Søkeresultat

Tøm filter
Distanse
less than  km
from 
Viser 200 av 290 resultater

Fortun bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 19.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Me har fleire døme på to generasjons-bedehus i fylket. Det gamle bedehuset måtta vika plassen for eit nytt. Føremålet var å få eit meir tenleg hus i h...

Bjørkehagar i Kroken

Plante / Plant
Publisert: 22.12.2006
Author: Leif Hauge
Trea i slike hagemarker var som regel låge, og med regelbunden avkapping av greiner gjorde dette at det var gode lystilhøve og vekstvilkår for gras og...

Lauving og rising på Urnes

Jordbruk / Farming
Publisert: 22.12.2006
Author: Leif Hauge

Minne om Johanna M. Haugen

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 12.03.2007
Author: Hermund Kleppa
"Johanna Haugen av Luster, fødd i Luster 2/6.1908, upteki i skulen [ved] Sogns Barneheim 1/10 - 1917 og utskrivi frå folkeskulen 21. juni 1924. Ho hev...

Urnes stavkyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Urnes stavkyrkje har status som dronninga mellom stavkyrkjene, og er eitt av fire norske kulturminne som er funne verdige til ein plass på UNESCO si l...

Steinselet på Tadlagjerdet

Busetnad, bygd, by
Hytte / Cabin
Publisert: 07.07.1999
Author: Trygve Skjolden
Tadlagjerdet er vår- og hauststøl for gardane på Øygardssida i Dalsdalen og for nokre av bruka nede i bygdi. Det har i alt vore 10-11 sel i denne støl...

Steingjerde i Dalsdalen

Landskap
Steingjerde / Stone fence
Publisert: 07.07.1999
Author: Trygve Skjolden
Steingjerde på kryss og tvers er eit karakteristisk trekk ved det gamle kulturlandskapet i Dalsdalen som går nordvestover frå fjordbygda Dale i Luster...

Anders Viken - nyskapar i folkemusikken

Musikkinstrument / Musical Instrument Musikk / Music Musikkverk / Musical work Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Anders Viken (1898-1977) var spelemann og komponist frå Jølster, og komponerte kring 500 slåttar. Han fekk òg utvikla ei hardingfele som fekk namnet I...

Paulen-spelemennene i Jølster

Musikk / Music Person / Person
Publisert: 28.09.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
"Paulsmusikken" er eit omgrep i folkemusikken i Sogn og Fjordane. Denne tittelen skriv seg attende til garden Paulen i Jølster, der ein syskenflokk ta...

Eit barnedrap i Luster i 1796

Folk og samfunn
Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
Ein aprildag i 1796 rodde Johanna Larsdotter ut på fjorden ved Dale i Luster saman med dei to små borna sine. Etter nokre åretak greip ho fyrst dotter...

Fotografen Olai Fauske (1887-1944): Modernist og norskdomsmann

Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Asbjørn Tyssen
Kva var det som fekk ein ung gut, fødd og oppvaksen på ein litt avsidesliggande gard i Sunnfjord kring siste hundreårskiftet, til å bli fotograf i hei...

Laksetrappa i Osfossen i Gaula – om bygningsmenn og årstal

Laksetrapp / Salmon ladder
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Osfossen ligg ved utløpet av det vidgjetne Gaula-vassdraget i Sunnfjord. Laksetrappa ved denne fossen er kjend som den første i landet, bygd av ein ir...

Connie Henden-leskuret frå Førde Sementvare sidan 1974

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Leskur, venteskur, busskur – tre ord om det same; liten bygning oppsett på buss-stopp. Det finst fleire slags leskur langs vegane, men i Sogn og Fjord...

Nei til «bautastein» – i Naustdal

Gravstein / Gravestone
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Anders Hamre frå Naustdal (1878-1934) var pressemann og samfunnsaktør av stort format. Kort tid etter at han døydde, vart det i Naustdal gjort opptak ...

Slåttespel i Sunnfjord

Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
"Når det gjeld slåttane i Sunnfjord er dei gjerne noko stutte, men rytmisk, karakteristisk og tonefriske; stundom naive, men jamnt friskdæmde og humør...

Vegsperring ved Dregebø nord for Vadheim

Samferdsle
Publisert: 06.02.2024
Author: Kjell-Ragnar Berge
I Vadheim dreier hovudvegen E39 nordover gjennom Ytredalen, og rundt 4,5 km nord for Vadheim passerer vegen Dregebø i ein ny parsell gjennom ei stor f...

Lærar for livet

Person / Person Skule / School
Publisert: 06.02.2024
Author: Sigrun Espe
Den 7. oktober 1849 vart 15 år gamle Kornelius Lunde frå Gaular konfirmert. Kornelius var odelsgut på garden Lunde, men var også ein skarp gut med aka...

Vevring kyrkje - snikkar Lars Gjelsvik

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 27.12.2010
Author: Hermund Kleppa
Vevring kyrkje var i minste laget då ho stod ferdig i 1846. Ei omfattande utviding var på tale rundt 1900, men arbeidet tok ikkje til før i 1944. Arbe...

Inga Nitter Walaker

Folk og samfunn
Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Kjerstin Risnes
Inga Nitter Walaker (1893-1993) var eit organisasjonsmenneske av rang og ho var politisk engasjert i kvinnesaka. Før ho vart hotellvertinne i Luster f...

Om ei drukningsulukke i Lustrafjorden år 1875

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Laurdag 29. juli 1928 drukna 11 menneske i Luster. «En forfærdelig ulykke i Lusterfjorden» var overskrifta på nyhendeoppslaget til avisa «Sogningen» (...

Jorddyrking i Stardalen

Gardsbruk / Farm
Publisert: 25.09.2001
Author: Finn Borgen Førsund
I den halvtanna mil lange Stardalen, på mellom 280 til 300 m o.h., var det i 1920-åra 37 gardsbruk. Mykje av innmarka vart årvisst overfløymt. Opptakt...

