Søkeresultat

Tøm filter
Distanse
less than  km
from 
Viser 200 av 615 resultater

Loga, Bjørnalogen og Innlogane

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
«Log(e)» er eit interessant ord. I norrønt språk brukte dei både «logr m» og «laug f», det første ordet i tydinga «stilleståande eller rennande vatn, ...

Priseld - «Den siste rest av urreligion som ubevisst dukkede opp»

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Det er målaren Nikolai Astrup som skriv dette i eit brev til ein av dei første kjøparane av priseld-bileta hans. Det han kommenterer, er eitt av dei m...

Sundane, Sundene eller Åkresundet

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Namnet Søndane - i denne artikkelen skriv eg Sundane - finst som teigenamn på innmark på ganske mange gardar, mest i Nordfjord og Sunnfjord. Uttalen e...

«Smør-» i stadnamn

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Smør er primært noko konkret – og til alle tider har det vore verdifull mat. I middelalderen var smør betalingsmiddel, oftast vart skyld og skattar be...

Gald, Gadden, Galdane og Gold

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Frå mange av støylane i Indre Nordfjord får vi ei uvanleg fin utsikt over fjord og fjell. På Nordsida er det ei storarta utsikt innover fjorden frå Ga...

Geitskoreina, Turtneskora og Kvanndalen – namn frå plantar

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Mange ville plantar, som framleis er vanlege i landskapet vårt, vart tidlegare rekna som verdifulle nytteplantar. Dei vart difor sanka inn og brukte s...

Før i tida hadde alle svin på skogen

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Det finst ca. 850 stadnamn med med «svin», «gris», «sugge», «purke», «gylte» «galte», «råne» og «trond» i Sogn og Fjordane. Dette viser at dette husdy...

Hjellevongja og Gudvangen

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
På garden Hjelle i Oppstryn ligg ei stor og vid flate med dyrka mark med namnet Hjellevongja. Uttalen er /jellevångja/, med palatalisering av g-en. Ho...

Stolen, Preikestolen, Brurastolen og Svarvestolen

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Når namnet Preikestolen vert nemnt, tenkjer dei fleste på klippa Preikestolen i Lysefjorden i Rogaland. Den har blitt eit svært populært turistmål, kj...

Delt i to – Kvitla, Kvilkja og Kvinna

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Ordet «tvi-» frå norrønt «tvi-» eller «tve-» er ei bøyningsform for tallet «to». Det tyder todelt eller dobbel. På tysk «zwei» (ofte uttalt «zwo», i e...

Store og små elvenamn i Sogn

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Mange av elvenamna våre høyrer til dei aller eldste stadnamna vi har. I mange «store» namn, som namn på dalføre og gardar, finn vi eit elvenamn i føre...

Rope, hue, kanne, kalle, lokke, gaule, jodle og lyde

Folk og samfunn
Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Kommunikasjon i eldre tid – før mobiltelefonen kom....

Kvite fjelltoppar får ofte samanlikningsnamn

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Det finst over 50 fjell i Sogn og Fjordane med namnet Kvitefjellet. Men slike kvite fjell har av og til fått eit meir fantasifullt namn, eit samanlikn...

Likstoda, Likledet og Liksteinen – gamle gravferdstradisjonar

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Gamle tradisjonar som knyter seg til gravferder, får vi kunnskap om gjennom stadnamna. Det var gammal tru at den døde kunne kome tilbake til huset, gå...

Fannaråki

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
er namnet på eit kjent fjell med isbre i Luster i Sogn. Det er eit populært turistmål, og på toppunktet 2068 moh har Den norske Turistforening bygt ei...

Havrane, Hafstad og Havresteinen

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Fjellskora Havra i Flåm i Aurland skal ha vore ei skor for bukkane – ei bukkaskor. Det er sikkert rett forklaring, her møter vi nemleg det gamle norrø...

Grodås, Dosabruket, Døsi og Døskeland

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Alle desse namna er gardsnamn eller bruksnamn, og har eitt ord til felles – Oluf Rygh forklarar det norrøne ordet «dys f» = «sammenkastet Stenhob, isæ...

Kyrajøkulen losnar - kyrne kan sleppast ut!

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Det finst over 20 jøkular/joklar med namnet Kyrajøkulen i fylket vårt. Naturleg nok finn vi flest i indre strøk, der fjella er høgaste og brattaste. J...

Myljåbetnaven og Navdalen - dei nava før i tida og

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
I mars 2012 dukka ordet «å nave» opp i media. Det vart då brukt i tydinga «å drive dank på statens rekning, leve på trygd». Altså litt negativt. Det k...

Fjellnamnet Hornelen

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Det kjende fjellet i Ytre Nordfjord, Hornelen, er eit svært kjent landemerke for dei som reiser med båt langs kysten vår. Med sine 860 moh. er ho den ...

«Det er min Sjæl en frydfuld Trang at gjæste Norges Dale»

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Dalar finst det overalt, det er ein av dei mest typiske naturformasjonane i det norske landskapet. «No ser eg atter slike fjell og dalar», song Aasmun...

Har fjellnamnet Kabusen namn etter eit gammalt klesplagg?

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
I Haukedalen i Førde ligg eit 980 m høgt fjell med namnet Kabusen. Det er eit merkeleg namn mange lurer på tydinga av. Men namnet er ikkje eineståande...

Dakotabakkane, Gosen, Egypten og Sionsdalen ligg i Stryn! På ein gard i Luster kan du gå frå Jerusalem til Jeriko

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Det er faktisk ganske vanleg at stader som treng eit namn, får eit namn som har vore brukt før. Slike stadnamn vert kalla oppkallingsnamn, eit sekundæ...

Korte gardsnamn som endar på -e

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Mange gardsnamn vert i dag både skriftleg og munnleg brukte i ei «stivna» dativform, som er blitt namnet si hovudform i skrift. Dette viser at namna –...

Yksnebjør, Yksnelvane og Uksen

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Vi skal i denne artikkelen sjå nærare på bruken av «ukse», «okse» og «yksne» i stadnamna. Husdyret «ukse» vert i Sogn og Fjordane stort sett uttale me...

Gulen og andre stadnamn med Gul-

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Stadnamnet Gulen, som også er namn på kommunen på sørsida av Sognefjorden, kjem av det gamle fjordnamnet Guli, no Gulafjorden. Etter Gulen har Gulatin...

Alden, Olden og Oldeide

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
På kysten i Askvoll i Sunnfjord ligg eit kjent landemerke, Alden. Namnet vert brukt både om garden, øya og fjellet (481 moh.), men fjellnamnet kom før...

Finden og Finnafjorden

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Om lag midt inne i den lange Sognefjorden går det ein fjordarm mot sør med namnet Finnafjorden. Der ligg dei veglause gardane Finden og Finnabotnen. I...

