Søkeresultat

Tøm filter
Distanse
less than  km
from 
Viser 137 av 137 resultater

Skog og minnestein på Ersholmen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Borgny Dam-Nielsen
På Ersholmen mellom fastlandet og Selja vart første freistnaden på skogplanting i Selje gjort av sokneprest Johan Daniel Stub Landmark i 1876....

Minnestein over Rasmus Flo

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 08.11.1999
Author: Hermund Kleppa
Rasmus Flo (1851-1905) voks opp i grenda Flo i Stryn. Han gjekk lærarskulen på Stord og studerte språkfag ved universitetet i Oslo. Sidan arbeidde han...

Paul Berstad - bygdesongar og tonesamlar

Folk og samfunn
Musikk / Music Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Paul Berstad (1908-1993) var ein framifrå bygdesongar, og i tillegg var han ei viktig kjelde for slåttetradisjonen i ytre Nordfjord....

Poteta - innvandraren som berga liv

Folk og samfunn
Plante / Plant
Publisert: 08.08.2007
Author: Ingrid Berger
Innføringa av den enkelt utsjåande og tilsynelatande lite spanande rotveksta poteta, var ei særs viktig hending her til lands. Poteta var enkel å dyrk...

Frå saueull til ulltråd

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 28.08.2007
Author: Ingrid Berger
Ull frå sau var råmateriale for det aller meste av tekstilar folk trengde i Nordfjord frå uminnelege tider fram til om lag slutten av 1800-talet. Arbe...

Minnestein over Bertel Kaale

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 10.07.2001
Author: Hermund Kleppa
Bertel Andreas Kaale (1887-1939) frå Breim var styrar på Nordfjord folkehøgskule på Vereide i Gloppen i åra 1922-1938. Elevlaget ved skulen reiste ein...

Frå grue til elektrisk varmeomn

Folk og samfunn
Utvikling / Development
Publisert: 02.06.2007
Author: Ingrid Berger

Bevaring og lagring av mat

Folk og samfunn
Utvikling / Development
Publisert: 12.06.2007
Author: Ingrid Berger
Korleis har folk oppbevart og konservert mat opp gjennom tida? I dag har vi det ganske enkelt: vi sett for det meste ferskmaten i kjøleskåpet eller i ...

Elektrisk lys inn i heimane

Folk og samfunn
Utvikling / Development
Publisert: 13.06.2007
Author: Ingrid Berger
Tidleg på 1900-talet byrja folk i Nordfjord og Norge så smått å få innlagt elektrisk straum i husa sine. I byrjinga vart straumen brukt berre til elek...

Tidlege elektriske apparat til matlaging

Folk og samfunn
Kjøkkenutstyr / Kitchen accessory
Publisert: 13.06.2007
Author: Ingrid Berger
I lokalavisa Firda Tidend 31.mai 1927 kan vi lese at Flølo & Flølo på Sandane vil stille ut «ein komfyr av eigi uppfinning» på ei varemesse. Frå 1...

Sengkleda før 1900 i Nordfjord

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 26.06.2007
Author: Ingrid Berger
Du veit gjerne kva eit åkle, ei napparye eller ein kvetel er? Men veit du at dette var tidlegare tiders sengklede? Før sto sengene til folk i same rom...

Smøret - gullklumpen i sjølvhushaldet

Folk og samfunn
Matoppskrift / Food recipe
Publisert: 11.07.2007
Author: Ingrid Berger

Minnesmerke i Måløy over omkomne fiskarar

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I åra 1756-1955 kom i alt 84 fiskarar frå Sør-Vågsøy kommune bort på havet. I 1957 vart det avduka eit minnesmerke over dei attmed kyrkja i Måløy....

Gravrøysene på Botnane

Folk og samfunn
Gravplass / Cementery Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Årstein Svihus
På fastlandssida av Bremanger, ned mot Flora kommune, ligg Botnane med gardane Øvrebotnen, Sørbotnen og Nordbotnen. I dag finn ein åtte gravrøyser på ...

Vetvik - storgarden som vart fråflytta

Folk og samfunn
Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Årstein Svihus
På nordvestsida av Bremangerlandet - ut mot det opne storhavet, finn ein den fråflytta grenda Vetvik. Her budde det folk før, eit heilt lite bygdesamf...

Fiskarstovene på Liset

Folk og samfunn
Fiske / Fishing Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Årstein Svihus
Tek ein turen til vestsida av garden Liset i Bremanger vil ein finne ein fredeleg stad. Berre gamle grunnmurar står att og vitnar om tidlegare hektisk...

Myklebustsætra i Ålfoten

Folk og samfunn
Støl / Mountain farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Årstein Svihus
På vegen mellom Ålfoten og Svelgen ligg Myklebustdalen med Myklebustsætra plassert rett attmed Sætravatnet. Her ligg ei av dei få setrane i Sogn og Fj...