Sparebanken i Jølster

Bank / Bank
Publisert: 25.09.2001
Author: Finn Borgen Førsund
Sparebanken i Jølster kom i siste fase av sparebank-etableringa i Sogn og Fjordane. Banken vart opna i Årdalen i 1901. Banken vann seg snøgt ein solid...

Minnestein i Romsdal over jostedøler – Anders Vestad og Kari Vestad

Folk og samfunn
Minne / Reminder
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
«I fjor sommar [1974] vart det sett opp ein minnestein på kyrkjegarden på Veøya i Romsdal. Det var etterkomarane av Anders og Kari Ormberg Vestad som ...

Minnestein over Leo Aarseth

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 03.12.2000
Author: Hermund Kleppa
12. juni 1940 var Leo Aarseth frå Vevring lettmatros på tankskipet "Orkanger" på veg frå Abadan til Malta. Skipet vart torpedert, men mannskapet berga...

Skysstasjon på Langeland

Losji / Accommodation
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
I samband med at Den Trondhjemske Postvei vart etablert i 1780-åra, vart det også behov for skysskifte. Langeland var ein av desse mange skysstasjonan...

Den Trondhjemske Postvei i Gaular

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
Oppretting av vekefast og direkte postrute mellom Bergen, Molde og Trondheim i 1786, og bygging av postveg mellom byane, batt dei to stiftsbyane tetta...

Sunnfjord folkehøgskule - minnestein over skulestyrar

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
På framsida (eller baksida) av den eldste bygningen på Sunnfjord Folkehøgskule står det ein bautastein. Steinen vart reist i 1933 til minne om Rasmus ...

Sunnfjord Folkehøgskule - minnestein om brannulukke

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
"Minne um ulukka paa Solvang" står innhogge på ein stein på kyrkjegarden ved Førde kyrkje. Det var mellom klokka 1 og 2, natt til laurdag den 3. septe...

Veg og bru over Kjøsnesfjorden

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Frå Vassenden strekkjer Jølstravatnet seg vel to mil austover, og ved gardane Sunde og Kjøsnes på sørsida, går den kring fem kilometer lange Kjøsnesfj...

Minnestein i Solvorn om ufredsåra 1807-1814

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Til jubileumsåret for grunnlova i 1914 vart det reist vel tjue minnesmerke i Sogn og Fjordane. Halvparten er "bautasteinar" sette til minne om soldata...

Minnestein på Hafslo om soldatar i ufredsåra 1807-1814

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
I Luster kommune står to minnesteinar over soldatar som var med i grensetraktene mot Sverige i ufredsåra 1807-1814. Den eine står ved Hafslo kyrkje, d...

Far etter Bjørgvin-biskopar i Bisparøysi

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 11.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Frå Dale i Luster går ein gammal ferdselsveg opp Dalsdalen og over til Vigdal. Eit kort stykke før høgaste punktet, Storehaug, ligg Bisparøysi. Her er...

Minne om Justismordet i Gaular

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 29.06.2001
Author: Hermund Kleppa
Ved Viksdalen kyrkje står ein gravstein som skil seg ut frå alle dei andre. Ikkje i materiale eller form, men ved innskrifta: "MIKAL G. HETLE (---) Sk...

Meieriet på Hjelmeland

Industri, energi og naturressursar
Meieri / Diary
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
Meieriet på Indre Hjelmeland var i drift til sentralmeieriet i Bygstad stod ferdig i 1952. I staden for at dette skulle forfalle, greidde eldsjeler å ...

Steinstolpen i Bygstad

Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald Jarl Runde
Ved Liagjerdet i Bygstad er ein stein brukt som telegrafstolpe. Det er ikkje noko uvanleg i og for seg, tilsvarande finn ein fleire stader rundt om i ...

Minnestein på Sande over falne i krigen 1940-1945

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
To ungdommar frå Gaular miste livet i kampane mot dei tyske invasjonsstyrkane ved Flå og ved Dokka. Dei fall same dagen, 25. april 1940. Begge blei gr...

Halvard Drægni og A/S Sogns Frugtkonservering

Industri, energi og naturressursar
Person / Person
Publisert: 03.10.2000
Author: Snorre Dag Øverbø
Halvard Drægni - "Saftkongen frå Sogn" - var sjølve pioneren i norsk fruktkonservesindustri. Drægni sitt industrieventyr starta med 10 tønner blåbær f...

Minnestein over Hans Vigdal

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.06.2000
Author: Hermund Kleppa
Ved Dale kyrkje står det ein vel 4 meter høg stein på ei av gravene. På steinen er det hogge inn HANS VIGDAL 1855-1903. Emnet til steinen vart kila ut...

Då Osen bru ramla i elva

Busetnad, bygd, by
Ulukke / Accident
Publisert: 04.01.2008
Author: Svein Ove Nistad Hermund Kleppa
Gaula renn ut inst inne i Dalsfjorden. Osen bru ligg nesten ved utløpet. Den 30. april 1959 stod ei heller uvanleg kunngjering i Firda: "Fylkesvegen m...

Marte i Movika - husmannskone og byamme

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Marte og mannen Nils var dei siste husmennene i Movika. Ein kan sjå husmannsplassen dei budde på ved Sunnfjord museum enda. Rett etter dei vart gifte ...

Stein til minne om pasientar - på kyrkjegard i Luster

Folk og samfunn
Minne / Reminder
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden i Dale i Luster står ein stein til minne om pasientar frå Luster sjukeheim som vart gravlagde på denne kyrkjegarden. Luster sjukeheim ...

Audhild Viken – pioner for marknadsføring og omsetnad av husflidsvarer

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kvinnestemmer.net
Audhild Viken (1915-2000) ville ta vare på det tradisjonelle i ei tid då mange vende ryggen til dei norske husflidstradisjonane. Etter kvart organiser...

Dina Krog Paasche – første kvinne i Luster kommunestyre

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 06.02.2024
Author: Kjerstin Risnes
Geraldine Helene Fredrikke Krog Paasch (1851-1922), også kjent som Dina Krog, var i 1901 den første kvinna i Luster sitt kommunestyre. Ho kom frå pres...

