Søkeresultat

Tøm filter
Distanse
less than  km
from 
Viser 200 av 247 resultater

Anders Viken - nyskapar i folkemusikken

Musikkinstrument / Musical Instrument Musikk / Music Musikkverk / Musical work Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Anders Viken (1898-1977) var spelemann og komponist frå Jølster, og komponerte kring 500 slåttar. Han fekk òg utvikla ei hardingfele som fekk namnet I...

Paulen-spelemennene i Jølster

Musikk / Music Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
"Paulsmusikken" er eit omgrep i folkemusikken i Sogn og Fjordane. Denne tittelen skriv seg attende til garden Paulen i Jølster, der ein syskenflokk ta...

Lussand-vegarbeid

Samferdsle
Publisert: 02.05.2016
Author: Nils Georg Brekke
Vegen langs nordsida av Hardangerfjorden – mellom Øystese og Eide i Granvin – vart bokstavleg tala bygd med handemakt. Anleggsarbeidet tok til i febru...

Hausberget

Landskap
Publisert: 02.05.2016
Author: Inge Aarseth

Fotografen Olai Fauske (1887-1944): Modernist og norskdomsmann

Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Asbjørn Tyssen
Kva var det som fekk ein ung gut, fødd og oppvaksen på ein litt avsidesliggande gard i Sunnfjord kring siste hundreårskiftet, til å bli fotograf i hei...

Laksetrappa i Osfossen i Gaula – om bygningsmenn og årstal

Laksetrapp / Salmon ladder
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Osfossen ligg ved utløpet av det vidgjetne Gaula-vassdraget i Sunnfjord. Laksetrappa ved denne fossen er kjend som den første i landet, bygd av ein ir...

Connie Henden-leskuret frå Førde Sementvare sidan 1974

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Leskur, venteskur, busskur – tre ord om det same; liten bygning oppsett på buss-stopp. Det finst fleire slags leskur langs vegane, men i Sogn og Fjord...

Nei til «bautastein» – i Naustdal

Gravstein / Gravestone
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Anders Hamre frå Naustdal (1878-1934) var pressemann og samfunnsaktør av stort format. Kort tid etter at han døydde, vart det i Naustdal gjort opptak ...

Fylkesbaatane – MS «Atløy» på historisk ferd i Førdefjorden 1991

Publisert: 06.02.2024
Author: Leiv Sølvberg Hermund Kleppa
Fylkesbaatane overtok ms «Atløy» i 1931 og hadde båten i rutefart i heile fylket til 1974; dei siste åra i lokalruter i Førdefjorden. Frå 1983 har «At...

Slåttespel i Sunnfjord

Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
"Når det gjeld slåttane i Sunnfjord er dei gjerne noko stutte, men rytmisk, karakteristisk og tonefriske; stundom naive, men jamnt friskdæmde og humør...

Vegsperring ved Dregebø nord for Vadheim

Samferdsle
Publisert: 06.02.2024
Author: Kjell-Ragnar Berge
I Vadheim dreier hovudvegen E39 nordover gjennom Ytredalen, og rundt 4,5 km nord for Vadheim passerer vegen Dregebø i ein ny parsell gjennom ei stor f...

Lærar for livet

Person / Person Skule / School
Publisert: 06.02.2024
Author: Sigrun Espe
Den 7. oktober 1849 vart 15 år gamle Kornelius Lunde frå Gaular konfirmert. Kornelius var odelsgut på garden Lunde, men var også ein skarp gut med aka...

Vevring kyrkje - snikkar Lars Gjelsvik

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 27.12.2010
Author: Hermund Kleppa
Vevring kyrkje var i minste laget då ho stod ferdig i 1846. Ei omfattande utviding var på tale rundt 1900, men arbeidet tok ikkje til før i 1944. Arbe...

Jorddyrking i Stardalen

Gardsbruk / Farm
Publisert: 25.09.2001
Author: Finn Borgen Førsund
I den halvtanna mil lange Stardalen, på mellom 280 til 300 m o.h., var det i 1920-åra 37 gardsbruk. Mykje av innmarka vart årvisst overfløymt. Opptakt...

Sparebanken i Jølster

Bank / Bank
Publisert: 25.09.2001
Author: Finn Borgen Førsund
Sparebanken i Jølster kom i siste fase av sparebank-etableringa i Sogn og Fjordane. Banken vart opna i Årdalen i 1901. Banken vann seg snøgt ein solid...

Minnestein over Leo Aarseth

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
12. juni 1940 var Leo Aarseth frå Vevring lettmatros på tankskipet "Orkanger" på veg frå Abadan til Malta. Skipet vart torpedert, men mannskapet berga...

Skysstasjon på Langeland

Losji / Accommodation
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
I samband med at Den Trondhjemske Postvei vart etablert i 1780-åra, vart det også behov for skysskifte. Langeland var ein av desse mange skysstasjonan...

Den Trondhjemske Postvei i Gaular

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
Oppretting av vekefast og direkte postrute mellom Bergen, Molde og Trondheim i 1786, og bygging av postveg mellom byane, batt dei to stiftsbyane tetta...

Sunnfjord folkehøgskule - minnestein over skulestyrar

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
På framsida (eller baksida) av den eldste bygningen på Sunnfjord Folkehøgskule står det ein bautastein. Steinen vart reist i 1933 til minne om Rasmus ...

Sunnfjord Folkehøgskule - minnestein om brannulukke

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
"Minne um ulukka paa Solvang" står innhogge på ein stein på kyrkjegarden ved Førde kyrkje. Det var mellom klokka 1 og 2, natt til laurdag den 3. septe...

Veg og bru over Kjøsnesfjorden

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Frå Vassenden strekkjer Jølstravatnet seg vel to mil austover, og ved gardane Sunde og Kjøsnes på sørsida, går den kring fem kilometer lange Kjøsnesfj...

Minne om Justismordet i Gaular

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 29.06.2001
Author: Hermund Kleppa
Ved Viksdalen kyrkje står ein gravstein som skil seg ut frå alle dei andre. Ikkje i materiale eller form, men ved innskrifta: "MIKAL G. HETLE (---) Sk...

Meieriet på Hjelmeland

Industri, energi og naturressursar
Meieri / Diary
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
Meieriet på Indre Hjelmeland var i drift til sentralmeieriet i Bygstad stod ferdig i 1952. I staden for at dette skulle forfalle, greidde eldsjeler å ...

Steinstolpen i Bygstad

Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald Jarl Runde
Ved Liagjerdet i Bygstad er ein stein brukt som telegrafstolpe. Det er ikkje noko uvanleg i og for seg, tilsvarande finn ein fleire stader rundt om i ...