Minnestein over diktarpresten Claus Frimann

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Claus Frimann, fødd 1746, var prest i Davik i 42 år. Han er omtala som diktarpresten i Nordfjord, best kjend for boka Almuens sanger, og særleg visa D...

Kystfortet på Tangane

Folk og samfunn
Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
Hausten 1940 starta den tyske marinen bygginga av eit kystfort på Tangane. Byggeleiinga var tysk, men store deler av arbeidet vart utført av norske en...

Minnesmerke om kyrkjestaden på Silda

Folk og samfunn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
På Silda hadde dei kyrkje frå ca. 1320 til 1580. Det var ei kapellkyrkje under Selje prestegjeld. Ho vart nedlagd etter at det vart bygt ny kyrkje på ...

Minnestein over flysersjant Erling Julin Olsen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden i Midtgulen står ein minnestein over Erling Julin Olsen. Steinen vart reist i 1947 av folket i Svelgen ved Svelgen turn- og idrettsfor...

Minnestein på Åsebønakken

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Frå Spjuteneset på Nordsida av Hornindalsvatnet går det ein rygg opp mot Åsebønakken. Her var det vete og vetestove i eldre tider. Staden var eit punk...

Minnestein over Anna Vereide - søndagsskulearbeidar i Nordfjord

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Året 1895 var ein merkedag på garden Tystad i Gloppen. Då samlast born for fyrste gong til søndagsskule i Nordfjord. Anna Vereide var ei av fleire bak...

Minnestein om vegen til Myklebustdalen i Breim

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Laurdag 3. september 1994 var det høgtidleg opning av vegen til Myklebustdalen, nøyaktig 100 år etter at vegen var ferdig. Samstundes vart det avduka ...

Minnestein over bygdesogegranskaren Jacob Aaland

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Jacob Aaland (1865-1950) er ein av dei tre store bygdebok-klassikarane i Sogn og Fjordane. Dei to andre er Albert Joleik (Sunnfjord) og Jon Laberg (So...

Minnestein ved Oppstryn kyrkje over falne 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Fem menn frå Oppstryn sette livet til i kampen for freden og fedrelandet i krigsåra 1940-1945. 17. mai 1946 vart det avduka ein minnestein over dei ve...

Minnestein over Hugleik Tungøen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Øvst oppe i Oldedalen står det ein 3 meter høg minnestein tett i vegen attmed brua til garden Åbrekk. BONDEFØRARER HUGLEIK TUNGØEN DØD ÅRET 1706 står ...

Minnesmerke om Lodalsulukkene 1905 og 1936

Folk og samfunn
Monument / Monument Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Lodalsulukkene i 1905 og 1936 kravde 135 menneskeliv. Begge gongene rasa det veldige steinmassar frå Ramnefjellet ned i Lodalsvatnet som skapte enorme...

Minnestein på Vangberg

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
På haugen ovanom det eldste våningshuset på Markusbruket i Stryn står det ein «bauta», ein prismeforma stein med innskrift. Steinen vart avduka sommar...

Minnestein i Ålfoten over Rasmus Nyvoll

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.07.2001
Author: Hermund Kleppa
Rasmus Nyvoll, fødd 1909 i Ålfoten, fall i kampane i Italia i 1944. I 1951 vart det avduka ein minnestein over han ved Ålfoten kyrkje. Det var ungdoms...

Minnestein ved Minde i Innvik

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I Innvik sentrum står ein merkeleg stein. Han er ein snau meter høg. Oppå er der ein rund stein på storleik med ein fotball. Det er hogge inn fleire b...

Minnestein over Johannes P. Qvamme

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I øvre Oldedalen står to minnesteinar over to menn som begge gjorde ein stor innsats for folket i Indre Nordfjord i trengselåra kring 1700. Den eine v...

Kva åt folk med i Nordfjord før 1900?

Folk og samfunn
Matoppskrift / Food recipe
Publisert: 23.10.2007
Author: Ingrid Berger
Pizza er ikkje gamal mattradisjon frå Nordfjord, sjølv om den i 2007 visst nok er noko av det vanlegaste vi et. Men måten vi ofte et ein «grandiosa» p...

Bukseselar i Nordfjord på 1800-talet

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 28.12.2007
Author: Ingrid Berger
Bukseselar i friske fargar er ikkje noko mannfolk vanlegvis brukar i Nordfjord i dag. På 1800-talet, derimot, må fargerike bukseselar ha vore ein vanl...

Mønster på strikka mannstrøyer frå Nordfjord frå 1800-talet

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 28.12.2007
Author: Ingrid Berger
I 2007 kan du ikkje sjå på kleda til folk at dei er i frå ein bestemt plass i bygdenoreg. For 150 år sidan, derimot, kunne du gjerne det. Mønsteret i ...