Jens Andreas Friis – «opptegnelser» i dagbok 1841

Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
På kyrkjegarden ved Førde kyrkje i Sunnfjord kan kyrkjegardsvandrarar sjå eit gravminne over sokneprest Søren Hjelm Friis og «hustru» Charlotte Lovise...

Drikkestein i Dalsdalen

Plass / Spot
Publisert: 18.11.2008
Author: Hermund Kleppa
Dalsdalen går nordover frå Dale i Luster. I eldre tider var dalen spisskammeret til gardane nede ved sjøen. Her var gode slåttemarker og beite, og rik...

Gravferd i Bygstad 1903

Gravferd / Funeral
Publisert: 17.04.2008
Author: Hermund Kleppa
I 1901 kom engelskmannen Charles Thomas-Stanford til Bygstad for å fiska laks. Seinare kom han årvisst. Kona hans Ellen Thomas-Stanford var og med. Ho...

Bygstad gamle kyrkjegard II

Tru og livssyn
Gravplass / Cementery
Publisert: 22.04.2008
Author: Hermund Kleppa
Kyrkja og kyrkjegarden i Bygstad ligg eit stykke frå kvarandre på Eide. Tidlegare låg kyrkja og kyrkjegarden på garden Bygstad. I 2008 er den gamle gr...

Meistersmeden i Marifjøra - Erik Øvrebø

Busetnad, bygd, by
Publisert: 04.12.2007
Author: Hermund Kleppa
- Han var ein legende som folk hugsar enno. Det var Gudrun Vigdal sine ord hausten 2007 om smeden Erik Øvrebø. Han var fødd i 1873 på Øvrebø i Gaupne,...

Meiningar om vernehelgen på Veitastrondvegen

Samferdsle
Monument / Monument
Publisert: 26.09.2014
Author: Hermund Kleppa
St. Barbara - vernehelgen også for tunnellarbeidarar på Veitastrond...

Futegarden på Bruland

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Futegarden på Bruland er rekna som eit av dei best bevarte døma på ein vestlandsk embetsmannsgard. Hovudbygningen i seinbarokk stil er frå 1750-talet,...

Kirkevollen

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Kirkevollen er eit av dei to freda embetsmannshusa i Førde - Futegarden på Bruland er det andre, og ligg vakkert til ved Løken med kyrkja i ryggen. De...

Stabburet på Fletene

Busetnad, bygd, by
Gardshus / Farm house
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Med årstalet 1524 rissa inn på ein stokk, har vi eit handfast haldepunkt for alderen til dette vesle huset på Fletene i Holsen. Mest truleg har vi her...

Kapteinsgarden

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Kapteinsgarden Ytre Skei er den av gardane på Skei som har lengst samanhengande busetnad av embetsmenn, heile 250 år, dei fleste militære. Hovudbygnin...

Gamlebanken

Bank / Bank
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Gamlebanken er det folkelege namnet på huset Førde Sparebank bygde i 1901 og tok i bruk i 1902. Det ligg i Kyrkjevegen 9, og er eit særmerkt bygg i Fø...

Førde kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Førde er ei langkyrkje i tre som ligg på garden Skei sin grunn i Førde sentrum. Kyrkja, som har 600 sitjeplassar, vart vigsla 1. oktober 1885 av bisko...

Haukedalen kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Haukedalen kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på garden Gjerland i Haukedalen i Førde kommune. Kyrkja, som har 120 sitjeplassar, vart vigsla 8. ju...

Holsen kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal Sigurd Vengen Anders Gjerde
Holsen kyrkje er ei langkyrkje i tre som ligg på Holsen i Førde kommune. Kyrkja, som har 200 sitjeplassar, vart vigsla 11. desember 1861 av prost Joha...

Førdehuset

Forsamlingshus / Assembly house
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Førdehuset representerte eit pionertiltak i norsk kulturliv då det vart opna i 1976. Her er det ei rekkje kulturelle tilbod og aktivitetar. Eit større...

Jordbruksskulen på Mo

Skule / School
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Garden Mo vart jordbruksskule i 1858, og er den nest eldste jordbruksskulen i landet som enno er i drift. Garden er ein av dei største i fylket med kr...

Under Jostedalsbreen frå Fjærland til Skei

Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Den 17. april 1975 vedtok Stortinget at Fjærland skulle få vegutløysing til Skei i Jølster. Det endelege linevalet vart utsett for å utarbeida nødvend...

Grunnlovsjubileum – 1814 i Jostedal prestegjeld

Jubileum / Anniversary
Publisert: 16.02.2014
Author: Hermund Kleppa
1814 – merkeår i Noregssoga: Kielfreden, prins Christian Frederik midtpunkt for norsk sjølvstenderørsle, stormannsmøtet på Eidsvoll, særskild bededag ...

Grunnlovsjubileum – 1814 i Luster prestegjeld

Jubileum / Anniversary
Publisert: 24.03.2014
Author: Hermund Kleppa
1814 – merkeår i Noregssoga: Kielfreden, prins Christian Frederik midtpunkt for norsk sjølvstenderørsle, stormannsmøtet på Eidsvoll, særskild bededag ...

Vegutbygging i Gaular: Osen-Sande-Viksdalen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Mot slutten av 1800-talet vart det bygt mange kilometer veg i Gaular kommune i høve til mange andre kommunar. Osen-Viksdalsvatnet fekk Stortingsløyvin...

Sparebanken Sogn og Fjordane

Forretningsbygg / Commercial building
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Frå 1960-åra har det gått føre seg ei omfattande samanslåing av bankar i større og større einingar. Denne prosessen starta først på 1970-talet i Sogn ...

Sentralsjukehuset for Sogn og Fjordane

Sjukehus / Hospital
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
På Via i Førde ligg sentralsjukehuset for Sogn og Fjordane, som òg er lokalsjukehus for meir enn halve fylket. Dette var, fram til at staten overtok s...