Minnestein over utflyttar frå Fresvik til Voss

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 08.12.2000
Author: Hermund Kleppa
Kring 1660 reiste Mads Torbjørnson Hov frå Fresvik til Voss. Han kom til garden Sæve ved giftarmål med enkja Torbjørg. Mads Sæve var lensmann i åra 16...

Minnestein på Sande over falne i krigen 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
To ungdommar frå Gaular miste livet i kampane mot dei tyske invasjonsstyrkane ved Flå og ved Dokka. Dei fall same dagen, 25. april 1940. Begge blei gr...

Rekvesøyane

Landskap
Publisert: 17.10.2018
Author: Jan Magne Cederstrøm Eli Anne Støfring Anna Elisabeth Mæland
Vifteforma avsetting ved Vangsvatnet. ...

Sedimentprøver i Vangsvatnet

Ver og klima
Publisert: 18.10.2018
Author: Håvar Mjøs Nilsson Ranveig Karoline Sjøholm Vetti Ane Netland Rolland
Gjennom de siste årene har fokuset på flom og ekstremvær stadig økt. Dette skyldes i stor grad høye kostnader for å dekke skader, men også fordi forsk...

Tusensvis av år med sedimenter i Vangsvatnet

Ver og klima
Publisert: 19.10.2018
Author: Heidi Øyarhamn Sunniva P. Due Svendsen Joseph Buckby
Bli med på et dypdykk i sedimentarkivet i Vangsvatnet der en kjerne på om lag fire meter ble hentet opp 3. oktober 2018. Denne gir oss et innblikk i t...

Då Osen bru ramla i elva

Busetnad, bygd, by
Ulukke / Accident
Publisert: 04.01.2008
Author: Svein Ove Nistad Hermund Kleppa
Gaula renn ut inst inne i Dalsfjorden. Osen bru ligg nesten ved utløpet. Den 30. april 1959 stod ei heller uvanleg kunngjering i Firda: "Fylkesvegen m...

Marte i Movika - husmannskone og byamme

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Marte og mannen Nils var dei siste husmennene i Movika. Ein kan sjå husmannsplassen dei budde på ved Sunnfjord museum enda. Rett etter dei vart gifte ...

Audhild Viken – pioner for marknadsføring og omsetnad av husflidsvarer

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Audhild Viken (1915-2000) ville ta vare på det tradisjonelle i ei tid då mange vende ryggen til dei norske husflidstradisjonane. Etter kvart organiser...

Vangsvatnet

Ver og klima
Publisert: 02.10.2018
Author: Aasheim, Sebastian H. Godø, Erlend H. Kvellestad, Nikolai H. Solheim, Vegard M.
Vangsvatnet er eit arkiv for fortidas flaumar. Vangskyrkja har inskripsjon frå flaumen i 1604....

Jens Andreas Friis – «opptegnelser» i dagbok 1841

Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden ved Førde kyrkje i Sunnfjord kan kyrkjegardsvandrarar sjå eit gravminne over sokneprest Søren Hjelm Friis og «hustru» Charlotte Lovise...

Bolstad

Busetnad, bygd, by
Publisert: 19.05.2009
Author: Nils Georg Brekke Johannes Gjerdåker
Tettstaden på Bolstadøyri fekk si form kring midten av 1800-talet, men her har det frå gammalt av vore ein møtestad; tingstad og handelsstad. Gjestgje...

Evanger

Busetnad, bygd, by
Publisert: 22.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Evanger (av gamalnorsk áivangr, «vang», «voll» der ein kan lata hestane få gå på beite) er staden der elva frå Vangsvatnet, Vossavassdraget, munnar ut...

Kvilekvål

Folk og samfunn
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Johannes Gjerdåker Aslak L.Hellev
Soga om Knute Nelson er som eit eventyr om Oskeladden. Frå tronge og vanskelege kår i heimlandet arbeidde han seg fram til å verta guvernør og senator...

Rekvemylna

Industri, energi og naturressursar
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Kjem du opp i tunet på Rekve, nokre kilometer frå Bulken, der vegen tek av til Giljarhus, møter du ikkje lenger «mylnaren», Knut Hernes, i den gamle b...

Finne

Busetnad, bygd, by
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Peter Bonde, som sat med Finne mot slutten av 1200-talet, hadde ein springande hjort i skjoldmerket sitt. Denne hjorten er grunnlaget for utforminga a...

Vangskyrkja

Tru og livssyn
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidé
Vangskyrkja er den største av mellomalderkyrkjene i Hordaland; ei av dei fire fjordungskyrkjene i fylket. Eit kongebrev frå 1271 syner at kyrkja var u...

Mølster

Busetnad, bygd, by
Publisert: 25.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Aslak T. Helleve
«Over den gamle Vossevangen ligger Mølster gamle ættegaard. Den ligger paa et høidedrag som en ættegaard skal ligge. Det er som tilfældet har villet g...

Fjose

Busetnad, bygd, by
Publisert: 19.05.2009
Author: Nils Georg Brekke Aslak T. Helleve
Garden Fjose ligg øvst i Tjukkebygda; ein av dei gode korngardane i solhallet her. Treskjeraren Styrk Fjose (1873–1937) var frå denne garden, som no v...

Gravferd i Bygstad 1903

Gravferd / Funeral
Publisert: 17.04.2008
Author: Hermund Kleppa
I 1901 kom engelskmannen Charles Thomas-Stanford til Bygstad for å fiska laks. Seinare kom han årvisst. Kona hans Ellen Thomas-Stanford var og med. Ho...

Bygstad gamle kyrkjegard II

Tru og livssyn
Gravplass / Cementery
Publisert: 22.04.2008
Author: Hermund Kleppa
Kyrkja og kyrkjegarden i Bygstad ligg eit stykke frå kvarandre på Eide. Tidlegare låg kyrkja og kyrkjegarden på garden Bygstad. I 2008 er den gamle gr...

Seismisk kartlegging av Vangsvatnet

Landskap
Publisert: 22.11.2018
For 12000 år siden var Vangsvatnet en fjordarm dekket av is. Flere glasiale, marine og terrestriske prosesser har gjennom yngre dryas og holocen påvir...

Futegarden på Bruland

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Futegarden på Bruland er rekna som eit av dei best bevarte døma på ein vestlandsk embetsmannsgard. Hovudbygningen i seinbarokk stil er frå 1750-talet,...

Kirkevollen

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Kirkevollen er eit av dei to freda embetsmannshusa i Førde - Futegarden på Bruland er det andre, og ligg vakkert til ved Løken med kyrkja i ryggen. De...

Stabburet på Fletene

Busetnad, bygd, by
Gardshus / Farm house
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Med årstalet 1524 rissa inn på ein stokk, har vi eit handfast haldepunkt for alderen til dette vesle huset på Fletene i Holsen. Mest truleg har vi her...