Tviberg, Tvibyrge, Bjørga og Rambjørga

Folk og samfunn
Stadnamn Plass / Spot
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Alle dei nemnde stadnamna i overskrifta inneheld ordet «berg n» = fjell, fjellgrunn, bergside. Men i stadnamn finst det i fleire former. I norrønt hei...

Fylkesbaatane – «mindre baater med elektrisk kraft» 1921

Samferdsle
Transport / Transport Fylkesbaatane
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Hotel Maristuen, Lærdal, 20. juni 1920: Fylkestinget i Sogn og Fjordane er samla. Dampskibskomiteen ber Fylkesbaatane undersøkja om det kan byggjast r...

Kampen for Dalsfjordbrua

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Dalsfjordbrua har vore det mest omdiskuterte samferdsleprosjektet i fylket og skapt stor politisk strid. Utgangspunktet var ønskje om veg på nordsida ...

Langebrua

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Brua over Jølstra er oppkalla etter handelsmann Hans Christian Fr. Lange, ein av dei som stod føre bygginga av den første brua. Brua har alltid vore e...

Kvelvingsbrua over Hopselva

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 07.07.1999
Author: Magnar Heimset
Kvelvigsbrua i Hopsdalen, på riksveg 615 mellom Straume og Heimseta, er eit vakkert stykke ingeniørkunst. Ho vart bygd i 1934 som bruløysing over Hops...

Norddalsfjordbrua

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 07.07.1999
Author: Gaute Losnegård
I 1987 stod Norddalsfjordbrua ferdig som siste biten i vegsambandet mellom Flora og Bremanger. Arbeidet tok til 1. august 1985 og brua var ferdig til ...

Den gamle kvelvingsbrua på Maurstad

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Natt til 11. oktober 1984 ramla den over 100 år gamle kvelvingsbrua på Maurstad ned. Eit veghistorisk kulturminne var brått borte. Men hausten 2000 va...

Måløybrua - Noregs lengste bru i 1974

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 02.09.2005
Author: Kristin Ese
Måløybrua vart offiselt opna sommaren 1974. Brua vart realisert gjennom eit stort lokalt engasjement. Eldsjeler stod på i meir enn ti år for å sikra f...

Den gamle brua over Vetledøla

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 10.03.2004
Author: Hermund Kleppa
Frå Fåbergstølsgrandane i Storedalen (øvste delen av Jostedalen) går Sprongdalen nordaustover opp til Styggevatnet på vel 1100 moh. Ein dryg kilometer...

Naustdalstunnelen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Dårleg vegstandard og lange reiseavstandar har vore eit problem i Sogn og Fjordane. Byggjinga av den 6 km lange Naustdalstunnelen korta ned reisetida ...

Høyangertunnelen - Nord-Europas lengste vegtunnel i 1982

Samferdsle
Tunnel / Tunnel
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1982 opna Høyangertunnelen, Nord-Europas lengste vegtunnel. Tunnelen erstatta ferjesambandet mellom Kongsnes og Nordeide. Opninga vart utført av kon...

Lotetunnelen - bygd med heimelaga borerigg

Samferdsle
Tunnel / Tunnel
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Arbeidet med Lotetunnelen (2857 m) byrja i 1959, og var då den lengste planlagde vegtunnelen i Sogn og Fjordane. Utgangspunktet var handboring, men ar...

Skipstunnel gjennom Stad

Samferdsle
Tunnel / Tunnel
Publisert: 18.01.2011
Author: Hermund Kleppa
I åra 1990-2011 arbeidde mange med stort engasjemnet for å realisera ein gamal tanke om skipstunnell gjennom ”Statten”. Det kom etter kvart nærare 20 ...

Honndøla bru

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 07.07.1999
Author: Paul O. Tomasgard
Langs Den Trondhjemske postvei gjennom Hornindal vart det tidleg på 1800-talet bygt fleire fine steinbruer som står den dag i dag. Fleire av desse låg...

Nordsjøfarten - Krigsgrav på Bømlo

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 17.03.2006
Author: Hermund Kleppa
"Nils Jensen Nesse (..) Fall for Norges sak. Ditt minne skal aldri dø." Desse orda står på ein gravstein på den nedlagde kyrkjegarden på Gåsland, nord...

Skjervet - vegarbeid

Samferdsle
Publisert: 19.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Knut Kjerland Johannes Gjerdåker
Vegen mellom Eide i Granvin og Voss er ein av dei eldste vegane som vert omtala i mellomalderen. I eit diplom frå 1343 frå Voss om fordeling av vegarb...

Ygre

Samferdsle
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Aslak L.Helleve
Ygre stasjon ligg litt bortgøymd til for vegfarande, like nedom vegen Vossevangen-Mjølfjell. Stasjonsbygningen på Ygre vart reist på Nesttun stasjon i...

Onarheim

Folk og samfunn
Publisert: 27.07.2015
Author: Nils Georg Brekke Ernst Berge Drange

Bruene i Førde

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 16.06.2009
Author: Arne Aasland
Førdehistoria handlar om bruer. Langebrua er så å seie føresetnaden for at Førde kunne bli ein tettstad. Dagens sentrale Førde er bunde saman av sju b...

Skredulukke i Stardalen (Heggheim)

Folk og samfunn
Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Året 1868 var eit av dei verste snøskredåra på Vestlandet. Kring 150 menneske omkom. På garden Heggheim i Stardalen vart alle husa råka av raset. 17 m...

Knut L. Sandal

Folk og samfunn
Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
Hardingfelepelemannen Knut L. Sandal (1913-1964) frå Jølster var busett i Bergen, og lydinnspelingar vitnar om ein flott ambassadør for det særmerkte ...

Ingeborg Grytten - salmediktar frå Sunnfjord

Folk og samfunn
Musikkverk / Musical work Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 14.04.2008
Author: Hermund Kleppa Kvinnestemmer.net
Nordlandspresten Petter Dass er den ruvande skikkelsen i norsk salmedikting på 1600-talet. To vestlands-kvinner er mellom dei andre som skreiv salmar ...

Minnesmerke i Columbinebukta på Lepsøy – kopling til Sogn

Folk og samfunn
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 1886 hadde fleire aviser notis med overskrifta Elisabeth Mouat’s Reddere. Seks menn var tildelt heidersteikn for bergingsdåd på Lepsøy 6. feb...

Samuline Seljeset - felespelar før pietismen

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Felespelar Samuline Seljeset (1804-1872) levde livet sitt i Hornindal og reiste rundt og spelte i bryllaup. Historiane skal ha det til at ho ofte kom ...

Ingeborg Brekke

Folk og samfunn
Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Ingeborg Brekke (1909-1999) frå Gulen var ei kvinnesakskvinne, ukonvensjonell gründer og samfunnsdebattant....

Isdalstø

Samferdsle
Publisert: 13.09.2015
Author: Nils Georg Brekke Johannes Gjerdåker
POSTGARD OG SKYSSTASJON...

Spjutøy

Samferdsle
Publisert: 19.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Gunn Nordal
Ved Spjutøy og Straumsosen går det tre innløp frå Lurefjorden til fjordbassenget innanfor. Heilt fram til slutten av 1800-talet kunne ikkje rutebåten ...