Sara Cold Frimann - godhjarta presteenkje

Folk og samfunn
Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Sara Cold (1714-1800) vart fødd på Romedal i Hedmark, og vart etter kvart prestefrue i Selje. Etter 14 år i ekteskapet vart ho enkje. Trass den vanske...

Kristina Skryppen - brend for trolldom

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Kristina Skryppen (fødd om lag i år 1600) vedgjekk i 1663 å ha vore på heksesabbat på Hornelen. Saman med fire andre, førte dette til at ho vart brend...

Dåpsklede i Nordfjord før 1900

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 12.11.2007
Author: Ingrid Berger
Når vi i 2007 tenkjer på eit dåpsbarn i dåpsklede frå Nordfjord, er det ein fleire veker gamal beibi i lang, kvit kjole med kvit hue vi ser for oss. F...

Lausmansjettar og pulsvantar frå Nordfjord

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 21.11.2007
Author: Ingrid Berger
Nokre plagg endrar seg gjennom historia mens andre går ut av bruk. Eit plagg som ikkje lenger er i vanleg bruk, er lausmansjettar eller pulsvantar til...

Vaffeljern frå Nordfjord

Folk og samfunn
Kjøkkenutstyr / Kitchen accessory
Publisert: 03.03.2009
Author: Ingrid Berger
Vaffelkake er ein gamal kakesort med ei lang historie både i Nordfjord og i Noreg. Ho var særleg brukt som festmat i eldre tid....

Minnesmerke over presten Niels Nielsen Dahl

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 17.01.2002
Author: Hermund Kleppa
På 1800-talet var det uvanleg å reisa minnesmerke over folk. I Sogn og Fjordane kjenner me berre til fem. Eitt av dei, over soknepresten Niels Nielsen...

Minnestein over Matias og Marie Orheim

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 13.01.2002
Author: Hermund Kleppa
Den blinde sjåaren brukte Arne Grimstad som tittel på minneskriftet om Matias Orheim som kom ut i 1964. Orheim vart blind i ung alder, men gav likevel...

Minnestein over Anna Myklebust på Bryggja

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 18.07.2002
Author: Hermund Kleppa
Anna Myklebust (1868-1942) frå Bryggja la ned eit uvanleg stort arbeid i fråhaldsrørsla. Ho skipa barnelosje på Bryggja og reiste mange år som talar i...

Minnestein ved Leikanger kyrkje i Selje

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 09.08.2002
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden ved Leikanger kyrkje i Selje står ein minnestein til minne om bortkomne på havet og falne i krigen 1940-1945. Steinen vart fyrst reist...

Minnestein over fyrbøtar Johannes J. Sæten

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 04.06.2002
Author: Hermund Kleppa
Johannes Sæten frå Loen var fyrbøtar på fleire skip under verdskrigen 1939-1945. Tre av skipa vart torpederte. Våren 1946 - året etter frigjeringa - v...

Vetvik og kirkegården ved havet

Folk og samfunn
Gravplass / Cementery Kyrkje / Church
Publisert: 22.07.2009
Author: Arne Eltervaag
I 1968 var teologistudenten Arne Eltervaag på vitjing i Vetvik. Bygda hadde då vore fråflytta i 17 år. Staden gjore sterkt inntrykk. Etterpå skreiv ha...

Minnestein om mellomalderkyrkje i Hyen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 09.11.2009
Author: Hermund Kleppa
Ein av dei største minnesteinane i Sogn og Fjordane står i Hyen. Han vart reist i 1950 til minne om ei kyrkje ein reknar med stod her på 12- og 1300-t...

Underbuksehistorie

Folk og samfunn
Tekstil / Textile
Publisert: 30.10.2006
Author: Ingrid Berger
Kva brukte folk inst mot kroppen her i Nordfjordbygdene på 1800-talet og tidlegare? Kva var skikk og vanleg bruk? På bilete, teikningar og i beskrivin...

Kystgeita i Selje

Folk og samfunn
Dyr / Animal
Publisert: 12.09.2006
Author: Ingrid Berger
Kystgeita er ein utryddingstrua geitestamme som det enno finst att nokre få flokkar av på Stadlandet i Selje kommune. I 2001 var det omlag 150 avlshod...

Handlykter med "levande" lys til bruk utomhus

Folk og samfunn
Tilbehøyr / Accessory
Publisert: 28.09.2005
Author: Ingrid Berger
Den "ekte" norske fjøsnissen har raud topplue og tent fjøslykt i handa. Det veit vi frå julekorta. Fjøsnissar er det heller dårleg med, men lykter har...

Bork, lauv, lyng og tang til dyrefòr

Folk og samfunn
Verktøy / Tool
Publisert: 28.09.2005
Author: Ingrid Berger
I sjølvbergingstida kom ofte "vårknipa" i fjøset når vinteren var på hell; det vart mangel på fór. Folk nytta seg då av det dei hadde tilgjengeleg for...