Kapteinsgarden

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Kapteinsgarden Ytre Skei er den av gardane på Skei som har lengst samanhengande busetnad av embetsmenn, heile 250 år, dei fleste militære. Hovudbygnin...

Gamlebanken

Bank / Bank
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Gamlebanken er det folkelege namnet på huset Førde Sparebank bygde i 1901 og tok i bruk i 1902. Det ligg i Kyrkjevegen 9, og er eit særmerkt bygg i Fø...

Førde kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Førde er ei langkyrkje i tre som ligg på garden Skei sin grunn i Førde sentrum. Kyrkja, som har 600 sitjeplassar, vart vigsla 1. oktober 1885 av bisko...

Haukedalen kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Haukedalen kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på garden Gjerland i Haukedalen i Førde kommune. Kyrkja, som har 120 sitjeplassar, vart vigsla 8. ju...

Holsen kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Holsen kyrkje er ei langkyrkje i tre som ligg på Holsen i Førde kommune. Kyrkja, som har 200 sitjeplassar, vart vigsla 11. desember 1861 av prost Joha...

Førdehuset

Forsamlingshus / Assembly house
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Førdehuset representerte eit pionertiltak i norsk kulturliv då det vart opna i 1976. Her er det ei rekkje kulturelle tilbod og aktivitetar. Eit større...

Jordbruksskulen på Mo

Skule / School
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Garden Mo vart jordbruksskule i 1858, og er den nest eldste jordbruksskulen i landet som enno er i drift. Garden er ein av dei største i fylket med kr...

Under Jostedalsbreen frå Fjærland til Skei

Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Den 17. april 1975 vedtok Stortinget at Fjærland skulle få vegutløysing til Skei i Jølster. Det endelege linevalet vart utsett for å utarbeida nødvend...

Vegutbygging i Gaular: Osen-Sande-Viksdalen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Mot slutten av 1800-talet vart det bygt mange kilometer veg i Gaular kommune i høve til mange andre kommunar. Osen-Viksdalsvatnet fekk Stortingsløyvin...

Sparebanken Sogn og Fjordane

Forretningsbygg / Commercial building
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Frå 1960-åra har det gått føre seg ei omfattande samanslåing av bankar i større og større einingar. Denne prosessen starta først på 1970-talet i Sogn ...

Sentralsjukehuset for Sogn og Fjordane

Sjukehus / Hospital
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
På Via i Førde ligg sentralsjukehuset for Sogn og Fjordane, som òg er lokalsjukehus for meir enn halve fylket. Dette var, fram til at staten overtok s...

Firda - lokalavisa for heile fylket

Språk og kunst
Avis / Newspaper
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Avisa Firda er i dag den klårt største avisa i fylket, og den einaste dagsavisa. Opplaget var i år 2000 på 14 628. Avisa dekkjer Sunnfjord, ytre Sogn ...

Voss, frå 2020 del av nye Voss herad

Publisert: 18.04.2012
Vossaveldi var i mellomalderen delt inn i åttungar. Vangen og Vassveri utgjorde ei skipreide, og dei nedre bygdene var ein av åttungane. På storgarden...

Sjøahola

Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Sjøahola var den første tettstaden i Førde, og gjennom fleire hundre år sentrum i bygda, både for ferdsel, handel og administrasjon. Då Jølstra skifta...

Båtstoppestaden Steinen

Busetnad, bygd, by
Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Steinen vart båtstoppestaden for Førde. Her vart det fleire aktivitetar, m.a. dei første industrielle verksemdene. Men som mange andre stoppestader ha...

Firda Billag

Billag / Bus company
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Firda Billag er det største rutebilselskapet i Sogn og Fjordane, og er eigd av 13 kommunar, med hovudsete i Førde. Billaget transporterer dagleg meir ...

Altertavla i Førde kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkjekunst / Church art Måleri / Painting
Publisert: 07.07.1999
Author: Sigurd Vengen Anders Gjerde
Mange har vorte interessert i altertavla i Førde kyrkje nå dei har sett henne. Ho er eineståande, rik i motiva, fin i skjeringa og etter alderen vel i...

Steinstova på Reiakvam

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Joar Stegane
Steinstova på Reiakvam er frå gammal tid og bygd av stein, og er ikkje heilt vanleg. Ho er dessutan den einaste steinstova vi veit om i Naustdal, og d...

Den svarte fredagen - luftslaget over Førdefjorden 9. februar 1945

Folk og samfunn
Slag / Battle
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald Jarl Runde
Fredag 9. februar 1945 rasa eit stort luftslag mellom allierte fly og tyske fly- og sjøstridskrefter over Førdefjorden og området rundt. Dette skal ha...

Bautasteinen på Bervellene i Naustdal

Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Joar Stegane
I Naustdal vart det i 1914 reist to bautasteinar til minne om dei frå bygda som var med i Napoleonskrigane 1807-1814. Den eine steinen står på Bervell...

Bautasteinen på Antonshogen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald Jarl Runde
I Naustdal vart det i 1914 reist to bautasteinar til minne om dei soldatane frå Naustdal som var med i krigen 1807-1814. Den eine steinen står på Berv...

Gravrøysene på Horne

Arkeologi
Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Lengst vest i Naustdal kommune, på grensa til Flora, ligg garden Horne. Her ligg tre gravrøyser frå bronsealderen. Sommaren 1990 vart to av dei rydda ...

Steinalderbuplass i Engjabøvika

Arkeologi
Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Garden Engjabøen ligg på nordsida av Førdefjorden like innanfor garden Vevring. Her er dei eldste spora etter menneske i heile Naustdal kommune funne....

Granvin, frå 2020 del av nye Voss herad

Publisert: 18.04.2012
Granvin – sandsletta – er eit bygdelag som i mellomalderen hadde same storleik som dagens kommune. Her er gamle vin-gardar med god skog – Bilde, Taskj...

Vegopprør i Gaular

Samferdsle
Strid / Strife
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Mot slutten av 1700-talet vart det stilt krav til eit betre vegnett. Det skuldast ei fastare ordning med postføringa. Bøndene vart tvinga til å byggja...

Den Trondhjemske postvei frå Førde til Skei

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Den Trondhjemske Postvei mellom Førde og Førs i søndre enden av Breimsvatnet var rekna som eit av dei betre vegstykka på postvegen tidleg på 1800-tale...

Storegraven

Tru og livssyn
Publisert: 19.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Hans Emil Lidén
Første gong kyrkja i Granvin er nemnd i kjeldene, er i 1306, men kyrkjestaden må vera langt eldre enn dette. Garden Storegraven ligg sentralt ved Gran...