Hordaland på kartet

Samferdsle
Publisert: 19.05.2009
Author: Christopher John Harris
Dei som ferdast langs kysten eller i fjellet i mellomalderen hadde kunnskapen om terrenget – det mentale kartet – i hovudet. Det er først på 1800-tale...

Salbu bru - einaste kvelvingsbrua i Hyllestad

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 07.07.1999
Author: Per Bygnes
Salbu bru - midt mellom Salbu vegkross og Sørbøvåg - er eit fint døme på ei kvelvingsbru frå tidleg på førre århundret. På to steinar står innhogge: "...

Hordafylket 900-talet

Folk og samfunn
Publisert: 11.02.2016

Gustav Indrebø - ein av dei store innan stadnamn- og målarbeid

Folk og samfunn
Publisert: 01.07.2024
Author: Randi Melvær
Sogn og Fjordane har fostra ein av dei store innan stadnamn- og målarbeid: Gustav Indrebø. Han var ein intelligent og stillfarande mann som i periodar...

Vettisvegen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 28.05.2010
Author: Hermund Kleppa
Den snautt fem kilometer lange Vettisvegen går frå garden Hjelle opp dalføret Utladalen til dei to gardsbruka på Vetti. Vegen vart bygd i åra 1973-197...

Vegsamband mellom Måløy og Raudeberg i 1924

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 16.10.2007
Author: Hermund Kleppa
Fredag 19. oktober 2007 var det vegfest i Vågsøy. Folk feira opninga av ny veg mellom Måløy og Raudeberg. Laurdag 1. mars 1924 var óg ein veghistorisk...

Gravrøysene i Sølvbergstranda

Folk og samfunn
Stadnamn Plass / Spot
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Den som tek turen vestover langs Nordfjorden ved Sølvbergsnausta, vil nær sjøen kunne finne restar av 3 gravrøyser. Det er visst litt usikkert kor gam...

Historia om Helje Bagge, fut og drapsmann

Folk og samfunn
Stadnamn Plass / Spot
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
På garden Heggdal i Innvik i Stryn har det i tre hundre år butt ei ætt, Bagge-ætta. Det lever enno mange segner om denne ætta, som skal ha vore ei ade...

Galdeverpet - lakseverp i Ortnevik

Folk og samfunn
Felle / Trap
Publisert: 07.07.1999
Author: Terje Eggum
Gilja på Galdeverpet i Ortnevik i Sogn rakk tolv meter over sjøen. På denne staden har det vore fiska laks i over 150 år. Ei tid var det over femti ak...

Vikafjellsvegen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Arne Inge Sæbø
I 1957 vart vegen mellom Vik og Voss opna. Det var ein lang og hard kamp før det vart veg over Vikafjellet....

Stamvegen E16 gjennom Aurland

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Stortingsvedtaket frå 1975 stadfesta at stamvegen mellom Bergen og Oslo skulle gå over Filefjell og Lærdal. Første byggjesteg var Hordaland grense-Aur...

Veghistorisk kulturminne ved Aurlandsfjorden

Samferdsle
Monument / Monument
Publisert: 17.10.2013
Author: Hermund Kleppa
På veg inn Aurlandsfjorden informerer ekspressbåten Bergen-Flåm passasjerane om fossefall, høgdegarden Stigen og, om bygda Undredal, kjend for geitost...

Lærdalstunnelen - verdas lengste vegtunnel

Samferdsle
Tunnel / Tunnel
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Arbeidet med verdas lengste vegtunnel er det største einskildoppdraget som nokon sinne er gjort i Sogn og Fjordane. Heile anlegget kom på ein milliard...

Minnestein over Dannebrogsmann i Årdal

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Jølster har to Dannebrogsmenn, Nils Olsson Årdal og Per Kleppe. Dannebrogsmenn var soldatar som var med i "Svenskekrigen" 1807-1814 og som vart dekore...

Minnestein på krigsgrav i Naustdal - Halvdan Ottar Sæla

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 29.03.2005
Author: Hermund Kleppa
Tretten soldatar frå Sogn og Fjordane miste livet under felttoget i Valdres i slutten av april 1940. Halvdan Sæla fall 28. april. Han vart gravlagd i ...

Minnestein over Ragnar Melvær

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 05.09.2001
Author: Hermund Kleppa
"Ungdom reiste denne steinen i takksemd for truskapen din mot gode framtak", er innhogge på minnesteinen over Ragnar Melvær på kyrkjegarden i Florø, a...

Glimt av historia til Sogns Barneheim

Folk og samfunn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kjerstin Risnes
Sogns Barneheim vart opna i 1891 på Leikanger. I denne artikkelen vil vi ta ein glytt inn i historia til barneheimen fram til 1950-talet....

Malla Moe – misjonspioner i Swaziland

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Kjerstin Risnes
Malla Moe (1863-1953) frå Hafslo var ei av dei mange kvinnene som braut ut av det tradisjonelle kjønnsrollemønsteret gjennom livet som misjonær i ei t...

Minne om motstandsmannen Atle Svardal

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 04.11.2009
Author: Hermund Kleppa
Tysdag 13. mars 1945 fall løytnant Atle Svardal i skotveksling med Gestapo-menn og tyske soldatar. Han var vaktmann på ein illegal radiosendar i fjell...

A/S Fjærlandstunnelen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
«Kampen for vegutløysing for Fjærland er ei lang historie. Det ei soge med mange voner og store vonbrot, lovnader og luftslott og politikk. Tanken om ...

Sletta krigsgrav i Honningsvåg - minne om bombedrama

Folk og samfunn
Slag / Battle
Publisert: 25.02.2004
Author: Hermund Kleppa
Onsdag 22. juli 1942 vart ein ''ukjent sjømand'' gravlagd på kyrkjegarden i Honningsvåg. Han var ein av mannskapet på fem som omkom då russiske fly bo...

Minne om drukningsulukke på Bremangerlandet

Folk og samfunn
Ulukke / Accident
Publisert: 20.07.2009
Author: Hermund Kleppa
I mars 1898 drukna to jenter i Dalevatnet på Bremangerlandet. Dei gjekk gjennom isen då dei var på veg ned til sjøen. Dei vart gravlagde på kyrkjegard...

Minne om omkomne på Stadhavet

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 04.08.2010
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 2010 fekk fjellet Kjeringa ytst på Statlandet (Vestkapp) eit nytt landemerke: - ein vêrradar forma som ei kule plassert på eit oppmurt fundam...

Gravminnet på grava til sårlege Jens Drægelid

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 06.06.2013
Author: Hermund Kleppa
Yrkestitlar på gravsteinar er ikkje uvanleg, helst då på eldre gravminne. Til dømes finn me på kyrkjegarden ved Leikanger kyrkje: bonde, sorenskriver,...