Sil av kujur

Folk og samfunn
Verktøy / Tool
Publisert: 28.09.2005
Author: Ingrid Berger
"ÆÆÆsj!!!" skrik ungane i kor når dei på museet får sjå denne silen med kujur som botn. Spenane som er uttørka og stikk ut i frå den perforerte, tørka...

Malene Sandved – den fyrste styraren ved husmorskulen i Stryn

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Malene Sandved var den første styraren ved husmorskulen i Stryn. Ho var føregangskvinne for eit godt og sunt kosthald i heimen, og heldt mange frukt- ...

Minnestein over stortingsmann Sigmund K. Aarnes

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Sigmund K. Aarnes frå Stryn var bonde og lensmann. Han vart tidleg med i politisk arbeid og hadde ei rekkje verv i kommunen og fylket, og han var stor...

Minnestein over Jon Fridtun

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Jon Fridtun (1867-1914) frå Flogrenda i Stryn døydde berre 47 år gamal. Han var ein føregangsmann i målreisinga i Nordfjord, i den frilynde ungdomsrør...

Minnestein over Rasmus og Lise Stauri

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 21.07.2008
Author: Hermund Kleppa
25. juni 1932 hadde Fjordabladet på Nordfjordeid denne vesle notisen: "Dødsfall. Folkehøgskulestyrar Rasmus Stauri paa Hundorp i Gudbrandsdalen døydde...

To minnesteinar om harde kår i dansketida

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 21.03.2011
Author: Hermund Kleppa
Ein av bilvegane mellom Nordfjord og Sunnmøre går frå Heggjabygda i Eid til Austefjord og Volda. Osdal er fyrste garden over fylkesgrensa. I gardstune...

Minnestein over korporal Kolbjørn K. Bolstad

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 05.09.2001
Author: Hermund Kleppa
To frå Sogn og Fjordane fall under frigjeringa av Finnmark vinteren 1944/1945. Den eine var Oskar Dale frå Arnafjord i Vik, den andre Kolbjørn K. Bols...

Minnestein om folkeoppreist i Berlin

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 25.11.2005
Author: Hermund Kleppa
Den 23. juli 1954 hadde avisa Fjordingen i Stryn bilete og omtale av ein minnestein i Vest-Tyskland. Folk i Vest-Berlin hadde reist steinen 17. juni 1...

Minnesmerke over Johan A. Berge i Etnedalen

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Soldat Johan A. Berge frå Oppstryn fall i kampane mot tyske invasjonstyrkar i Valdres 24. april 1940. Han vart gravlagd ved Bruflat kyrkje. Forfattare...

Minnestein i Randabygda over bygdesoge-granskaren Jacob Aaland

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Jacob Aaland (1865-1950) er ein av dei tre store bygdebok-klassikarane i Sogn og Fjordane. Dei to andre er Albert Joleik (Sunnfjord) og Jon Laberg (So...

Minnestein over oberst Rasmus Hatledal

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
Den 5. oktober 1991 vart det avduka ein minnestein over oberst Rasmus Hatledal ved ungdomshuset i Markane. Hatledal var generalstabssjef ved krigsutbr...

Minnestein over lege Einar Djuvstein - omkom ved Irma-forliset 1944

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
Under andre verdskrigen vart hurtigruteskipet "Irma" og lastebåten "Henry" torpederte på Hustadvika av to norske torpedobåtar under norsk kommando. Ei...

Nasjonal Samling på valturne i Sogn og Fjordane 1936

Folk og samfunn
Politikk / Politics
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Den 3. juli 1936 melde Sogns Tidend at Nasjonal Samling (NS) hadde halde fleire møte i Oslo. Men det hadde ikkje berre gått fredeleg føre seg. «Politi...

Amanda Igland - Fiskarkone, pensjonatvertinne og organisasjonsmenneske

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Amanda Igland (1917-2002) var ein pioner i arbeidet for kystkulturen og for å tryggje fiskarfamiliane sine kår. Som takk for den store innsatsen fekk ...

Minnestein over falne ved Nord-Vågsøy kyrkje

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Sju menn frå tidlegare Nord-Vågsøy kommune fall under krigen 1940-1945. Søndag 16. september 1945 var det minnegudsteneste og 17. mai året etter samla...

Minnestein over allierte flygarar på Moldøen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Den 24. april 1945 gjekk 49 allierte fly til angrep på krigsmål i Måløy. Eitt fly vart skote ned og eitt styrta før det kom fram. Fire flygarar omkom....

«Burmavegane» : Dei næraste Burmavegane ligg på Nordfjordeid og i Førde

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Vegen frå Mogrenda på Nordfjordeid til Leivdalen heiter offisielt Leivdalsvegen. Men på folkemunne brukar dei og eit anna namn: Burmavegen. Det er spe...