Kongstun

Busetnad, bygd, by
Publisert: 19.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
I mellomalderen var bøndene pålagde skyssplikt. Bispane hadde krav på 18 hestar når dei reiste ikring på visitasferder, og kongen kunne krevja friskys...

Øvre Folkedal

Busetnad, bygd, by
Publisert: 19.02.2013
Author: Nils Georg Brekke
Folkedal, som i dag ligg som ein liten «avstikkar» frå riksvegen, låg i mellomalderen sentralt i ein av dei viktigaste vegane mellom Hardanger og Voss...

Indre Sogn Automobilselskap

Billag / Bus company
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1916 vart det første ruteselskapet skipa for rutekøyring i kommunane Sogndal, Hafslo, Luster og Jostedalen. I byrjinga var bilrutene mynta på turist...

Vadheim - Sandane: Frå hesteskyss til rutebiltransport

Billag / Bus company
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Då bilen kom tidleg på 1900-talet, var det stor skepsis til "automobilkøyring" i heile fylket. Dei fleste kommunane nekta bilkøyring grunna for dårleg...

Haukedalen og vegutløysing til fjorden

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Haukedalen var rekna som ei svært lovande jordbruksbygd med store område dyrkbar jord. Men dalen var nærmast avstengd frå omverda. Alt på 1800-talet k...

Heimevernet – skulptur på Skei

Monument / Monument
Publisert: 15.05.2013
Author: Hermund Kleppa
I 1990 flytte Heimevernet, distrikt 10 Fjordane, frå Bergen til Skei i Jølster. Tre år etter overtok HV 10 ny fane og reiste ein skulptur ved stabskva...

Vadheim til Førde - frå postveg til stamveg

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Då Fylkesbaatane vart skipa i 1858, kom det faste båtruter langs kysten og inn i fjordane. Postrutene vart mange stader flytta frå land til sjø, slik ...

Lundegrend bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 02.03.2011
Author: Hermund Kleppa
Gaular kommune er ein av dei store kommunane i Sogn og Fjordane rekna etter bedehus. Frå Bjørvikstranda i vest til Viksdalen i aust finn me sju. Fem a...

Ringheim

Busetnad, bygd, by
Publisert: 26.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Johannes Gjerdåker
Garden Ringheim ved Lundarvatnet er mellom dei største på Voss. Han er delt i åtte bruk og fire gardsnummer: Store-Ringheim, Indre Ringheim, Nedre Rin...

Staup

Næring og handverk
Publisert: 26.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Aslak T. Helleve
SMEDANE PÅ STAUPGarden Staup ligg på ei hylle i lendet ovanfor Løno. Frå E 16 kan ein skimta husa mellom tregreinene. Garden er veglaus, og det gamle ...

Tvinne

Busetnad, bygd, by
Publisert: 26.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Johannes Gjerdåker
Etter innføringa av fast postgang i Noreg frå 1647 vart det utpeika postgardar der bonden hadde plikt å føra posten til neste postgard. Garden Tvinne ...

Oppheim

Busetnad, bygd, by
Publisert: 26.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Ole Didrik Lærum
I bakkehallet ovanfor Oppheim kyrkje ligg den gamle prestegarden på Oppheim. Ruslar du opp vegen frå kyrkja, kjem du opp i eit tun med spor etter mell...

Stalheim

Busetnad, bygd, by
Publisert: 26.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Johannes Gjerdåker Kaare Tønneberg
Stalheim ligg mellom Stalheimsfossen og Sivlefossen, i grend med gardane Sivle og Brekke. Den mest sannsynlege forklaringa på namnet er «garden ved St...

Stalheimskleiva

Samferdsle
Publisert: 26.02.2013
Author: Nils Georg Brekke Johannes Gjerdåker
Frå dei eldste tider i norsk historie har ei av dei viktigaste ferdsleårene mellom det vestlege og det austlege Noreg gått over Bolstad – Voss – Stalh...

Botnafossen kraftlag - typisk grendeverk på 1900-talet

Industri, energi og naturressursar
Kraftstasjon / Power plant
Publisert: 01.07.2009
Author: Hermund Kleppa
Artikkelen handlar om eit grendekraftverk i Eldalsdalen i Gaular som var i drift i perioden 1946-1964. Det er lagt vekt på å seia noko om dei spora - ...

Naustdal kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Naustdal kyrkje er ei langkyrkje i tre som ligg i Naustdal sentrum. Kyrkja, som har 650 sitjeplassar, vart vigsla 9. september 1891 av biskop Fredrik ...

Vevring kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Vevring kyrkje er ei langkyrkje i tre som ligg i bygda Vevring, langt ute på nordsida av Førdefjorden. Kyrkja, som har 225 sitjeplassar, vart vigsla d...

Tingneset - eit sentrum i Ytre Førdefjorden

Folk og samfunn
Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald Jarl Runde
Ved Vevring på nordsida av Førdefjorden stikk eit særmerkt nes ut i fjorden. Det er Tingneset. Frå gammalt var garden Vevring med Tingneset eit sentru...

Sperrestova på Jonstad

Busetnad, bygd, by
Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Joar Stegane
Det er enno nokre att av dei gamle sperrestovene. På garden Jonstad i Naustdal har vi ei av dei, bygd kring 1890....

Grunnlovsjubileum 2014 - 17. mai-feiring i Førde 1869

Jubileum / Anniversary
Publisert: 03.02.2011
Author: Hermund Kleppa
Året 1814 har stor plass i Noregssoga. Stikkord er: Kielfreden, unionen med Danmark oppløyst, notabelmøtet på Eidsvoll, Riksforsamlinga på Eidsvoll, g...

Falsk mynt 1880 i Førde - einaste i heile landet

Mynt / Coin
Publisert: 15.02.2011
Author: Hermund Kleppa
Søndag 19. september 1880 troppa to lensmenn opp i tunet på garden Åsen i Jølster. Dei skulle forhøyra den 18 år gamle Katrine Åsen. Dagen før hadde h...

Skjervet - elvetjuveri

Landskap
Publisert: 14.08.2015
Author: Inge Aarseth
På slutten av den siste istida gjekk brestraumen ut Hardangerfjorden så strid at han tvinga smeltevatn frå Voss til å renna i motbakke mot Granvin. Br...

Seglberget

Dyreliv
Publisert: 14.08.2015
Author: Stein Byrkjeland
TAKSVALER I BERGVEGGER...

Granvinsvassdraget

Dyreliv
Publisert: 28.10.2004
Author: Stein Byrkjeland Randolf Knotten
Etter istida nådde Granvinsfjorden heilt opp under Skjervsfossen. Knapt tusen år seinare, som eit resultat av landhevinga, rista den inste delen av fj...