Rom til minne om russiske krigsfangar

Folk og samfunn
Minne / Reminder
Publisert: 12.05.2005
Author: Hermund Kleppa
Etter krigen 1940-1945 vart det funne 21 lik ved krigsfangeleiren i Ervik i Selje. Dei vart fyrst gravlagde på kyrkjegarden i Ervik, men seinare flytt...

Pernille Caroline Pedersdotter Strand - ei emigranthistorie

Folk og samfunn
Slekt / Family Utvandring / Emigration
Publisert: 21.02.2025
Author: Anett Ytre-Eide
Pernille Caroline Pedersdotter Strand står på Festningskaien i Bergen med fire av døtrene sine, dei skal til Amerika. Det er den 22. februar 1901.&nbs...

Til minne om Håkon Raunehaug

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 28.06.2008
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden på Tunga i Høyanger står det eit gravminne som skil seg ut frå dei andre. Det er reist av ungdommar til minne om ein kamerat. Håkon S....

Minnestøtte ved Bremanger kyrkje over falne

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Ved Bremanger kyrkje på Bremangerlandet står ei minnestøtte over dei falne i andre verdskrigen frå tidlegare Bremanger kommune. Alle var med i kampen ...

Minnestøtte over falne på torget i Måløy

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Tidlegare Sør-Vågsøy kommune hadde 17 falne under andre verdskrigen. 16 sette livet til ved krigshandlingar på sjøen, ein i tysk krigsfangenskap. 17. ...

Minnestøtte i Florø over falne i krigsåra 1939-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I parken ved Florø kyrkje står eit ruvande minnesmerke over falne i krigsåra 1939-1945. "Våre falne fortener eit verdig minnesmerke", stod det i oppro...

Steintreet - monument til minne om Martin Luther Storm

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 09.07.2008
Author: Hermund Kleppa
"Di meir han hadde studert Storm, di meir hadde han sett det vonlause i å avbilde han berre i som ein byste. I staden måtte minnesteinen også tale om ...

Minnestein over Anders Eggum

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Atten menn frå Leikanger var med i krigen i Valdres våren 1940. Ein av dei miste livet. Anders H. Eggum vart fyrst gravlagd ved Bagn kyrkje i Sør-Aurd...

Bilete til minne om professor L.M. Gimmestad

Folk og samfunn
Plakett / Plaque
Publisert: 04.12.2007
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 1947 var eit stort reisefølgje av amerikanarar på vitjing i Nordfjord. Firda Ungdomslag skipa til ei "norsk-amerikansk" stemne i Gloppen sønd...

Minnestein over Per Faleide

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Minnesteinen over soldaten Per Faleide står på grava hans ved Innvik kyrkje. Han var ein av åtte frå Sogn og Fjordane som fall under kampane i Valdres...

Minnestein i Ørsta over bandsmiar frå Loen

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Dei kalla han Band-Anders eller berre Banden. Anders Hoffrening frå Loen kom til Ørsta i 1870-åra og vart etter kvart fastbuande der. Han var ein av d...

Minnestein ved Stavang kyrkje over falne

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Attmed vegen inn til kyrkja i Stavang står ein minnestein over falne. Fem namn er innhogde i den vel to meter høge natursteinen. Tre av dei omkom i kr...

Brevet frå Jonas Wessel Crøger

Folk og samfunn
Kvinner og likestilling Skule Skule / School
Publisert: 03.07.2025
Author: Anett Ytre-Eide
Sommaren 1843 kom det eit brev til Leikanger formannskap. Brevet var frå personellkapellan Jonas Wessel Crøger i Bergen, og handla om planane han hadd...

Måløyraidet - Minnesmerket over falne allierte

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
52 allierte miste livet i Måløyraidet 27. desember 1941. Minnesmerket over dei falne i den allierte angrepsstyrken vart avduka 30. august 1970. Det st...

Fiskarminnesmerke ved Nord-Vågsøy kyrkje

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Ved Nord-Vågsøy kyrkje står eit minnesmerke over bortkomne fiskarar på havet. Det var bygdefolket som reiste det, i 1998....

Minnestein om nødsår i Solvorn

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I Solvorn står det ein uvanleg minnestein. Han er på skap som ein beinknok. Det er innhogge eit årstal på steinen og ein figur som minner om eit bumer...

Wittgenstein-minnesmerket i Skjolden

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Filosofen Ludwig Wittgenstein (1889-1951) frå Austerrike bygde seg hytte på nordaustsida av Eidsvatnet i Skjolden og budde her periodevis i mange år f...

Minnestein over Erik Kjøsnes

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Erik Kjøsnes frå Jølster var under krigen 1940-1945 busett i Bergen. Han kom med i motstandsrørsla, vart arrestert i 1941 og seinare send til Tyskland...

Minnestein over sokneprest Løvoll

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Kyrkjelydane i Eid og Stårheim har reist gravminne på to av sokneprestane sine. Den fyrste var Niels Nielsen Dahl, prest i Eid 1852-1854, den andre Ar...

Minnestein over Johannes K. Årseth

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Den 23. april 1940 fall Johannes Årseth frå Gaular i nærleiken av huset til Nordsinni Ungdomslag i Nordre Land. Han vart gravlagd ved Nordsinni kyrkje...

Minnesmerke ved Breim kyrkje over falne i krigen 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 20.03.2001
Author: Hermund Kleppa
Fire menn frå den tidlegare kommunen Breim i Nordfjord sette livet til under krigen 1940-1945. I 1942 vart det reist ein minnestein over to av dei ved...

Minnestein over Rasmus og Gyda Sindre

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Tett attmed kyrkja i Innvik står ein minnestein over bonde og stortingsmann Rasmus Sindre og kona Gyda. Han døydde i 1908, ho i 1946. Sambygdingar rei...

Minnestein i Nord-Norge over eidalæraren Ivar Hyldmo

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
"Ivar Hyldmo var et strålende menneske, en fremragende lærer, og en stor offiser, en mann med helstøpt karakter, en personlighet av høyeste moral." Me...

Minnestøtte om slaget ved Berby 1808 og Jo Lothe-visa

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
I ufredsåra 1807-1814 var mannskap frå Sogn og Fjordane utkommandert til krigsteneste på Austlandet. Ein bergenhusisk grenaderbataljon kom til Østfold...

Minnestein om dødsulukke i Fresvik

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 12.09.2001
Author: Hermund Kleppa
I 1904 skjedde ei stygg arbeidsulukke i Fresvik. Anna Thorkildsen fekk ei tung grasrodde (ein rund høyball) over seg som kosta henne livet. Ei tid ett...

Minnesmerke over Gulbrand Lunde

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 19.04.2001
Author: Hermund Kleppa
Gulbrand Lunde var ein av dei mest sentrale mennene i Nasjonal Samling si politiske verksemd. Han omkom i ei drukningsulukke på Nordmøre hausten 1942 ...