Stadnamn på Lote frå «eksistida» - og litt til

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Lote er ei grend som ligg på nordsida av Nordfjord. Ferjeleiet Lote-Anda ligg her, der E39 kryssar Nordfjorden. Fram til 1992 høyrde Lote til Gloppen ...

Stader der folk og krøtter går eller trakkar

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Slike stader vert ofte kalla Gota, Troda, Geila eller Teina, to av orda ofte i fleirtal: Gotene eller Geilane. Desse 4 grunnorda har svært mykje til f...

Elvenamn i Oldedalen

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
I Oldedalen renn det mange elvar ned dei bratte fjellsidene. Om sommaren gjer synet av desse fossande elvane stort inntrykk på turistane. Då har elvan...

«Katt» i stadnamn

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
«Katt» er eit mykje brukt ord i stadnamn. Men korleis har dette listige og smidige dyret kome inn i mange stadnamn? Det er nemleg ganske få forklaring...

Hoven – Sleipner's footprint?

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Fjellet Hoven i Loen har fått mykje merksemd dei siste åra. Årsaka er sjølvsagt utbygginga av gondolbana Loen Skylift, som skal ta folk frå fjorden op...

Stadnamna Breim og Breng

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Bygdenamnet Breim i Gloppen kommune og turistattraksjonen Breng i Lodalen er språkleg i svært nær slekt. Ein reknar med at begge namna har vore tidleg...

Fallossteinar og kultsteinar i Stryn

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Steinar finst det overalt i naturen, særleg der vi er omgitt av fjell og hamrar. I tusenvis av år har steinar ramla ned frå fjellsidene, til stor fare...

Kor gamle er gardsnamna våre? Ein kort studie kring gardsnamna i Stryn kommune

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Professor Jørn Sandnes skriv: «Kor gammal den norske garden er, kan vi ikkje seie visst. Gardane har vakse fram smått om senn til det vi kan kalle den...

Ullsheim, Ullaland og Ullevål

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Då det flotte fylkesanlegget for skiskyting og langrenn stod ferdig i Markane i Stryn i 1990-åra, fekk det namnet Ullsheim. Dette var resultatet av ei...

Då Hengesteingjølet vart til Henrikgjølet

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Mange av stadnamna våre har fått namnet sitt frå hendingar, at noko skjedde akkurat her. Det kunne vere ei hending frå det daglege arbeidet, men som o...

Loga, Bjørnalogen og Innlogane

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
«Log(e)» er eit interessant ord. I norrønt språk brukte dei både «logr m» og «laug f», det første ordet i tydinga «stilleståande eller rennande vatn, ...

«Smør-» i stadnamn

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Smør er primært noko konkret – og til alle tider har det vore verdifull mat. I middelalderen var smør betalingsmiddel, oftast vart skyld og skattar be...

Gald, Gadden, Galdane og Gold

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Frå mange av støylane i Indre Nordfjord får vi ei uvanleg fin utsikt over fjord og fjell. På Nordsida er det ei storarta utsikt innover fjorden frå Ga...

Hjellevongja og Gudvangen

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
På garden Hjelle i Oppstryn ligg ei stor og vid flate med dyrka mark med namnet Hjellevongja. Uttalen er /jellevångja/, med palatalisering av g-en. Ho...

Stolen, Preikestolen, Brurastolen og Svarvestolen

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Når namnet Preikestolen vert nemnt, tenkjer dei fleste på klippa Preikestolen i Lysefjorden i Rogaland. Den har blitt eit svært populært turistmål, kj...

Myljåbetnaven og Navdalen - dei nava før i tida og

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
I mars 2012 dukka ordet «å nave» opp i media. Det vart då brukt i tydinga «å drive dank på statens rekning, leve på trygd». Altså litt negativt. Det k...

Fjellnamnet Hornelen

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Det kjende fjellet i Ytre Nordfjord, Hornelen, er eit svært kjent landemerke for dei som reiser med båt langs kysten vår. Med sine 860 moh. er ho den ...

«Det er min Sjæl en frydfuld Trang at gjæste Norges Dale»

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Dalar finst det overalt, det er ein av dei mest typiske naturformasjonane i det norske landskapet. «No ser eg atter slike fjell og dalar», song Aasmun...

Korte gardsnamn som endar på -e

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Mange gardsnamn vert i dag både skriftleg og munnleg brukte i ei «stivna» dativform, som er blitt namnet si hovudform i skrift. Dette viser at namna –...

Yksnebjør, Yksnelvane og Uksen

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Vi skal i denne artikkelen sjå nærare på bruken av «ukse», «okse» og «yksne» i stadnamna. Husdyret «ukse» vert i Sogn og Fjordane stort sett uttale me...