Joberget

Planteliv
Publisert: 14.08.2015
Author: Bjørn Moe
Blømande lind er ei av naturens velsigningar: Nektaren gir klar honning. Blomen er nytta i folkemedisinen. Av lindebasten laga ein sterkt lindetau. El...

Lussand -geologi

Berggrunn
Publisert: 14.08.2015
Author: Haakon Fossen
Hardangerfjorden kløyver Hordaland i to. Den etter måten rettlinja fjorden skjer seg liksom på skeive inn i landet. Ikkje som Sognefjorden og Nordfjor...

Uranes

Planteliv
Publisert: 14.08.2015
Author: Bjørn Moe
Ved Uranes, på grensa mot Kvam, ligg ein av dei mest storslåtte edellauvskogane i Hordaland. Grøderikdommen kjem av fyllitt og glimmerskifer i berggru...

Havås

Planteliv
Publisert: 14.08.2015
Author: Bjørn Moe
VERDSKJEND BOTANIKARJohan Havaas (1864–1956) budde på den vesle garden Havås, langt oppe i lia på sørvestsida av Granvinsvatnet. Han hadde berre folke...

1905 - Stortingsmann Gjert Holsen

Folk og samfunn
Person / Person Politikk / Politics Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 06.12.2004
Author: Hermund Kleppa
I 1905 vart Norge eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar...

Arbeidarane på Gaularfjellsvegen organiserer seg

Samferdsle
Strid / Strife
Publisert: 22.03.2005
Author: Kristin Ese
Vegarbeidarane følte tidleg at det var trong for å organisera seg. Arbeidstilhøva var lite regulerte i høve til dagens forhold, og fleire gonger var d...

Striden for veg over Gaularfjellet

Samferdsle
Strid / Strife
Publisert: 22.03.2005
Author: Kristin Ese
Gaularfjellsvegen sto ferdig i 1938. I nær hundre år hadde det vore eit krav om vegsamband mellom Sunnfjord og Sogn. Ein ny stamvegplan for heile land...

Vegarbeid på Gaularfjellsvegen 1936-1938

Samferdsle
Vegarbeid / Road work
Publisert: 22.03.2005
Author: Kristin Ese
Vegarbeid før krigen var krevjande og hardt. Mykje av arbeidet føregjekk med handemakt, og det var farefullt og vanskeleg. Gaularfjellsvegen, som vart...

Gaularfjellsvegen opna

Samferdsle
Historisk hending / Historical event
Publisert: 02.08.2006
Author: Kristin Ese
Vegen over Gaularfjellet var ferdig ein av dei første dagane i desember 1938, etter tre års arbeid. Men vegopninga hang i ein tunn tråd. På fjellet ra...

Raundalen

Dyreliv
Publisert: 11.10.2004
Author: Stein Byrkjeland
For nokre tusen år sidan – då klimaet var varmare enn i dag – var det truleg mykje elg i Hordaland. Det fortel beinfunn frå steinalderbuplassar. I nya...

Mjølfjell

Berggrunn
Publisert: 11.08.2015
Author: Inge Aarseth Haakon Fossen
DAUDISLANDSKAP OG GIFTIG JORD VED MJØLFJELL...

Jordalen

Landskap
Publisert: 11.08.2015
Author: Inge Aarseth
Gjennom dei siste istidene vart delar av Vossevassdraget stolne og sende ned Nærøydalen til Nærøyfjorden. Før det store elvetjuveriet rann alle elvane...

Holo

Planteliv
Publisert: 23.01.2017
Author: Mary Losvik
I Kvassdalen var det aktiv stølsdrift med mjølking av kyr og geitehald nokre år inn i vårt tusenår, og slik hadde det vore i meir enn to hundre år. Så...

Vikafjellet

Dyreliv
Publisert: 11.08.2015
Author: Stein Byrkjeland
VILLREIN PÅ VIKAFJELLETI fjellområda mellom Voss/Vaksdal og Sognefjorden lever den største villreinstamma i Hordaland – utanfor Hardangervidda....

Myrkdalsdeltaet

Dyreliv
Publisert: 11.08.2015
Author: Stein Byrkjeland
Ved Myrkdalsdeltaet var det eit uvanleg variert fugleliv, heilt fram til 1987. Myrkdalsdeltaet skulle ha vore verna mot inngrep, og planane låg føre. ...

Ulvund

Planteliv
Publisert: 28.10.2004
Author: Mary Losvik
KULTURLANDSKAPET PÅ ULVUNDEin av dei eldste gardane i Myrkdalen, Ulvund, er utpeika som eitt av 14 område i Hordaland med særleg verdifullt kulturland...

Nordheim

Berggrunn
Publisert: 11.08.2015
Author: Haakon Fossen
«Og her hev desse utømande rikdomane og desse vonene for eit rikt arbeidsliv vidt ikring lege og sove i hundrad tusund år! Heilt til Vossebanen i 1883...

Lønaøyane

Dyreliv
Publisert: 11.08.2015
Author: Stein Byrkjeland
Strandaelvi er varig verna mot kraftutbygging. Lønaøyane – som er deltaet heilt nord i Lønavatnet – er ein del av dette vassdraget. I 1995 v...

Vossagran

Planteliv
Publisert: 11.08.2015
Author: Bjørn Moe Knut Nedkvitne Stein Byrkjeland
Korleis kom grana til Voss? Fekk frøa eller små granplanter til dømes hjelp av menneske for å koma heilskinna like hit? Det er det ingen som veit....

Vossavangen

Publisert: 11.08.2015
Author: Arve Tvede
VOSSAVATN FRÅ GRUNNENSå godt som alle innbyggjarane på Vossavangen får vatn i kranane frå dei store sand- og grusavsetjingane på Prestegardsmoen rett ...

Bømoen

Landskap
Publisert: 11.08.2015
Author: Inge Aarseth
BØMOEN – STØRSTE SANDUREN I HORDALAND...

Bordalsgjelet

Landskap
Publisert: 11.08.2015
Author: Inge Aarseth
Djupt nede mellom dei steinskura fyllittberga i Bordalsgjelet buldrar det kvervlande elvevatnet. I eit sylskarpt samarbeid med harde slipesteinar har ...

Rekvesøyane

Landskap
Publisert: 11.08.2015
Author: Bjørn Moe Stein Byrkjeland
Sediment som er avsette frå elva Dyrvo, har skapt det vifteforma deltaet Rekvesøyane. Marka lengst ut mot vatnet blir overfløymd i periodar,...

Vosso

Dyreliv
Publisert: 28.10.2004
Author: Stein Byrkjeland Geir H. Johnsen
Større laks enn i vossostamma skal visst ikkje finnast i heile, vide verda. Snittstorleiken varierer rett nok frå sesong til sesong, men i mange år ha...