Minnestein på grava til jordbruksskulestyrar Martin Luther Storm

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 03.02.2003
Author: Hermund Kleppa
Martin Luther Storm, f. 1836, er ein av dei store i landbrukssoga til Sogn og Fjordane. Då fylket la ned landbruksskulen på Mo i 1870, kom Storm inn s...

Gamlevegen Mjølver - Bjørnstegane

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Magda Bukve Hermund Kleppa
Frå Mjølvergrendi, bygda ved Breheimsenteret, gjekk det frå gammalt av ferdselsveg framover dalen på vestsida av elva - til stølen Bjørnstegane. Vegen...

The Steine - minnestein om vikingtida i Dublin

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 27.04.2002
Author: Hermund Kleppa
I Dublin står minnesmerket The STEINE, ein bauta reist til minne om ein annan stein, ein "standing stone" som stod omtrent på same staden frå 900- ell...

Minnestein over kaptein Edvard Munch

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 24.02.2003
Author: Hermund Kleppa
KAPTEIN EDVARD MUNCH. Namnet står på det fyrste gravminnet til venstre når ein går inn på kyrkjegarden ved Eid kyrkje frå sør. På baksida står at minn...

Sivle-minnesmerke utanom Sogn og Fjordane

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 23.08.2002
Author: Hermund Kleppa
Det er reist minst seks minnesmerke over Per Sivle. Eitt står på fødestaden i Flåm, Aurland; dei fem andre på Stalheim, på Voss (2), på Strømsgodset k...

Minnestein over lekpredikanten Anders Redal

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 17.01.2002
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden ved Vevring kyrkje står ein gravstein til minne om haugianaren og lekpredikanten Anders Redal. Steinen vart avduka hausten 1935. I tal...

Minnestein om ufredsåra 1807-1814 i Randabygda

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 01.10.2002
Author: Hermund Kleppa
I Nordfjord finst det tre minnesteinar om ufredsåra 1807-1814; på Nordfjordeid, i Ålfoten og i Randabygda. Steinen i Randabygda står attmed kyrkja. Ha...

Minnestein over skulestyrar Elias Ryssdal

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.02.2003
Author: Hermund Kleppa
Firda vidaregåande skule på Sandane byrja som Firda gymnas i 1922. Den fyrste styraren var Elias Ryssdal. Ved 25-årshøgtida reiste elevar ein minneste...

Minnestein i utmarka over lærar Sigurd Huus

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 19.01.2004
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 2003 gjekk ei turgruppe i Naustdal til Reiakvamsstølen og Horstadstølen. På vegen stogga dei ved ein stein oppsett til minne om ein mykje avh...

Minnesmerke på Ospa - om MTB 345-tragedien

Folk og samfunn
Slag / Battle
Publisert: 20.04.2005
Author: Hermund Kleppa
Måndag 28. juli 2003 vart eit minnesmerke om ei krigshending avduka i Solund. Det var på datoen 60 år sidan kapringa av det norske marinefartyet MTB 3...

Minnesmerke over museumsmannen - godseigar G. F. Heiberg

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 27.11.2003
Author: Hermund Kleppa
Ved inngangen til De Heibergske Samlinger - Sogn Folkemuseum på Kaupangerskogen står eit minnesmerke over grunnleggjaren, godseigar G. F. Heiberg. Min...

Minnestein over falne ved Rugsund kyrkje

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 16.12.2003
Author: Hermund Kleppa
Den 19 år gamle Johan Friis frå Rugsund omkom i det fyrste norske krigsforliset etter at andre verdskrigen braut ut i 1939. I 1994 reiste Rugsund sokn...

Minnestein på krigsgrav på Reksta - skipsførar Bernhard Reksten

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 13.04.2005
Author: Hermund Kleppa
Våren 1942 gjekk 10 norske skip ut frå Gøteborg med kurs for England. Berre to greidde å bryta den tyske blokaden. Fleire skip vart søkkte av eigne ma...

Minnestein over amtsskulestyrar Haakon Aasvejen

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 06.05.2003
Author: Hermund Kleppa
Haakon Aasvejen, fødd 1862 i Hegra i Stjørdal, var styrar ved Fjordane amtsskule i åra 1898-1917. Han døydde i heimen sin på Nordfjordeid 6. oktober 1...

Minnestein på krigsgrav i Guddal - Hans Thuland

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 29.03.2005
Author: Hermund Kleppa
Hans S. Thuland frå Guddal døydde under kampane i Valdres i april 1940. Han vart førd heim og gravlagd på kyrkjegarden i heimbygda. Ungdomslaget reist...

Minnestein på Hjelle om gravfunn frå vikingtida

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.02.2004
Author: Hermund Kleppa
På Hjelle står ein ''bautastein'' på ein tilgrodd grusrygg mellom gardsvegen og riksvegen. Steinen vart truleg sett opp kort tid etter 1914, då det va...

Minnesmerke om skipsforlis ved Vågsøy 1931

Folk og samfunn
Plakett / Plaque
Publisert: 16.09.2005
Author: Hermund Kleppa
I desember 1931 forliste det panamaregistrerte fartøyet "Venus" utanfor Vågsøy. Berre to av mannskapet på 13 blei berga. Ni menn var frå Shetland. Det...

Minnestein over Henrik og Hanna Krohn

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 01.02.2006
Author: Hermund Kleppa
Den store obeliskforma steinen ved kyrkja i Sogndal står på grava til Henrik og Hanna Krohn. Krohn døydde i 1879 og steinen vart truleg reist tidleg p...

Nordsjøfarten - Shetland Bus-minnesmerke i Lunna

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 13.03.2006
Author: Hermund Kleppa
Den organiserte motstandstrafikken mellom Noreg og Shetland under 2. verdskrigen er på Shetland kjend som The Shetland Bus operation. Lunna var operas...

Nordsjøfarten - Minnesmerke i Troms

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 14.10.2005
Author: Hermund Kleppa
Seint om ettermiddagen, fredag 2. april 1943 blei åtte motstandsmenn avretta av tyskarane på skytebana på Grønnåsen nord på Tromsøya. Alle var motstan...

Minnestein på krigsgrav i Flå - Ingvald Jakob Oppedal

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 04.05.2005
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden ved Flå kyrkje står ein minnestein på grava til to soldatar som fall i kamp med tyske styrkar i april 1940. Ein av dei var Ingvald Jak...

Minnestein over falne i Vik sentrum

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 27.05.2005
Author: Hermund Kleppa
I Vik sentrum står ein minnestein over tre ungdommar som fall i 2. verdskrigen. Den eine var frå Arnafjord sokn, dei to andre frå Vik. Minnesteinen va...

Minnestein over lærarskuleelev - Tomas Fondenæs

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 24.06.2005
Author: Hermund Kleppa
På den eldste delen av kyrkjegarden ved Norum kyrkje står ein heller høg, obeliskforma minnestein. Innskrifta ber bod om at her vart ein skuleelev gra...

