2008
Author: Hermund Kleppa
"Liti og kroki" minnest Tryggve Rishovd, fødd 1916, at Sophie Christensen i fylkesmannsgarden var. Ho budde hjå sonen, fylkesmann I.E. Christensen. "I...

Heidersteikn til jordmor - Bertha M. Nes på Veitastrondi

Busetnad, bygd, by
Minne / Reminder
Publisert: 03.01.2008
Author: Hermund Kleppa
Ein dag i august 1927 var redaktøren i avisa Sogningen på besøk på Veitastrondi. I eit større stykke etterpå stod det også noko om jordmora i bygda, B...

Huldafossen i Fresvik

Busetnad, bygd, by
Foss / Waterfall
Publisert: 15.11.2007
Author: Trude Knutzen Knagenhjelm
Huldafossen i Fresvik er rekna som ein av dei viktigaste fossefalla innanfor Nærøyfjorden Verdsavområde. Fossen ligg i Huldabotnen, aust for Fresvikbr...

Tekstilreiskap og tekstiltilverking

Verktøy / Tool
Publisert: 24.01.2008
Author: Kari Larsen
Det er eit markert innslag av tekstilreiskap i gjenstandsfunna frå Ytre Moa. Saman med kjennskap til beitetilhøve, funn av reiskap til sanking av for ...

Ytre Moa - livet i og mellom husa

Historisk plass / Historical site
Publisert: 24.01.2008
Author: Kari Larsen
Det er funne eit rikt utval av gjenstandar på Ytre Moa - både pryd og nyttegjenstandar. Gjenstandane fortel om daglegliv og verke på garden; om korlei...

Island - Presidentbesøk i Rivedal i 1955

Busetnad, bygd, by
Besøk / Visit
Publisert: 11.01.2008
Author: Hermund Kleppa
I åra 1955-1961 hadde Sogn og Fjordane tre store besøk frå Island. I 1955 var president Asgeir Asgeirsson framom under ei reise i Noreg, i 1957 var 30...

Olav den heilage - segn frå Gulen

Busetnad, bygd, by
Sagn / Legend
Publisert: 13.01.2008
Author: Hermund Kleppa
Olav Haraldsson var konge i Noreg i åra 1015-1030. Han fall i Slaget på Stiklestad 29. juli 1030. Året etter vart han erklært heilag og etter kvart dy...

Smykke og personleg utstyr

Tilbehøyr / Accessory
Publisert: 24.01.2008
Author: Kari Larsen
Det er funne få, men likevel ulike typar smykke og personlege gjenstandar på Ytre Moa. Desse gjenstandane viser mellom anna at dei som budde på Ytre M...

Fyrste fotografen i Vik - Fotografistinde Emilie Lexau

Busetnad, bygd, by
Person / Person
Publisert: 14.01.2008
Author: Elin Storøstevik
Emilie Lexau (1865-1932) frå Bremanger etablerte seg i ung alder som den aller fyrste fotografen i Vik. Seinare flytte ho til Bergen og fotograferte d...

Sogn og Fjordane fylke - Fylkesmann Seip si fylkessoge

Litteratur / Litterature
Publisert: 31.03.2008
Author: Hermund Kleppa
I 1958 kom fylkesmann Hans Seip si bok Sogn og Fjordane fylke - eit tilskot til kommunalsoga ut. Utgjevinga var ei storhending (men som merkeleg nok f...

Sogns Iskompagni i Skjolden

Handel / Trade
Publisert: 18.04.2008
Author: Hermund Kleppa
Sogns Iskompagni i Skjolden, Norway - beste sort is - produsert frå eit stort og hypermoderne anlegg! Det er hovudbodskapen på Sogns Iskompagni sitt b...

Minnebilete i Haukedalen - Lærar Sigurd Nesse

Plakett / Plaque
Publisert: 25.06.2008
Author: Hermund Kleppa
Lærar og forfattar Sigurd Nesse kom i 1874 som nyutdanna lærar til Haukedalen. Han var der i tre år. Då han fire år seinare reiste frå bygda, hadde de...

Innbrot hjå Fylkesbaatane

Innbrot / Burglary
Publisert: 31.03.2008
Author: Hermund Kleppa
Ei natt i november 1908 var uvedkomande på ferde i ekspedisjonsbygningen til Fylkesbaatane i Bergen. Innbrotsjuven var i full gang med å sprengja eit ...

Særeige gravminne i Lavik

Publisert: 28.06.2008
Author: Hermund Kleppa
I Lavik har dei eit gravminne som skil seg ut frå dei andre. Det er kanskje det eldste på kyrkjegarden og det ligg som dørhelle i kyrkjetrappa. Innskr...

Henrik Wergeland og stadnamnet Verkland

Gardsbruk / Farm
Publisert: 17.04.2008
Author: Randi Melvær
Farsslekta til Henrik Wergeland kom frå garden Verkland i Gulen. Dette er gard nummer 124 i Gulen kommune. Skrivemåten på slektsnamnet og på gardsnamn...

Sogns Iskompagni - om ein særeigen rest

Lagerhus / Storehouse
Publisert: 18.04.2008
Author: Hermund Kleppa
I åra 1894-1913 dreiv Sogns Iskompagni isproduksjon i Skjolden. Dei frakta isen ut fjorden på to måtar, med dampskip og i lektarar. Då verksemda gjekk...

Kong Sverre - Stadnamn og Fimreiteslaget II

Slag / Battle
Publisert: 13.07.2008
Author: Per Arvid Ølmheim
Fredag 15. juni 1184 utkjempa kong Sverre og kong Magnus Erlingsson sjøslaget ved Fimreite. I 1937 skreiv lærar Vilhelm Flugeim eit stykke om gamle ba...

Kong Sverre - Stadnamn og Fimreiteslaget I

Slag / Battle
Publisert: 13.07.2008
Author: Vilhelm Flugeim
Fredag 15. juni 1184 utkjempa kong Sverre og kong Magnus Erlingsson sjøslaget ved Fimreite. Over 2000 menn skal ha mista livet. I 1937 skreiv lærar Vi...

Krossteinen på Bell

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 09.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Det finst fleire krossforma steinar i Sogn og Fjordane. Dei er minne om då kristendomen vart innførd i Noreg, rundt rekna tida 950-1050. Ein funksjon ...