Vossevassdraget

Landskap
Publisert: 12.08.2015
Author: Arve Tvede
Vosso er Hordalands hovudpulsåre, aldri har ho runne meir rikeleg enn i våre dagar, og ikkje noka elv på Vestlandet er så vassrik. Auken i vassmengden...

Vangsvatnet

Publisert: 12.08.2015
Author: Arve Tvede
150 ÅRS KAMP MOT FLAUMHadde naturen fått råda, er det rekna ut at ein såkalla hundreårsflaum ville auka vasstanden i Vangsvatnet til 7,4 meter over no...

Hamlagrø

Berggrunn
Publisert: 12.08.2015
Author: Haakon Fossen Bjørn Moe
Bergartane kan vera heilt avgjerande for kor mange planteartar som finst i eit område. I området kring Hamlagrø-vatnet kjem spennvidda spesielt tydel...

Teigdalen

Landskap
Publisert: 12.08.2015
Author: Inge Aarseth Nils Georg Brekke
Det er ikkje rart at det knyter seg fleire segner til ei så stor og uvanleg steinur som den vi finn ved Langeland, øvst i Teigdalen. Her skal folk ha ...

Fadnesskaret

Planteliv
Publisert: 12.08.2015
Author: Bjørn Moe
EDELLAUVSKOGEN I FADNESSKARET...

Brekkhus

Næring og handverk
Publisert: 16.10.2015
Author: Nils Georg Brekke Johannes Gjerdåker
BREKKHUS I TEIGDALEN - EIT HANDVERKARMILJØ...

Byrkjehaugen

Arkeologi
Publisert: 20.10.2015
Author: Svein Indrelid
På garden Bø, tett ved riksvegen mellom Bulken og Voss ligg Byrkjehaugen, ein av dei største gravhaugane på Vestlandet. Opphavleg har han vore nær 50 ...

Lydvo

Busetnad, bygd, by
Publisert: 20.10.2015
Author: Nils Georg Brekke
LYDVALOFTET...

Olavskrossen

Arkeologi
Publisert: 20.10.2015
Author: Svein Indrelid Johannes Gjerdåker

Fleischers Hotell

Busetnad, bygd, by
Publisert: 20.10.2015
Author: Nils Georg Brekke Aslak T. Helleve

Ole Bull-akademiet

Språk og kunst
Publisert: 20.10.2015
Author: Nils Georg Brekke Jostein Mæland
Sigbjørn Bernhoft Osa og Ole Bull-Akademiet...

Sverrestigen

Publisert: 20.10.2015
Author: Nils Georg Brekke Johannes Gjerdåker
I året 1177 var kong Sverre på veg austanfrå til Bergen, men på Voss vart han møtt av ein bondehær som tvinga han til å gjera vendereis. ...

Sledasteinen

Arkeologi
Publisert: 20.10.2015
Author: Svein Indrelid
DANSARANE PÅ SLEDASTEINEN...

Rekve

Språk og kunst
Publisert: 20.10.2015
Author: Nils Georg Brekke Jostein Mæland
SPELEMENN FRÅ REKVE...

Gjernes

Næring og handverk
Publisert: 20.10.2015
Author: Nils Georg Brekke Ole Didrik Lærum
MAGNUS DAGESTAD...

Mula

Arkeologi
Publisert: 20.10.2015
Author: Svein Indrelid Johannes Gjerdåker
MULA - EIN ØYDEGARD FRÅ MELLOMALDEREN...

Nesheim

Busetnad, bygd, by
Publisert: 20.10.2015
Author: Nils Georg Brekke Aslak T. Helleve
NESHEIMSTUNET...

Myrkdalen

Språk og kunst
Publisert: 20.10.2015
Author: Nils Georg Brekke Johannes Gjerdåker
SJUR BYGD...

Gjøstein

Arkeologi
Publisert: 20.10.2015
Author: Svein Indrelid

Brekke

Språk og kunst
Publisert: 20.10.2015
Author: Nils Georg Brekke Johannes Gjerdåker
PER SIVLE...

Trå

Arkeologi
Publisert: 03.11.2015
Author: Svein Indrelid Sigrid H.H. Kaland
EI KVINNEGRAV FRÅ VIKINGTIDAI ei kvinnegrav på garden Trå vart det for mange år sidan funne restar av ei bronseause med runeinnskrifter. Gravgåvene so...

Kjerland

Språk og kunst
Publisert: 03.11.2015
Author: Nils Georg Brekke
KJERLAND, RØYNSTROND OG ROSEMÅLARANEPå gardane Kjerland og Røynstrond, aust for elva som renn ut i fjorden, finn vi fleire rosemålarar som høyrer til ...

Ystås

Busetnad, bygd, by
Publisert: 03.11.2015
Author: Nils Georg Brekke
REKKJETUNET PÅ YSTÅS...

Nedre Folkedal

Næring og handverk
Publisert: 03.11.2015
Author: Nils Georg Brekke
LJÅSMEDANE I FOLKEDALFolkedalsljåen hadde i mange år eit godt omdøme. Rett ovanfor riksvegen gjennom Folkedal ligg eit langt teglsteinshus, på innsida...

Varden i Varddalen

Varde / Cairn
Publisert: 10.10.2013
Author: Hermund Kleppa
Varddalen heiter staden eit par-tre kilometer i sørvestleg retning frå Espesetstølen i Gaular. Det står ein varde der, på ein bergknatte like før dale...

Naustdalsvegen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Naustdal kommune hadde mange vegkrav rundt 1900. Eit av dei høgast prioriterte krava var ny veg i Naustdalen. Naustdalsvegen vart påbyrja i 1903, men ...

Kunstnaren Oddvar Torsheim - V for vestlending

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Rolf Braadland
Oddvar Torsheim er fødd i 1938. Han voks opp i Naustdal og busette seg i Førde. Han er kjend som ein populær grafikar, målar og i seinare år også som ...

Jensine Angedal: ei føregangskvinne i Førde heradsstyre

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling Politikk / Politics
Publisert: 07.03.2025
Author: Aurora Myro
Det skulle ta 100 år frå formannskapslovene vart vedtekne, og det kommunale sjølvstyret vart innført til den første kvinnelege representanten vart val...

Kjøsnesstova

Middelalderhus / Medieval house
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Jølster har mange gamle stovehus. Eit av dei største er Kjøsnesstova, også kalla Bydalsstova, i dag eitt av mange freda hus i Jølster. I si tid var ho...

Midttunet i Sandal

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Med eit dusin hus på sin opphavlege plass, er Midttunet eit særmerkt kulturminne. Men det har ikkje vore lett å få dette anlegget fullt ut tilgjengele...

Hestad kapell

Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
På ein idyllisk holme ved Hestadfjorden ligg det vesle Hestad kapell. Det har røter attende til mellomalderen....