Firda - lokalavisa for heile fylket

Språk og kunst
Avis / Newspaper
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Avisa Firda er i dag den klårt største avisa i fylket, og den einaste dagsavisa. Opplaget var i år 2000 på 14 628. Avisa dekkjer Sunnfjord, ytre Sogn ...

Sjøahola

Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Torkjell Djupedal
Sjøahola var den første tettstaden i Førde, og gjennom fleire hundre år sentrum i bygda, både for ferdsel, handel og administrasjon. Då Jølstra skifta...

Båtstoppestaden Steinen

Busetnad, bygd, by
Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Steinen vart båtstoppestaden for Førde. Her vart det fleire aktivitetar, m.a. dei første industrielle verksemdene. Men som mange andre stoppestader ha...

Firda Billag

Billag / Bus company
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Firda Billag er det største rutebilselskapet i Sogn og Fjordane, og er eigd av 13 kommunar, med hovudsete i Førde. Billaget transporterer dagleg meir ...

Altertavla i Førde kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkjekunst / Church art Måleri / Painting
Publisert: 07.07.1999
Author: Sigurd Vengen Anders Gjerde
Mange har vorte interessert i altertavla i Førde kyrkje nå dei har sett henne. Ho er eineståande, rik i motiva, fin i skjeringa og etter alderen vel i...

Steinstova på Reiakvam

Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Joar Stegane
Steinstova på Reiakvam er frå gammal tid og bygd av stein, og er ikkje heilt vanleg. Ho er dessutan den einaste steinstova vi veit om i Naustdal, og d...

Den svarte fredagen - luftslaget over Førdefjorden 9. februar 1945

Folk og samfunn
Slag / Battle
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald Jarl Runde
Fredag 9. februar 1945 rasa eit stort luftslag mellom allierte fly og tyske fly- og sjøstridskrefter over Førdefjorden og området rundt. Dette skal ha...

Bautasteinen på Bervellene i Naustdal

Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Joar Stegane
I Naustdal vart det i 1914 reist to bautasteinar til minne om dei frå bygda som var med i Napoleonskrigane 1807-1814. Den eine steinen står på Bervell...

Bautasteinen på Antonshogen

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald Jarl Runde
I Naustdal vart det i 1914 reist to bautasteinar til minne om dei soldatane frå Naustdal som var med i krigen 1807-1814. Den eine steinen står på Berv...

Gravrøysene på Horne

Arkeologi
Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Lengst vest i Naustdal kommune, på grensa til Flora, ligg garden Horne. Her ligg tre gravrøyser frå bronsealderen. Sommaren 1990 vart to av dei rydda ...

Steinalderbuplass i Engjabøvika

Arkeologi
Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Anders Gjerde
Garden Engjabøen ligg på nordsida av Førdefjorden like innanfor garden Vevring. Her er dei eldste spora etter menneske i heile Naustdal kommune funne....

Sognefjellsvegen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1938 stod køyrevegen over Sognefjellet ferdig. Det var dei harde økonomiske forholda i 1930-åra med stor arbeidsløyse som var den direkte årsaka til...

Vegopprør i Gaular

Samferdsle
Strid / Strife
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Mot slutten av 1700-talet vart det stilt krav til eit betre vegnett. Det skuldast ei fastare ordning med postføringa. Bøndene vart tvinga til å byggja...

Den Trondhjemske postvei frå Førde til Skei

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Den Trondhjemske Postvei mellom Førde og Førs i søndre enden av Breimsvatnet var rekna som eit av dei betre vegstykka på postvegen tidleg på 1800-tale...

Skogavarden - Noteringar og historie

Varde / Cairn
Publisert: 09.07.2008
Author: Hermund Kleppa
"Fin tur, 7 timar frå Marifjøra. Strålende ver, kafferast på høgste top." Det skreiv ein fjelltravar i ei lita notisbok sommaren 1935. Han var på Asbj...

Indre Sogn Automobilselskap

Billag / Bus company
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I 1916 vart det første ruteselskapet skipa for rutekøyring i kommunane Sogndal, Hafslo, Luster og Jostedalen. I byrjinga var bilrutene mynta på turist...

Vadheim - Sandane: Frå hesteskyss til rutebiltransport

Billag / Bus company
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Då bilen kom tidleg på 1900-talet, var det stor skepsis til "automobilkøyring" i heile fylket. Dei fleste kommunane nekta bilkøyring grunna for dårleg...

Haukedalen og vegutløysing til fjorden

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Haukedalen var rekna som ei svært lovande jordbruksbygd med store område dyrkbar jord. Men dalen var nærmast avstengd frå omverda. Alt på 1800-talet k...

Heimevernet – skulptur på Skei

Monument / Monument
Publisert: 15.05.2013
Author: Hermund Kleppa
I 1990 flytte Heimevernet, distrikt 10 Fjordane, frå Bergen til Skei i Jølster. Tre år etter overtok HV 10 ny fane og reiste ein skulptur ved stabskva...

Vadheim til Førde - frå postveg til stamveg

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Då Fylkesbaatane vart skipa i 1858, kom det faste båtruter langs kysten og inn i fjordane. Postrutene vart mange stader flytta frå land til sjø, slik ...

Jostedalsvegen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Jostedalen var lenge eit svært isolert dalføre. Den store breelva går i tronge gjel, og det var vanskeleg å få farbar veg til sjøen. Rundt midten av 1...

Vegen til Solvorn

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Den viktigaste vegen for Ytre Hafslo og Veitastrondi fram til 1900-talet, var ein gammal veg ned til Solvorn. Hit kom jektene frå Bergen og ytre Sogn ...

Gamlevegen mellom Hafslo og Marifjøra

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Marifjøra var tidlegare ein sentral plass for bygdene i Jostedalen, delar av Hafslo og Gaupne. På 1800-talet hadde staden gjestgiveri, skysstasjon og ...