Samuline Seljeset - felespelar før pietismen

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Felespelar Samuline Seljeset (1804-1872) levde livet sitt i Hornindal og reiste rundt og spelte i bryllaup. Historiane skal ha det til at ho ofte kom ...

Gravrøysene i Sølvbergstranda

Folk og samfunn
Stadnamn Plass / Spot
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Den som tek turen vestover langs Nordfjorden ved Sølvbergsnausta, vil nær sjøen kunne finne restar av 3 gravrøyser. Det er visst litt usikkert kor gam...

Historia om Helje Bagge, fut og drapsmann

Folk og samfunn
Stadnamn Plass / Spot
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
På garden Heggdal i Innvik i Stryn har det i tre hundre år butt ei ætt, Bagge-ætta. Det lever enno mange segner om denne ætta, som skal ha vore ei ade...

Malla Moe – misjonspioner i Swaziland

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Kjerstin Risnes
Malla Moe (1863-1953) frå Hafslo var ei av dei mange kvinnene som braut ut av det tradisjonelle kjønnsrollemønsteret gjennom livet som misjonær i ei t...

Sletta krigsgrav i Honningsvåg - minne om bombedrama

Folk og samfunn
Slag / Battle
Publisert: 25.02.2004
Author: Hermund Kleppa
Onsdag 22. juli 1942 vart ein ''ukjent sjømand'' gravlagd på kyrkjegarden i Honningsvåg. Han var ein av mannskapet på fem som omkom då russiske fly bo...

Minne om drukningsulukke på Bremangerlandet

Folk og samfunn
Ulukke / Accident
Publisert: 20.07.2009
Author: Hermund Kleppa
I mars 1898 drukna to jenter i Dalevatnet på Bremangerlandet. Dei gjekk gjennom isen då dei var på veg ned til sjøen. Dei vart gravlagde på kyrkjegard...

Minne om omkomne på Stadhavet

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 04.08.2010
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 2010 fekk fjellet Kjeringa ytst på Statlandet (Vestkapp) eit nytt landemerke: - ein vêrradar forma som ei kule plassert på eit oppmurt fundam...

Rom til minne om russiske krigsfangar

Folk og samfunn
Minne / Reminder
Publisert: 12.05.2005
Author: Hermund Kleppa
Etter krigen 1940-1945 vart det funne 21 lik ved krigsfangeleiren i Ervik i Selje. Dei vart fyrst gravlagde på kyrkjegarden i Ervik, men seinare flytt...

Minnestøtte ved Bremanger kyrkje over falne

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Ved Bremanger kyrkje på Bremangerlandet står ei minnestøtte over dei falne i andre verdskrigen frå tidlegare Bremanger kommune. Alle var med i kampen ...

Minnestøtte over falne på torget i Måløy

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Tidlegare Sør-Vågsøy kommune hadde 17 falne under andre verdskrigen. 16 sette livet til ved krigshandlingar på sjøen, ein i tysk krigsfangenskap. 17. ...

Bilete til minne om professor L.M. Gimmestad

Folk og samfunn
Plakett / Plaque
Publisert: 04.12.2007
Author: Hermund Kleppa
Sommaren 1947 var eit stort reisefølgje av amerikanarar på vitjing i Nordfjord. Firda Ungdomslag skipa til ei "norsk-amerikansk" stemne i Gloppen sønd...

Minnestein over Per Faleide

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Minnesteinen over soldaten Per Faleide står på grava hans ved Innvik kyrkje. Han var ein av åtte frå Sogn og Fjordane som fall under kampane i Valdres...

Minnestein i Ørsta over bandsmiar frå Loen

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Dei kalla han Band-Anders eller berre Banden. Anders Hoffrening frå Loen kom til Ørsta i 1870-åra og vart etter kvart fastbuande der. Han var ein av d...

Måløyraidet - Minnesmerket over falne allierte

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
52 allierte miste livet i Måløyraidet 27. desember 1941. Minnesmerket over dei falne i den allierte angrepsstyrken vart avduka 30. august 1970. Det st...

Fiskarminnesmerke ved Nord-Vågsøy kyrkje

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Ved Nord-Vågsøy kyrkje står eit minnesmerke over bortkomne fiskarar på havet. Det var bygdefolket som reiste det, i 1998....

Minnestein over sokneprest Løvoll

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Kyrkjelydane i Eid og Stårheim har reist gravminne på to av sokneprestane sine. Den fyrste var Niels Nielsen Dahl, prest i Eid 1852-1854, den andre Ar...

Minnesmerke ved Breim kyrkje over falne i krigen 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 20.03.2001
Author: Hermund Kleppa
Fire menn frå den tidlegare kommunen Breim i Nordfjord sette livet til under krigen 1940-1945. I 1942 vart det reist ein minnestein over to av dei ved...