Minnestein på grava til Peder Hafsaas

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 23.06.2005
Author: Hermund Kleppa
Torsdag 4. mai 1916 vart den 33 år gamle Peder Hafsaas frå Stårheim skoten og drepen i Knarrevik sør for Bergen. Hafsaas arbeidde som oppsynsmann på e...

Minnestøtte ved Gulsvik om krigshending

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.01.2004
Author: Hermund Kleppa
Den 25. og 26. april 1940 gjekk tyske styrkar til åtak på ei norsk forsvarsstilling ved Gulsvik i Hallingdal. Ingvald Jakob Oppedal frå Viksdalen i Ga...

Minnestein over Ivar og Andrine Svardal

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 13.10.2006
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 1956 heldt fråhaldsfolket i kommunane Brekke og Gulen stemne i Rutledal. Det var ei særleg høgtid denne stemnedagen. Det vart avduka ein minn...

Kong Sverre - Minnestein om slaget ved Fimreite

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 15.04.2007
Author: Hermund Kleppa
Det gjekk hardt føre seg i Sogndal sommaren 1184. Kong Sverre og birkebeinarane hans kom på besøk for å krevja bot for at sogndølene hadde drepe sysse...

Minnestein på Åsebønakken - smeden som laga innskrifta

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 28.01.2007
Author: Elna H. Tømterud Hermund Kleppa
Åsebønakken ligg på nordsida av Hornindalsvatnet. Her var det vetestove og vete i eldre tider. Staden var eit punkt i det eldgamle landsdekkjande syst...

Minnestein over Edvin Færøy

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 13.10.2006
Author: Hermund Kleppa
Edvin Færøy fall i Valdres 20. april 1940. Han vart fyrst gravlagd i Valdres men seinare flytta heim og gravlagd på kyrkjegarden i Rutledal. Bygda rei...

Minnestein på grava til sokneprest Christian Astrup

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 04.01.2006
Author: Hermund Kleppa
Christian Nicolaisen Astrup, far til kunstmålaren, var prest i Jølster frå 1883 til 1916. Han døydde i 1920 og blei gravlagd ved Ålhus kyrkje. I 1934 ...

Minnestein over Johannes Haarklou

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 04.12.2001
Author: Hermund Kleppa
Johannes Haarklou (1847-1925), fødd på Hårklau i Haukedalen, er ein av dei mest allsidige komponistane Norge nokon gong har hatt. Han studerte m.a. i ...

Minnestein om elveregulering

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 10.01.2006
Author: Hermund Kleppa
Nede i Førde ved sørenden av Breimsvatnet står det oppsett tre steinar langs vegen, - lengst oppe ein gamal grensestein, deretter ein stor stein med N...

Island - Minnesmerke over Ingolv Arnarson i Rivedal

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.01.2008
Author: Hermund Kleppa
I åra 1955-1961 hadde Sogn og Fjordane tre store besøk frå Island. I 1955 var president Asgeir Asgeirsson framom under ei reise i Noreg, i 1957 var 30...

Gulatingsminnet - Arbeidet for å reisa minnesmerke 1910-1940

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 19.03.2007
Author: Hermund Kleppa
Tusenårsstaden Gulatinget på garden Flolid i Gulen vart offisielt opna laurdag 27. august 2005. Monumentet Tingveggen og Tinghella av kunstnaren Bård ...

Minnestein over Peder A. Mundal

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 20.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Langs kyrkjegardsgjerdet ved Hegge kyrkje i Austre Slidre står eit ti-tals gamle gravminne. Dei er tekne bort frå gravene dei stod på og sette til sid...

Minnestein over lærar og klokkar Gjert Aarnæs

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 04.12.2007
Author: Hermund Kleppa
Gjert Aarnæs frå Viksdalen var lærar i Viksdalen frå 1876 til han døydde i 1910. Han var folkeopplysar, politikar, fråhaldsmann, målreisar og misjonsv...

Island - Torfæus-minnesmerket på Karmøy

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 27.06.2008
Author: Hermund Kleppa
I 1936 vart det reist minnesmerke over Tormod Torfæus (1636-1719), mannen som skreiv den fyrste noregssoga etter Snorre Sturlason si Heimskringla på 1...

Minnestein over biskop Peter Hognestad

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 03.05.2007
Author: Hermund Kleppa
Peter Hognestad var biskop i Bjørgvin i åra 1916-1931. Han døydde 2. september 1931 og vart gravlagd i Bergen "Hognestad var folket sin mann", skreiv ...

Minnestein over kompanisjef og kompani, 1807-1814

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 20.07.2008
Author: Hermund Kleppa
I mars 1808 kom Noreg i krig med Sverige. Militære mannskap frå Vestlandet vart sende til grenseområda på Austlandet for å forsvara landet. Leirdalske...

Island - Minnestein om skogplanting

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 28.06.2008
Author: Hermund Kleppa
I 1949 byrja eit samarbeid mellom Noreg og Island om skogreising. Skogplantarar frå Troms reiste til Island og planta skog og islandske skogplantarar ...

Minnestein over falne i Matrefjella

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 30.08.2007
Author: Hermund Kleppa
I slutten av andre verdskrigen var Bjørn West namnet på ein base for motstandsfolk i Matrefjella på grensa mellom Sogn og Fjordane og Hordaland. Kapte...

Minnestein om brøytestikka

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 18.11.2008
Author: Hermund Kleppa
På rasteplassen Svidalsneset attmed Jølstravatnet står det ein minnestein om "den første brøytestikka i Noreg". Det var vegoppsynsmann John G. Aase fr...

Island - Ingolv Arnarson-minnesmerket i Reykjavik

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.01.2008
Author: Hermund Kleppa
I følgje Landnåmabok var Ingolv Arnarson den første landnåmsmannen (innvandraren) på Island. Ingolv kom frå "Fjordane". Han kom til Island året 874 og...

Fylkespolitikar på to minnesteinar - H. U. Sverdrup

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 12.04.2010
Author: Hermund Kleppa
I boka" Sogn og Fjordane fylkekommune gjennom 150 år" står presten Harald Ulrik Sverdrup (1813-1891) omtalt som "den fremste fylkespolitikaren i ei år...

Minnestein over redaktør Lorentz Nybø

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 03.06.2009
Author: Hermund Kleppa
Den 28. desember 1912 hadde Nordre Bergenhus Folkeblad ei lita notis der det stod: "Minnesmerke paa gravi til Lorentz Nybø. Voss maallag, Voss ungdoms...

Malla Moe-minnesteinen på Hafslo

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 24.09.2012
Author: Hermund Kleppa
«Jo, min mening er at skal vi ære store menn og kvinners minne med en bautastein, bør Malla Moe ha sin. Og her bør Sogns kristne, og i første rekke un...

Island - Ingolv Arnarson-minnesmerket på Ingolvshøgdi

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 21.07.2001
Author: Hermund Kleppa
Ingolv Arnarson frå Dalsfjorden i Sunnfjord var den fyrste landnàmsmannen på Island. Etter Landnàmabok kom han til Island i 874. Det finst tre Ingolv-...