Betre framkomst frå Veitastrondi

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
I lange tider var Veitastrondi ei av dei mest avsidesliggjande og avstengde bygdene i fylket. Det var langt og strevsamt å komma seg til nabobygdene, ...

Veg langs Lustrafjorden - frå Skjolden til Gaupne

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Indre del av "gamle" Luster kommune hadde i hovudsak båtsamband med omverda fram til 1917, då vegen mellom Nes og Røneid gjorde det mogeleg å ha lande...

Brevegen AS - til Nigardsbreen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 22.09.2009
Author: Hermund Kleppa
”Her har det vori lite gjort til denne tid, men vilkåri er her. Naturi er skiftande med brear og fjell, fossar og vatn og mildt og sterkt i fager same...

Lundegrend bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 02.03.2011
Author: Hermund Kleppa
Gaular kommune er ein av dei store kommunane i Sogn og Fjordane rekna etter bedehus. Frå Bjørvikstranda i vest til Viksdalen i aust finn me sju. Fem a...

Botnafossen kraftlag - typisk grendeverk på 1900-talet

Industri, energi og naturressursar
Kraftstasjon / Power plant
Publisert: 01.07.2009
Author: Hermund Kleppa
Artikkelen handlar om eit grendekraftverk i Eldalsdalen i Gaular som var i drift i perioden 1946-1964. Det er lagt vekt på å seia noko om dei spora - ...

Naustdal kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Naustdal kyrkje er ei langkyrkje i tre som ligg i Naustdal sentrum. Kyrkja, som har 650 sitjeplassar, vart vigsla 9. september 1891 av biskop Fredrik ...

Vevring kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Vevring kyrkje er ei langkyrkje i tre som ligg i bygda Vevring, langt ute på nordsida av Førdefjorden. Kyrkja, som har 225 sitjeplassar, vart vigsla d...

Tingneset - eit sentrum i Ytre Førdefjorden

Folk og samfunn
Grend / Hamlet
Publisert: 07.07.1999
Author: Harald Jarl Runde
Ved Vevring på nordsida av Førdefjorden stikk eit særmerkt nes ut i fjorden. Det er Tingneset. Frå gammalt var garden Vevring med Tingneset eit sentru...

Sperrestova på Jonstad

Busetnad, bygd, by
Bolig / Residence
Publisert: 07.07.1999
Author: Joar Stegane
Det er enno nokre att av dei gamle sperrestovene. På garden Jonstad i Naustdal har vi ei av dei, bygd kring 1890....

Grunnlovsjubileum 2014 - 17. mai-feiring i Førde 1869

Jubileum / Anniversary
Publisert: 03.02.2011
Author: Hermund Kleppa
Året 1814 har stor plass i Noregssoga. Stikkord er: Kielfreden, unionen med Danmark oppløyst, notabelmøtet på Eidsvoll, Riksforsamlinga på Eidsvoll, g...

Falsk mynt 1880 i Førde - einaste i heile landet

Mynt / Coin
Publisert: 15.02.2011
Author: Hermund Kleppa
Søndag 19. september 1880 troppa to lensmenn opp i tunet på garden Åsen i Jølster. Dei skulle forhøyra den 18 år gamle Katrine Åsen. Dagen før hadde h...

Bruer over Leirdøla på Jostedalsvegen

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 14.01.2004
Author: Hermund Kleppa
Brusambandet over Leirdøla på Jostedalsvegen er eit særs interessant stykke veghistorie. Her er to bruer, - ei betongbjelkebru av nyare dato og ei stå...

Bruene ved Viva i Sprongdalen

Bru / Bridge
Publisert: 22.01.2004
Author: Hermund Kleppa
Ein gammal ferdselsveg frå Sogn og Fjordane til Gudbrandsdalen gjekk frå Jostedal over fjellpartiet Handspiki til Sotasæter og Skjåk. Ved kraftutbyggi...

Dei gamle stølsvegane til Stordalen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 22.01.2004
Author: Hermund Kleppa
Folk og fe har i uminnelege tider ferdast til og frå Jostedal i nord, - til Gudbrandsdalen over fjellpartiet Handspiki, og til Nordfjord over storbree...

Den gamle ferdselsvegen frå Ormbergstøl til Vigdal

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 17.02.2004
Author: Hermund Kleppa
Jostedal hadde i eldre tider to vegar til omverda sør i kommunen. Den eine gjekk ned dalføret til Gaupne. Den andre tok opp frå Ormbergstøl til Vigdal...

Solvorn kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 10.01.2003
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Solvorn kyrkje er ei langkyrkje i tre som står høgt oppe i bygda Solvorn i Luster kommune. Kyrkja, som har 300, sitjeplassar, vart vigsla i juni 1883....

Hafslo kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 10.01.2003
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Hafslo kyrkje er ei langkyrkje i tre som ligg i bygda Hafslo i Luster kommune. Kyrkja, som har 300 sitjeplassar, vart vigsla 4. desember 1878. Arkitek...

Veitastrond kapell

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 10.01.2003
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Veitastrond kapell er ei langkyrkje i tre som står i bygda Veitastrond i Luster kommune. Kapellet har 120 sitjeplassar og vart bygt som bedehus i 1928...

Fet kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 10.01.2003
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Fet kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på Fet i indre Hafslo i Luster kommune. Kyrkja, som har 220 sitjeplassar, vart vigsla 12. november 1894 av ...

Joranger kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 10.01.2003
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Joranger kyrkje er langkyrkje i tre som står på Joranger i Luster kommune. Kyrkja, som har 85 sitjeplassar, vart truleg bygd på 1620-talet, men 1660 v...

Gaupne gamle kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 10.01.2003
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Gaupne gamle kyrkje er ei langkyrkje i tre som står i kommunesenteret Gaupne i Luster kommune. Kyrkja, som har 130 sitjeplassar, vart bygd i perioden ...

Gaupne kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 10.01.2003
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Gaupne kyrkje er ei langkyrkje i tre som står i kommunesenteret Gaupne i Luster kommune. Kyrkja, som har 230 sitjeplassar, vart vigsla 29. august 1907...