Monumentet over falne på Bømoen

Monument / Monument
Publisert: 10.02.2001
Author: Hermund Kleppa
Etter mobiliseringa 9. april 1940 møtte innrullerte mannskap i Fjordane Regiment (IR 10) på Bømoen på Voss. Nær 5000 var med i kampane i Valdres. Flei...

Gamle Sande sentrum

Bygd / Village
Publisert: 14.08.2001
Author: Jan Anders Timberlid
Fram til andre verdskrigen låg alle sentrumsfunksjonane på Sande nord for elva, det vil seie at både offentlege og private tenesteytingar låg på Skage...

Krigsgrav i Sandefjord - Thor Nicolay Devig

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 18.03.2004
Author: Hermund Kleppa
Thor Nicolay Devig (1888-1942) voks opp på Skei i Førde, og reiste for godt ut i verda vel 20 år gammal. Frå 1909 vart han buande i Sandefjord. Under ...

Om kalender og folkeleg tidsrekning

Tilbehøyr / Accessory
Publisert: 27.09.2005
Author: Gunnild Systad
Frå dei tidlegaste tider må mennesket ha søkt etter hjelpemiddel for å fastsette tid. Me veit at alt for fleire tusen år sidan hadde både India, Egypt...

Gamal grensestein mellom Sunnfjord og Nordfjord

Grensestein / Boundary stone
Publisert: 03.01.2006
Author: Hermund Kleppa
Tett attmed vegen ned mot Førde i sørenden av Breimsvatnet står ein kring to meter høg stein. Han blei reist i 1835 og markerte grensa mellom to futed...

Minnebilete på Ålhus - Johannes D. Sandal

Plakett / Plaque
Publisert: 30.12.2005
Author: Lidvald Klakegg (1941 - ) Hermund Kleppa
Eit stort bilete av Johannes D. Sandal (1878-1907) har fått heidersplass i ungdomshuset Borgja på Ålhus. Sandal var levande interessert i lokalhistori...

Minnebilete på Ålhus - Johannes Ålhus

Plakett / Plaque
Publisert: 09.01.2006
Author: Hermund Kleppa
Søndag kveld, 4. november 1951 var det ei særleg tilskiping i ungdomshuset Borgja på Ålhus. Dei avduka eit bilete av Johannes Ålhus. Han døydde 1910, ...

Krigsgrav på Vassenden - Sverre Kvammen

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 30.12.2005
Author: Hermund Kleppa
Jølster kommune har to krigsgraver. Sverre N. Kvammen dreiv landhandel i Eikåsgrenda. Det tyske prispolitiet var etter han og han måtte fleire gonger ...

Minneplakett om engelskmann på Gallen

Plakett / Plaque
Publisert: 13.03.2006
Author: Hermund Kleppa
I 1984 kom gjekk ei gruppe engelske ungdommar over Jostedalsbreen frå Fjærland til Stardalen i Jølster. 17-åringen Miles Gurzynski skulle óg vore med,...

1905 - Jølster kommune

Folk og samfunn
Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 29.11.2004
Author: Karianne Schmidt Vindenes
I 1905 vart Norge eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar...

Likdansen

Religion / Religion
Publisert: 22.01.2007
Author: Nikolai Astrup Hermund Kleppa
Den gamle skikken med å vaka over ein død person, likvake, går tilbake til førhistorisk tid. Skikken heldt seg i mange hundre år etter at kristendomme...

Stalheimskleiva

Veg / Road
Publisert: 03.05.2007
Author: Åsmund Ohnstad
Stalheimskleiva er namnet på vegen i det bratte fjellpartiet inst i Nærøydalen opp til gardane Brekke og Stalheim. Vegen går bratt oppetter ein fjellr...

1905 - Gaular kommune

Folk og samfunn
Unionsoppløysing / Union resolution
Publisert: 29.11.2004
Author: Snorre Dag Øverbø
I 1905 vart Norge eit heilt fritt og sjølvstendig land. Unionen med Sverige vart oppløyst ved Stortinget sitt vedtak 7. juni. Denne artikkelen handlar...

Lokale eventyr og segner - Sølvbordet i Risevatnet

Sagn / Legend
Publisert: 30.08.2007
Author: Hermund Kleppa
Lokale eventyr og segner er ofte knytte til landskapet. Dei underjordiske skapningane, som tussar og troll og huldrer, budde i fjell og hamrar og haug...

Ei grav - Fredrikke Sophie Christensen

Busetnad, bygd, by
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 03.01.2008
Author: Hermund Kleppa
"Liti og kroki" minnest Tryggve Rishovd, fødd 1916, at Sophie Christensen i fylkesmannsgarden var. Ho budde hjå sonen, fylkesmann I.E. Christensen. "I...

Minnebilete i Haukedalen - Lærar Sigurd Nesse

Plakett / Plaque
Publisert: 25.06.2008
Author: Hermund Kleppa
Lærar og forfattar Sigurd Nesse kom i 1874 som nyutdanna lærar til Haukedalen. Han var der i tre år. Då han fire år seinare reiste frå bygda, hadde de...

Krossteinen på Bell

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 09.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Det finst fleire krossforma steinar i Sogn og Fjordane. Dei er minne om då kristendomen vart innførd i Noreg, rundt rekna tida 950-1050. Ein funksjon ...

Tysklandsbrigadens Veteranforbund - Sogn og Fjordane

Foretak / Association
Publisert: 07.07.2008
Author: Hermund Kleppa
I åra 1947-1953 var norske styrkar med i den allierte okkupasjonen av Tyskland. Norske soldatar skulle vera med på å tryggja og byggja freden. På 1980...

Med Kongsberg-knekk i Ormhaugbakken

Sportsanlegg / Sport installation
Publisert: 09.07.2008
Author: Hermund Kleppa
- Det var vel helst den stilen som blei kalla Kongsberg-knekk det gjekk på, fortalde Gunnar Jan Gjerland då han i 2008 var med og synte kvar haukedøle...

Haukedalen forsamlingshus

Bedehus / Chapel
Publisert: 17.07.2008
Author: Hermund Kleppa
I Haukedalen kallar dei bedehuset sitt Forsamlingshuset. Det signaliserer brei bruk, eit hus der folk kjem saman. Ordet samlingshus har óg vore brukt,...

Finnlandsplaketten - eineståande premie i langrenn?

Plakett / Plaque
Publisert: 16.07.2008
Author: Hermund Kleppa
I Haukedalen har dei ein langrenn-premie kan henda ingen andre har maken til: ein Finlands-plakett, - eit vandreskjold Haukedalens Idrottslag vann til...