Minnesmerke på Island - over falne nordmenn

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.01.2008
Author: Hermund Kleppa
På ein kyrkjegard i Reykjavik står eit minnesmerke over nordmenn som fall på Island under verdskrigen 1939-1945. Ein av dei var Odd Batalden frå Florø...

Minnestøtte på Bringelandsåsen over allierte flygarar

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 22.06.2009
Author: Hermund Kleppa
Fredag 9. februar 1945 gjekk ein alliert flystyrke til åtak på tyske skip i Førdefjorden. Mange allierte fly blei skotne ned og 14 av dei allierte fly...

Minnestein over Eystein Gjelsvik

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 25.02.2011
Author: Hermund Kleppa
”Han var den fremste strateg og utøvar av bureisingsarbeidet i si tid.” Eystein Gjelsvik, jordbruksmann, fødd i Vevring, leiar for bureisingsselskapet...

Vegminnestein i Standal - og kjelder til veghistorie

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 29.06.2005
Author: Odd Standal Hermund Kleppa
I skiljet mellom Øvre Standal og Nedre Standal står ein vegminnestein. Det står innhogge årstalet 1904 på den og talet 230. Hausten 2003 sende Odd Sta...

Minnestein over Georg Distad

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 19.04.2001
Author: Hermund Kleppa
På ein ovalforma naturstein på ei grav ved Fjærland kyrkje står denne innskrifta: GEORG DISTAD * F. 18-6-1915 * FALT I KAMPANE I * VALDRES 28-4-1940 *...

Minnesmerke i Bergen over norske sjøfolk som omkom i 1. verdskrigen

Folk og samfunn
Plakett / Plaque
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Om lag 2000 norske sjøfolk omkom under 1. verdskrigen 1914-1918 som fylgje av torpedering, minesprenging, eller sabotasjehandlingar. Fleire var frå So...

Minnesmerke over Spania-kjemparen Martin Schei

Folk og samfunn
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Denne artikkelen greie for to minnesmerke Martin Schei er med på – utanom heimfylket hans....

Minnestein om ulukke på vegen Voss-Gudvangen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 10.02.2001
Author: Hermund Kleppa
Ein julidag i året 1896 for ein hesteskyss med 3 menneske utfor vegen og ned i Oppheimsvatnet. To amerikanske turistar drukna. Fjorten dagar seinare k...

Minnestøtte på Skei over tonekunstnaren Anders Viken

Folk og samfunn
Monument / Monument Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Jonsokaftan 1998 vart tonekunstnaren Anders Viken heidra med minnestein. Det var Jølster kommune som på denne måten ønskte å markera hundreårsminnet f...

Minnestein over Wilhelmine og Norman Eng – i Volda

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Eng-minnesteinen står i Kornbergparken, eit kort stykke oppom Volda kyrkje. Steinen vart reist år 1923 attmed Volda sanitetslag sin tuberkuloseheim Vo...

Minnestein om vegutløysing til Kandal

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 15.06.2013
Author: Hermund Kleppa
Kandalsbygda ligg på vestsida av Breimsvatnet. Her er tre matrikkelgardar, Indre -, Midtre og Ytre Kandal. Bygda fekk vegutløysing hausten 1969. Det e...

Minnestein over Jakob Sæthre – skulepioner frå Breim

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 25.02.2013
Author: Hermund Kleppa
Psykisk utviklingshemma born på Vestlandet fekk sin første spesialskule i 1882. Jakob Sæthre frå Breim i Sogn og Fjordane starta skulen i Bergen. Skul...

Minnestein over falne frå Selje

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Atten menneske frå Selje kommune omkom som følgje av andre verdskrigen. Mange var sjøfolk. Folket i Selje reiste minnestein over dei i 1947, og mellom...

Minnestein over vegbyggjar Per A. Sægrov

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 1975 reiste Jølster kommune ein minnestein på Kjøsnessanden. Dei ville heidra mannen som bygde den fyrste køyrevegen langs nordsida av Kjøsne...

Storebåten i Traudalen

Folk og samfunn
Båt / Boat
Publisert: 14.10.1999
Author: Margret Sande
Stølsbeitet til gardane Rygg og Grov er delt i to av Traudalsvatnet. På dei to gardane var det til saman 13 bruk. Alle bruka hadde sel og fjøsar framf...

Fylkesmannen i Sogn og Fjordane - historikk

Folk og samfunn
Litteratur / Litterature
Publisert: 03.03.2008
Author: Hermund Kleppa
På Holmen stod Kristkirken, middelalderens storslåtte katedral. Her lå også biskopens bygninger og anlegg, i tillegg til dominikanerklosteret. ...

Minnesteinen over Audun Hugleikson

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
"Namnet Audun Hugleikson rita i norsk gråstein for all framtid." Det var overskrifta i Firda på reportasjen frå avdukinga av minnesmerket på Ålhus i 1...

Minnestein over Per Kleppe

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
På den tidlegare bygselplassen Lyngneset under Dvergsdalen i Jølster står det ei minnestøtte over Dannebrogsmannen Per Kleppe. Per vart dekorert med e...

Veg mellom Førde og Naustdal

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Vegsambandet mellom Førde og Naustdal vart påbyrja i 1911. Små løyvingar gjorde at vegen først var ferdig i 1936. Vegen var første del i vegsambandet ...

Sjur i Vaim

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Sverre Søgnen
Den eldgamle slekta som hadde sete på halve Hovland med ei landskyld på 45 merker smør, døydde ut på 1790 talet. Knut Larsson Tronvik som var i mågska...

Overlege H. C. Wennevold - byste ved Nordfjord Sjukehus

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I 1936 opna Nordfjord Sjukehus, bygd av det amerikanske ekteparet Singer. Den fyrste overlegen var Hans Christian Wennevold. På 85-årsdagen heidra ven...

Gjetarhytta på Viva

Folk og samfunn
Hytte / Cabin
Publisert: 09.01.2001
Author: Hermund Kleppa Sigbjørg Sperle
Tett ved bilvegen til Styggevatnet, der turistvegen til Sprongdalen tek av, ligg Vivahytta, ei steinbu oppsett for sauegjetarar fyrst på 1900-talet og...

Riksvegen Hyllestad-Øn-Hellevik

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Mot slutten av 1800-talet var det ønskje om eit ytre vegsamband mellom Øn i Hyllestad og Hellevik i Askvoll (no Fjaler). Det vart og arbeidd for å få ...

Spelemannen Per Støyva

Folk og samfunn
Musikk / Music Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Spelemannen Per Støyva (1896-1988) frå Breim tok vare på og levde for musikken, og var det siste bindeleddet mellom den gamle Breimsmusikken og yngre ...

Spelemannen Nils Furnes

Folk og samfunn
Musikk / Music Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Nils Furnes hadde sin speletradisjon mest etter farbroren Ola Nos frå Gaular. Seinare var Furnes ein av dei som flytte til Bergen og var med og skipa ...