Jostedal kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 10.01.2003
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Jostedal kyrkje er ei langkyrkje i tre som står i Jostedal i Luster kommune. Kyrkja, som har 120 sitjeplassar, skal vera bygt kring 1660 av Hans Ottes...

Nes kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 10.01.2003
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Nes kyrkje er ei langkyrkje i tre som står på garden Nes i Luster kommune. Kyrkja, som har 110 sitjeplassar, vart vigsla i 1836 av prost Wilhelm Chris...

Fortun kyrkje

Tru og livssyn
Kyrkje / Church
Publisert: 10.01.2003
Author: Margrethe Henden Aaraas Sigurd Vengen Anders Gjerde
Fortun kyrkje er ei langkyrkje i tre som står i bygda Fortun i Luster kommune. Kyrkja, som har 230 sitjeplassar, vart vigsla i 1879. Arkitekt Erik Ped...

Arbeidarane på Gaularfjellsvegen organiserer seg

Samferdsle
Strid / Strife
Publisert: 22.03.2005
Author: Kristin Ese
Vegarbeidarane følte tidleg at det var trong for å organisera seg. Arbeidstilhøva var lite regulerte i høve til dagens forhold, og fleire gonger var d...

Striden for veg over Gaularfjellet

Samferdsle
Strid / Strife
Publisert: 22.03.2005
Author: Kristin Ese
Gaularfjellsvegen sto ferdig i 1938. I nær hundre år hadde det vore eit krav om vegsamband mellom Sunnfjord og Sogn. Ein ny stamvegplan for heile land...

Vegarbeid på Gaularfjellsvegen 1936-1938

Samferdsle
Vegarbeid / Road work
Publisert: 22.03.2005
Author: Kristin Ese
Vegarbeid før krigen var krevjande og hardt. Mykje av arbeidet føregjekk med handemakt, og det var farefullt og vanskeleg. Gaularfjellsvegen, som vart...

Graver i Fortun - minne om ulukker i Jotunheimen

Folk og samfunn
Ulukke / Accident
Publisert: 19.04.2005
Author: Hermund Kleppa
Turtagrø har i uminnelege tider vore stoggestad for ferdafolk over Sognefjellet, og eit mangfald av spor vitnar om variert utmarksbruk, - stølsdrift, ...

Minnestein på grava til lensmann Jens Landmark

Folk og samfunn
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 12.11.2006
Author: Hermund Kleppa
Vinteren 1906 omkom lensmannen i Luster i ei køyreulukke på vegen mellom Nes og Dale. Han vart gravlagt på den gamle kyrkjegarden attmed Dale kyrkje. ...

Veitastrondvegen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 13.06.2006
Author: Kristin Ese
Det er ein stor dag for Veitastrondi, sa vegsjef Abrahamsen då Veitastrondvegen opna 20. oktober 1956. Gleda var stor i bygda, men etter kvart viste d...

Gaularfjellsvegen opna

Samferdsle
Historisk hending / Historical event
Publisert: 02.08.2006
Author: Kristin Ese
Vegen over Gaularfjellet var ferdig ein av dei første dagane i desember 1938, etter tre års arbeid. Men vegopninga hang i ein tunn tråd. På fjellet ra...

Vetlekaien i Solvorn - eineståande dugnadsprosjekt

Kai / Quay
Publisert: 12.09.2006
Author: Torodd Joranger Hermund Kleppa
Det var stor festivitas i Solvorn då den restaurerte Vetlekaien vart opna laurdag 21. mai 2005. Nær 200 var tilstades. Ordføraren i Luster stod føre d...

Luster bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 22.03.2006
Author: Bjørg G. Hovland
Bedehuset i Luster (Dale) høyrer med til dei eldste i Sogn og Fjordane. Det stod ferdig og vart vigsla i 1903. Det stod tett ved vegen, og namnet var ...

Gamlevegen over Haukåsen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 17.03.2004
Author: Hermund Kleppa
Ved det nedlagde småbruket Husøy kring 12 km oppe i Jostedalen, går det bru over det tronge Haukåsgjelet og veg opp til Vigdal. Jostedalsvegen held fr...

Gravminne frå mellomalderen – ved Fet kyrkje, Luster

Tru og livssyn
Publisert: 20.09.2005
Author: Hermund Kleppa
"Eit interessant gravminne frå mellomalderen, truleg frå 1200-talet, og eit verdfullt minne om Fet som gamal kyrkjestad og kyrkjegard." Det uttalte Ri...

Ornes bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 08.10.2005
Author: Marit Bøen
Bedehuset på Ornes ligg tett attmed vegen ein snau km nedom stavkyrkja. Det vart bygd sist på 1950-talet, men vigsla først i 1963. Bedehuset har vore ...

Herunder hviler ... - uvanleg gravminne ved Fet kyrkje

Tru og livssyn
Publisert: 25.10.2005
Author: Hermund Kleppa
Dei fleste gravminna kjem bort med åra. Berre ein liten del blir tekne vare på. Fet kyrkje har to gravminne som på kvar sin måte byter seg ut frå dei ...

Lambhaug bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 25.01.2006
Author: Torodd Joranger
Den 29. mai 2005 kunne bedehuset i Lambhaug på dagen feire sine 50 første år etter innviinga i 1955. Dette forsamlingshuset som ligg oppe i bakken ov...

Varden i Varddalen

Varde / Cairn
Publisert: 10.10.2013
Author: Hermund Kleppa
Varddalen heiter staden eit par-tre kilometer i sørvestleg retning frå Espesetstølen i Gaular. Det står ein varde der, på ein bergknatte like før dale...

Uteløe på Mollandsmarki

Gardshus / Farm house
Publisert: 26.09.2005
Author: Hermund Kleppa
"Den gamle utslåttløa står i dag til nedfalls bort i marka, avleggs og bortgløymd av vår siviliserte tid, står der som ei falleferdig monument over kv...