Minnestein over Rasmus og Gyda Sindre

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Tett attmed kyrkja i Innvik står ein minnestein over bonde og stortingsmann Rasmus Sindre og kona Gyda. Han døydde i 1908, ho i 1946. Sambygdingar rei...

Minnestein i Nord-Norge over eidalæraren Ivar Hyldmo

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
"Ivar Hyldmo var et strålende menneske, en fremragende lærer, og en stor offiser, en mann med helstøpt karakter, en personlighet av høyeste moral." Me...

Minnestøtte om slaget ved Berby 1808 og Jo Lothe-visa

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
I ufredsåra 1807-1814 var mannskap frå Sogn og Fjordane utkommandert til krigsteneste på Austlandet. Ein bergenhusisk grenaderbataljon kom til Østfold...

Minnestein over kaptein Edvard Munch

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 24.02.2003
Author: Hermund Kleppa
KAPTEIN EDVARD MUNCH. Namnet står på det fyrste gravminnet til venstre når ein går inn på kyrkjegarden ved Eid kyrkje frå sør. På baksida står at minn...

Minnestein om ufredsåra 1807-1814 i Randabygda

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 01.10.2002
Author: Hermund Kleppa
I Nordfjord finst det tre minnesteinar om ufredsåra 1807-1814; på Nordfjordeid, i Ålfoten og i Randabygda. Steinen i Randabygda står attmed kyrkja. Ha...

Minnestein over skulestyrar Elias Ryssdal

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.02.2003
Author: Hermund Kleppa
Firda vidaregåande skule på Sandane byrja som Firda gymnas i 1922. Den fyrste styraren var Elias Ryssdal. Ved 25-årshøgtida reiste elevar ein minneste...

Minnestein over falne ved Rugsund kyrkje

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 16.12.2003
Author: Hermund Kleppa
Den 19 år gamle Johan Friis frå Rugsund omkom i det fyrste norske krigsforliset etter at andre verdskrigen braut ut i 1939. I 1994 reiste Rugsund sokn...

Minnestein over amtsskulestyrar Haakon Aasvejen

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 06.05.2003
Author: Hermund Kleppa
Haakon Aasvejen, fødd 1862 i Hegra i Stjørdal, var styrar ved Fjordane amtsskule i åra 1898-1917. Han døydde i heimen sin på Nordfjordeid 6. oktober 1...

Minnestein på Hjelle om gravfunn frå vikingtida

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.02.2004
Author: Hermund Kleppa
På Hjelle står ein ''bautastein'' på ein tilgrodd grusrygg mellom gardsvegen og riksvegen. Steinen vart truleg sett opp kort tid etter 1914, då det va...

Minnesmerke om skipsforlis ved Vågsøy 1931

Folk og samfunn
Plakett / Plaque
Publisert: 16.09.2005
Author: Hermund Kleppa
I desember 1931 forliste det panamaregistrerte fartøyet "Venus" utanfor Vågsøy. Berre to av mannskapet på 13 blei berga. Ni menn var frå Shetland. Det...

Minnestein på grava til Peder Hafsaas

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 23.06.2005
Author: Hermund Kleppa
Torsdag 4. mai 1916 vart den 33 år gamle Peder Hafsaas frå Stårheim skoten og drepen i Knarrevik sør for Bergen. Hafsaas arbeidde som oppsynsmann på e...

Minnestein på Åsebønakken - smeden som laga innskrifta

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 28.01.2007
Author: Elna H. Tømterud Hermund Kleppa
Åsebønakken ligg på nordsida av Hornindalsvatnet. Her var det vetestove og vete i eldre tider. Staden var eit punkt i det eldgamle landsdekkjande syst...

Island - Minnestein om skogplanting

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 28.06.2008
Author: Hermund Kleppa
I 1949 byrja eit samarbeid mellom Noreg og Island om skogreising. Skogplantarar frå Troms reiste til Island og planta skog og islandske skogplantarar ...

Minnestein om vegutløysing til Kandal

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 15.06.2013
Author: Hermund Kleppa
Kandalsbygda ligg på vestsida av Breimsvatnet. Her er tre matrikkelgardar, Indre -, Midtre og Ytre Kandal. Bygda fekk vegutløysing hausten 1969. Det e...

Minnestein over Jakob Sæthre – skulepioner frå Breim

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 25.02.2013
Author: Hermund Kleppa
Psykisk utviklingshemma born på Vestlandet fekk sin første spesialskule i 1882. Jakob Sæthre frå Breim i Sogn og Fjordane starta skulen i Bergen. Skul...

Minnestein over falne frå Selje

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Atten menneske frå Selje kommune omkom som følgje av andre verdskrigen. Mange var sjøfolk. Folket i Selje reiste minnestein over dei i 1947, og mellom...