Meisterspelemannen Anders Reed

Folk og samfunn
Musikk / Music Musikkverk / Musical work Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Anders Reed (1849-1924) var frå Breim og var meisterspelemann på vanleg fele. Han var i si tid den mest nytta spelemann i bryllaup og ved andre høve, ...

Meisterspelemannen Jon Rosenlid

Folk og samfunn
Musikk / Music Musikkverk / Musical work Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Jon Rosenlid (1891-1974) var frå Fjelli i Nordfjord, men budde mesteparten av tida i Bergen. Han er kjend for drivande dansespel og for mange gode slå...

Spelemannen Olav Sperle

Folk og samfunn
Musikk / Music Person / Person
Publisert: 17.01.2002
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Jostedalen i Luster er eit av dei områda i Sogn og Fjordane der tradisjonane framleis vert haldne levande. Folkemusikken i dalen står sterkt her, og e...

Minnestein over spelemannen Lars Hjellbakk

Folk og samfunn
Monument / Monument Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 07.08.2014
Author: Hermund Kleppa
«I dag er det Lars Hjellbakk vi heidrar for at han ved sitt virke både har teke vare på tradisjon og sjølvskapt musikk som bind gammalt og nytt saman ...

Lars Hjellbakk - spelemann og slåttediktar

Folk og samfunn
Musikkinstrument / Musical Instrument Musikk / Music Musikkverk / Musical work Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Lars Hjellbakk (1889-1976) var gardbrukar, felemakar, treskjerar, spelemann og slåttediktar frå Hornindal. Han har vore den sentrale tradisjonsberaren...

Kanalen gjennom Florø-eidet

Samferdsle
Kanal / Canal
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald J. Stavang
Før byen Florø vart etablert i 1860, var handelen på Florelandet lokalisert i Gaddevågen og på Eidet. I 1872/73 vart det minert og bygt ein kanal gjen...

Fjordhest-statuen på Nordfjordeid

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Både Gloppen og Eid har fjordhesten i kommunevåpenet sitt. Men Eid har ein god del meir å visa til som fjordhestkommune enn Gloppen. Eid kommune har k...

Kong Sverre - Stadnamn og Fimreiteslaget I

Folk og samfunn
Historisk hending / Historical event Slag / Battle
Publisert: 13.07.2008
Author: Vilhelm Flugeim
Fredag 15. juni 1184 utkjempa kong Sverre og kong Magnus Erlingsson sjøslaget ved Fimreite. Over 2000 menn skal ha mista livet. I 1937 skreiv lærar Vi...

Bauta over Stårheimsætta

Folk og samfunn
Minne / Reminder Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Like ved kyrkja på Stårheim står ein høg bautastein. På ei bronseplate er skrive kven støtta er reist til minne om og i tillegg er innhogd ein bispest...

Steinstolpen på Grodås

Folk og samfunn
Telefonline / Telephone line
Publisert: 15.06.2001
Author: Harald Jarl Runde
Den 9. juli 1993 vart det avduka ein solid telefonstolpe i stein på Grodås. Steinen er ein kopi av den fyrste inntaksstolpen til telefonstasjonen på G...

Om Skotteferda 1612

Folk og samfunn
Historisk hending / Historical event Musikkverk / Musical work
Publisert: 11.03.2011
Author: Hermund Kleppa
Onsdag 26. august 1612 stod Slaget ved Kringen i Gudbrandsdalen. Bønder ”fra Vaage, Lessøe og Lom” knuste eit skotsk ekspedisjonskorps av leigesoldata...

Anna Knutsen - yrkeskvinne og bunadspioner

Folk og samfunn
Person / Person Tekstil / Textile
Publisert: 06.02.2024
Author: Randi Melvær
Anna Knutsen (1885-1965) var født i Luster, flytta så til Hermansverk og budde heile sitt yrkesaktive liv i Bergen der ho arbeida som lærar. I 1914-19...

Minnestein over Henrik Angell

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Framfor omsorgssenteret i Dale i Luster står ein ruvande minnestein over ein mann som vart vide kjend for stor innsats innan idrett og friluftsliv, fo...

Det gamle kaihuset i Skjolden

Samferdsle
Kai / Quay Lagerhus / Storehouse
Publisert: 07.07.1999
Author: Trygve Skjolden
På den gamle dampskipstoppestaden i Skjolden står eit over 200 år gamalt, toetasjes hus. Her var i si tid dampskipsekspedisjon, pakkbu, handel og husv...

Krigsminnesmerke på Svalbard

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 28.08.2001
Author: Hermund Kleppa
Svalbard hadde 26 falne i krigsåra 1940-1945. Ein av dei var fødd i Solund og to var frå Davik. Like etter krigen vitja H.K.H. Kronprins Olav øygruppa...

Krigsminne - forsvar av vegen mot Austlandet

Folk og samfunn
Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Oddkjell Bosheim
Forsvar av vegen mot Fagernes og Gol var høgt prioritert av tyskarane. Om fienden skulle greie gå i land i Lærdal, måtte dei stoppast lenger oppe. Str...

Krigsminne i Lærdal - forsvar av strandsona

Folk og samfunn
Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Oddkjell Bosheim
Store tyske troppestyrkar var stasjonerte i Lærdal under krigen 1940-1945. Dei skulle hindre landgang av fiendtlege troppar og sikre vegen austover i ...

Krigsminne i Rutledal

Folk og samfunn
Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
Alt i mai 1940 kom tyskarane til Rutledal og bygde eit anlegg for utskyting av torpedoar. Seinare starta bygginga av eit kystfort, og infanterisoldata...

Krigsminne på Risenes

Folk og samfunn
Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
I juni 1942 sende tyskarane evakueringsordre til eigarane av dei fire gardsbruka på Rise, og dei fekk tre dagar på seg til å pakke og flytte bort frå ...

Krigsminne på Ospeneset

Folk og samfunn
Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
Hausten 1941 var tyske offiserar på synfaring på Ospeneset. Ved nyttår 1942 måtte folk i området flytte frå gardsbruka sine, og like etter starta bygg...

Krigsminne på Hovden i Ervik og på Kjerringa

Folk og samfunn
Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
Alt vinteren 1942-43 starta tyskarane arbeidet med vegen frå Ervik og opp til Hovden, men først sommaren 1944 var luftvernbatteriet klart på denne lit...

Krigsminne i Sogn og Fjordane - Kontroll og varsling

Folk og samfunn
Minne / Reminder
Publisert: 06.02.2024
Author: Kjell-Ragnar Berge
Ein viktig del av kystforsvaret er kontroll av trafikken på sjøen, på land og i lufta, og varsling av fiendtleg aktivitet. I det norske Luftforsvaret ...

Krigsminne på Florølandet

Folk og samfunn
Krigsplass / War site Minne / Reminder
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
Først våren 1942 starta det store innrykket av tyske soldatar på Florølandet, og på same tid starta også ei større utbygging av forsvarsverk. I løpet ...