Lyster Sanatorium - Harastølen

Folk og samfunn
Hotell / Hotel Sjukehus / Hospital
Publisert: 21.05.2025
Author: Ottar Starheim
Lyster Sanatorium var eit av dei største spesialsjukehusa i landet og var frå 1902 tuberkulosesjukehus for heile Vestlandet. I seinare tid har by...

Naustdalsvegen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Naustdal kommune hadde mange vegkrav rundt 1900. Eit av dei høgast prioriterte krava var ny veg i Naustdalen. Naustdalsvegen vart påbyrja i 1903, men ...

Ragnar Vigdal - berar av religiøs songtradisjon

Musikk / Music Musikkverk / Musical work Person / Person
Publisert: 22.01.2002
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Ragnar Vigdal er mest kjend som folkesongar og som berar av det gamle lekfolket sin songtradisjon. Han representerer tradisjonen etter Hans Nielsen Ha...

Gamal kommune-grensestein ved Røneidberget

Grensestein / Boundary stone
Publisert: 10.05.2005
Author: Hermund Kleppa
Den 656 m lange tunnellen på vegen mellom Marifjøra og Gaupne vart bygd i åra 1974-1976. Gamlevegen langs sjøen på utsida er framleis open som fotsti....

Kunstnaren Oddvar Torsheim - V for vestlending

Person / Person
Publisert: 07.07.1999
Author: Rolf Braadland
Oddvar Torsheim er fødd i 1938. Han voks opp i Naustdal og busette seg i Førde. Han er kjend som ein populær grafikar, målar og i seinare år også som ...

Jensine Angedal: ei føregangskvinne i Førde heradsstyre

Folk og samfunn
Person / Person Kvinner og likestilling Politikk / Politics
Publisert: 07.03.2025
Author: Aurora Myro
Det skulle ta 100 år frå formannskapslovene vart vedtekne, og det kommunale sjølvstyret vart innført til den første kvinnelege representanten vart val...

Kjøsnesstova

Middelalderhus / Medieval house
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Jølster har mange gamle stovehus. Eit av dei største er Kjøsnesstova, også kalla Bydalsstova, i dag eitt av mange freda hus i Jølster. I si tid var ho...

Midttunet i Sandal

Gardsbruk / Farm
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Med eit dusin hus på sin opphavlege plass, er Midttunet eit særmerkt kulturminne. Men det har ikkje vore lett å få dette anlegget fullt ut tilgjengele...

Hestad kapell

Kyrkje / Church
Publisert: 07.07.1999
Author: Jan Anders Timberlid
På ein idyllisk holme ved Hestadfjorden ligg det vesle Hestad kapell. Det har røter attende til mellomalderen....

Modvo - ein jernaldergard i Hafslo

Historisk plass / Historical site
Publisert: 07.07.1999
Author: Inge Lindblom Hermund Kleppa
Garden Modvo i Hafslo vart bureist og brukt i perioden 300 - 500 e.Kr. Deretter vart han liggjande øyde og aldri seinare teken opp att. Difor kunne ar...

Gravminne over eidsvollmann i Solvorn

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 22.11.2000
Author: Hermund Kleppa
Nordre Bergenhus Amt (Sogn og Fjordane fylke) valde tre utsendingar til riksforsamlinga på Eidsvoll i 1814. Dessutan var begge utsendingane frå Det Be...

Gamle Sande sentrum

Bygd / Village
Publisert: 14.08.2001
Author: Jan Anders Timberlid
Fram til andre verdskrigen låg alle sentrumsfunksjonane på Sande nord for elva, det vil seie at både offentlege og private tenesteytingar låg på Skage...

Hotlakaien - den gamle båtstoppestaden i Gaupne

Kai / Quay
Publisert: 06.02.2004
Author: Hermund Kleppa
Fylkesbaatane hadde stoppestad i Gaupne frå 1910 til 1966. Kaien - eller Hotlakaien som vart den vanlege nemninga - låg på austsida av fjordbotnen, på...

Minnetavle ved Austerdalsbreen

Plakett / Plaque
Publisert: 19.01.2004
Author: Hermund Kleppa
Laurdag 13. august 1994 var ''heile bygda'' på Veitastrond oppe ved Austerdalsbreen for å vera til stades på avdukinga av ein minnevarde. Det var nest...

Krigsgrav i Sandefjord - Thor Nicolay Devig

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 18.03.2004
Author: Hermund Kleppa
Thor Nicolay Devig (1888-1942) voks opp på Skei i Førde, og reiste for godt ut i verda vel 20 år gammal. Frå 1909 vart han buande i Sandefjord. Under ...

Om kalender og folkeleg tidsrekning

Tilbehøyr / Accessory
Publisert: 27.09.2005
Author: Gunnild Systad
Frå dei tidlegaste tider må mennesket ha søkt etter hjelpemiddel for å fastsette tid. Me veit at alt for fleire tusen år sidan hadde både India, Egypt...

Teknisk kulturminne på Stølen - Dalen Elektrisitetsverk

Kraftstasjon / Power plant
Publisert: 18.10.2005
Author: Aud Marit Hilleren Hermund Kleppa
Turistar på veg til Tungestølen i Veitastrond stoggar ved ei grind på Stølen for å betala bompengar. Nokre legg kanskje merke til ein svær betongkumme...

Gamal grensestein mellom Sunnfjord og Nordfjord

Grensestein / Boundary stone
Publisert: 03.01.2006
Author: Hermund Kleppa
Tett attmed vegen ned mot Førde i sørenden av Breimsvatnet står ein kring to meter høg stein. Han blei reist i 1835 og markerte grensa mellom to futed...

Minnebilete på Ålhus - Johannes D. Sandal

Plakett / Plaque
Publisert: 30.12.2005
Author: Lidvald Klakegg (1941 - ) Hermund Kleppa
Eit stort bilete av Johannes D. Sandal (1878-1907) har fått heidersplass i ungdomshuset Borgja på Ålhus. Sandal var levande interessert i lokalhistori...