Storebåten i Traudalen

Folk og samfunn
Båt / Boat
Publisert: 14.10.1999
Author: Margret Sande
Stølsbeitet til gardane Rygg og Grov er delt i to av Traudalsvatnet. På dei to gardane var det til saman 13 bruk. Alle bruka hadde sel og fjøsar framf...

Overlege H. C. Wennevold - byste ved Nordfjord Sjukehus

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I 1936 opna Nordfjord Sjukehus, bygd av det amerikanske ekteparet Singer. Den fyrste overlegen var Hans Christian Wennevold. På 85-årsdagen heidra ven...

Spelemannen Per Støyva

Folk og samfunn
Musikk / Music Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Spelemannen Per Støyva (1896-1988) frå Breim tok vare på og levde for musikken, og var det siste bindeleddet mellom den gamle Breimsmusikken og yngre ...

Meisterspelemannen Anders Reed

Folk og samfunn
Musikk / Music Musikkverk / Musical work Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Anders Reed (1849-1924) var frå Breim og var meisterspelemann på vanleg fele. Han var i si tid den mest nytta spelemann i bryllaup og ved andre høve, ...

Meisterspelemannen Jon Rosenlid

Folk og samfunn
Musikk / Music Musikkverk / Musical work Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Jon Rosenlid (1891-1974) var frå Fjelli i Nordfjord, men budde mesteparten av tida i Bergen. Han er kjend for drivande dansespel og for mange gode slå...

Fjordhest-statuen på Nordfjordeid

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Både Gloppen og Eid har fjordhesten i kommunevåpenet sitt. Men Eid har ein god del meir å visa til som fjordhestkommune enn Gloppen. Eid kommune har k...

Steinstolpen på Grodås

Folk og samfunn
Telefonline / Telephone line
Publisert: 15.06.2001
Author: Harald Jarl Runde
Den 9. juli 1993 vart det avduka ein solid telefonstolpe i stein på Grodås. Steinen er ein kopi av den fyrste inntaksstolpen til telefonstasjonen på G...

Krigsminnesmerke på Svalbard

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 28.08.2001
Author: Hermund Kleppa
Svalbard hadde 26 falne i krigsåra 1940-1945. Ein av dei var fødd i Solund og to var frå Davik. Like etter krigen vitja H.K.H. Kronprins Olav øygruppa...

Krigsminne på Ospeneset

Folk og samfunn
Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
Hausten 1941 var tyske offiserar på synfaring på Ospeneset. Ved nyttår 1942 måtte folk i området flytte frå gardsbruka sine, og like etter starta bygg...

Krigsminne på Hovden i Ervik og på Kjerringa

Folk og samfunn
Krigsplass / War site
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
Alt vinteren 1942-43 starta tyskarane arbeidet med vegen frå Ervik og opp til Hovden, men først sommaren 1944 var luftvernbatteriet klart på denne lit...

Fiskarmonumentet i Bremanger

Folk og samfunn
Fiske / Fishing Monument / Monument
Publisert: 06.12.1999
Author: Hermund Kleppa
I 1962 kasta Amanda Igland i Bremanger Fiskarkvinnelag fram tanken om å setja opp ei minneplate over omkomne på havet ved kyrkja på Hauge. Tanken feng...

Krigsminne på Gottraneset

Folk og samfunn
Krigsplass / War site Minne / Reminder
Publisert: 07.07.1999
Author: Kjell-Ragnar Berge
I 1942 måtte grunneigaren av Gottraneset flytte frå garden, og inn til Berle. Året etter flytta tyskarane kanonane sine frå Berle og ut i nye stilling...

Om brannen i Berle i 1922

Folk og samfunn
Brann / Fire
Publisert: 21.07.2009
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden i Berle står ein minnestein over seks menneske som omkom då eit våningshus på Midtbø brann ned til grunnen i 1922. På steinen står nam...

Fiskarkvinnelag i Sogn og Fjordane

Folk og samfunn
Foretak / Association Minne / Reminder
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
Etter den andre verdskrigen organiserte kvinnene på kysten seg i eigne lag med mål om å betre fiskarane sine kår. Dei første varige fiskarkvinnelaga i...

Minnestein over Gabriel Reed på Utvikfjellet

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 05.10.2006
Author: Hermund Kleppa
«Har du høyrt Gabriel Reed spele, av slåttane sine på fele? (..) Han tek deg med på fjellet på stemne, der vidda og stilla - deg dreg og deg femne.» D...

Minneplate i Vereidskyrkja - om Abraham Vereide

Folk og samfunn
Plakett / Plaque
Publisert: 12.01.2003
Author: Hermund Kleppa
Abraham Vereide frå Gloppen (1887-1969), reiste til Amerika våren 1905. Han vart "utvandraren frå Noreg som samla leiarar i Amerika og i andre land ti...