Norsk rosemåla kiste i England

Kiste / Coffin
Publisert: 14.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Herskapshuset Preston Manor i Brighton høyrer med til musea i byen. Mr. og Mrs. Thomas-Stanford var dei siste som residerte der på 1930-talet. Eitt mø...

Bautastein på Følling i Eldalsdalen

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 14.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Sogn og Fjordane har eit halvt hundre bautasteinar arkeologane omtalar som fornminne, det vil seia at dei truleg er meir enn rundt rekna 1000 år gamle...

The Ladder - Laksetrappa i Osen

Laksetrapp / Salmon ladder
Publisert: 22.07.2008
Author: Charles Thomas-Stanford
Om "den som kan få to aks ut av eit korn, eller grasstrå til å gro der det før berre vaks eitt" fortener hyllest av folket, så er ikkje han som fylte ...

Sogn og Fjordane-Irland: Potts på Osen gard i Bygstad

Person / Person
Publisert: 07.10.2008
Author: Hermund Kleppa
På slutten av 1800-talet var irlendarar med namnet Potts i Bygstad og fiska laks. William Trumperant Potts var med då dei kring 1870 bygde laksetrappa...

Damn! - mislukka kjeksing i Gaula og Årøyelva

Person / Person
Publisert: 02.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Ikkje med sine "forfædres kraftige eder" - men med det engelske kraftordet "damn", sette han i, kjeksemannen (eller klepparen) som i 1901 mislukkast m...

Folkemusikk i Gaular

Musikk / Music
Publisert: 27.08.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Gaular har i den seinare tida sett seg på folkemusikk-kartet med at det har vakse fram eit levande folkemusikkmiljø. Gaular spelemannslag har vorte ei...

Gammal meieribygning på Vassenden

Meieri / Diary
Publisert: 26.05.2009
Author: Hermund Kleppa
På Vassenden i Jølster står det eit lite hus som skil seg ut frå dei andre. Det ligg tett attmed vegen på den smale stripa mellom E39 og Jølstra. Det ...

Mula - gard med samansett næringsgrunnlag

Gardsbruk / Farm
Publisert: 16.06.2009
Author: Arne Aasland
Det er ikkje store bilturen frå Førde til Mula på sørsida av Førdefjorden. Men ein er komen langt frå forretningsbyen når ein står i sjøsprøyt nede i ...

Om namnet Jølster

Kommune / Municipality
Publisert: 17.06.2009
Author: Arne Aasland
Både i Ryghs Norske gaardnavne (1918) og Eivind Vågslids Stadnamntydingar 2 (1974) finn vi tilløp til forklaring av namnet Jølster. Dei knyter seg til...

Jølstra, Anga og Halbrendselva

Elv / River
Publisert: 16.06.2009
Author: Arne Aasland
Desse tre elvane prydar Førdebygda, men kva tyder namna? Til Halbrendselva høyrer og elva Hundsrasta, som ligg i den "bymarka" Førde har fått seg bak ...

Stadnamn i Jølster

Folk og samfunn
Stadnamn Dal / Valley
Publisert: 24.06.2009
Author: Arne Aasland
Stadnamn er kulturminne, men samstundes ord i full dagleg bruk. Frå den rike namnefloraen på Jølst (i Jølster) tar denne teksten fram dei viktigaste d...

Har fjellnamnet Kabusen namn etter eit gammalt klesplagg?

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
I Haukedalen i Førde ligg eit 980 m høgt fjell med namnet Kabusen. Det er eit merkeleg namn mange lurer på tydinga av. Men namnet er ikkje eineståande...

Dakotabakkane, Gosen, Egypten og Sionsdalen ligg i Stryn! På ein gard i Luster kan du gå frå Jerusalem til Jeriko

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Det er faktisk ganske vanleg at stader som treng eit namn, får eit namn som har vore brukt før. Slike stadnamn vert kalla oppkallingsnamn, eit sekundæ...

Langebrua

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Brua over Jølstra er oppkalla etter handelsmann Hans Christian Fr. Lange, ein av dei som stod føre bygginga av den første brua. Brua har alltid vore e...

Naustdalstunnelen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Dårleg vegstandard og lange reiseavstandar har vore eit problem i Sogn og Fjordane. Byggjinga av den 6 km lange Naustdalstunnelen korta ned reisetida ...

Bruene i Førde

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 16.06.2009
Author: Arne Aasland
Førdehistoria handlar om bruer. Langebrua er så å seie føresetnaden for at Førde kunne bli ein tettstad. Dagens sentrale Førde er bunde saman av sju b...

Skredulukke i Stardalen (Heggheim)

Folk og samfunn
Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Året 1868 var eit av dei verste snøskredåra på Vestlandet. Kring 150 menneske omkom. På garden Heggheim i Stardalen vart alle husa råka av raset. 17 m...

Knut L. Sandal

Folk og samfunn
Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
Hardingfelepelemannen Knut L. Sandal (1913-1964) frå Jølster var busett i Bergen, og lydinnspelingar vitnar om ein flott ambassadør for det særmerkte ...

Ingeborg Grytten - salmediktar frå Sunnfjord

Folk og samfunn
Musikkverk / Musical work Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 14.04.2008
Author: Hermund Kleppa Kvinnestemmer.net
Nordlandspresten Petter Dass er den ruvande skikkelsen i norsk salmedikting på 1600-talet. To vestlands-kvinner er mellom dei andre som skreiv salmar ...

Nils Furnes

Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
Hardingfelespelemann Nils Furnes (1901-1990) kom frå Bygstad i Gauler, men var busett i Bergen....

Johannes Holsen

Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
Spelemann frå Viksdalen, busett i Førde, med alderdomelege hardingfeleslåttar og svingande dansespel....

Hurtigruteskipet DS «Finmarken i tida april-juni 1940

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Tysdag kveld, 7. mai 1940, styrde hurtigruteskipet DS «Finmarken» ut Nordfjord etter å ha lege gøymt i Hyen frå 12. april, - «med syv manns besetning,...

Kristian Eikås

Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
Kristian Eikås var drivkrafta bak opprettinga av Heimeyrkeskulen i Jølster, og stod sentralt i fornyinga av handverk og formgjeving i bygda....

Astrup-steinen

Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
"NIKOLAI ASTRUP 1880-1928" Det står innhogge på Astrup-steinen i det gamle prestegardstunet på Ålhus. "Soleis skal óg han sjølv og livsverket hans for...

Grunnlovsjubileum – 1814 i Jølster prestegjeld

Jubileum / Anniversary
Publisert: 13.11.2014
Author: Per Olav Bøyum
1814 – merkeår i Noregssoga: Kielfreden, prins Christian Frederik midtpunkt for norsk sjølvstenderørsle, stormannsmøtet på Eidsvoll, særskild bededag ...