Minnebilete på Ålhus - Johannes Ålhus

Plakett / Plaque
Publisert: 09.01.2006
Author: Hermund Kleppa
Søndag kveld, 4. november 1951 var det ei særleg tilskiping i ungdomshuset Borgja på Ålhus. Dei avduka eit bilete av Johannes Ålhus. Han døydde 1910, ...

Krigsgrav på Vassenden - Sverre Kvammen

Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 30.12.2005
Author: Hermund Kleppa
Jølster kommune har to krigsgraver. Sverre N. Kvammen dreiv landhandel i Eikåsgrenda. Det tyske prispolitiet var etter han og han måtte fleire gonger ...

Minneplakett om engelskmann på Gallen

Plakett / Plaque
Publisert: 13.03.2006
Author: Hermund Kleppa
I 1984 kom gjekk ei gruppe engelske ungdommar over Jostedalsbreen frå Fjærland til Stardalen i Jølster. 17-åringen Miles Gurzynski skulle óg vore med,...

Likdansen

Religion / Religion
Publisert: 22.01.2007
Author: Nikolai Astrup Hermund Kleppa
Den gamle skikken med å vaka over ein død person, likvake, går tilbake til førhistorisk tid. Skikken heldt seg i mange hundre år etter at kristendomme...

Lokale eventyr og segner - Sølvbordet i Risevatnet

Sagn / Legend
Publisert: 30.08.2007
Author: Hermund Kleppa
Lokale eventyr og segner er ofte knytte til landskapet. Dei underjordiske skapningane, som tussar og troll og huldrer, budde i fjell og hamrar og haug...

Ei grav - Fredrikke Sophie Christensen

Busetnad, bygd, by
Gravstein / Gravestone Person / Person
Publisert: 03.01.2008
Author: Hermund Kleppa
"Liti og kroki" minnest Tryggve Rishovd, fødd 1916, at Sophie Christensen i fylkesmannsgarden var. Ho budde hjå sonen, fylkesmann I.E. Christensen. "I...

Heidersteikn til jordmor - Bertha M. Nes på Veitastrondi

Busetnad, bygd, by
Minne / Reminder
Publisert: 03.01.2008
Author: Hermund Kleppa
Ein dag i august 1927 var redaktøren i avisa Sogningen på besøk på Veitastrondi. I eit større stykke etterpå stod det også noko om jordmora i bygda, B...

Sogns Iskompagni i Skjolden

Handel / Trade
Publisert: 18.04.2008
Author: Hermund Kleppa
Sogns Iskompagni i Skjolden, Norway - beste sort is - produsert frå eit stort og hypermoderne anlegg! Det er hovudbodskapen på Sogns Iskompagni sitt b...

Minnebilete i Haukedalen - Lærar Sigurd Nesse

Plakett / Plaque
Publisert: 25.06.2008
Author: Hermund Kleppa
Lærar og forfattar Sigurd Nesse kom i 1874 som nyutdanna lærar til Haukedalen. Han var der i tre år. Då han fire år seinare reiste frå bygda, hadde de...

Krossteinen på Bell

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 09.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Det finst fleire krossforma steinar i Sogn og Fjordane. Dei er minne om då kristendomen vart innførd i Noreg, rundt rekna tida 950-1050. Ein funksjon ...

Tysklandsbrigadens Veteranforbund - Sogn og Fjordane

Foretak / Association
Publisert: 07.07.2008
Author: Hermund Kleppa
I åra 1947-1953 var norske styrkar med i den allierte okkupasjonen av Tyskland. Norske soldatar skulle vera med på å tryggja og byggja freden. På 1980...

Med Kongsberg-knekk i Ormhaugbakken

Sportsanlegg / Sport installation
Publisert: 09.07.2008
Author: Hermund Kleppa
- Det var vel helst den stilen som blei kalla Kongsberg-knekk det gjekk på, fortalde Gunnar Jan Gjerland då han i 2008 var med og synte kvar haukedøle...

Haukedalen forsamlingshus

Bedehus / Chapel
Publisert: 17.07.2008
Author: Hermund Kleppa
I Haukedalen kallar dei bedehuset sitt Forsamlingshuset. Det signaliserer brei bruk, eit hus der folk kjem saman. Ordet samlingshus har óg vore brukt,...

Finnlandsplaketten - eineståande premie i langrenn?

Plakett / Plaque
Publisert: 16.07.2008
Author: Hermund Kleppa
I Haukedalen har dei ein langrenn-premie kan henda ingen andre har maken til: ein Finlands-plakett, - eit vandreskjold Haukedalens Idrottslag vann til...

Norsk rosemåla kiste i England

Kiste / Coffin
Publisert: 14.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Herskapshuset Preston Manor i Brighton høyrer med til musea i byen. Mr. og Mrs. Thomas-Stanford var dei siste som residerte der på 1930-talet. Eitt mø...

Bautastein på Følling i Eldalsdalen

Historisk monument / Historical monument
Publisert: 14.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Sogn og Fjordane har eit halvt hundre bautasteinar arkeologane omtalar som fornminne, det vil seia at dei truleg er meir enn rundt rekna 1000 år gamle...

The Ladder - Laksetrappa i Osen

Laksetrapp / Salmon ladder
Publisert: 22.07.2008
Author: Charles Thomas-Stanford
Om "den som kan få to aks ut av eit korn, eller grasstrå til å gro der det før berre vaks eitt" fortener hyllest av folket, så er ikkje han som fylte ...

Sogn og Fjordane-Irland: Potts på Osen gard i Bygstad

Person / Person
Publisert: 07.10.2008
Author: Hermund Kleppa
På slutten av 1800-talet var irlendarar med namnet Potts i Bygstad og fiska laks. William Trumperant Potts var med då dei kring 1870 bygde laksetrappa...

Damn! - mislukka kjeksing i Gaula og Årøyelva

Person / Person
Publisert: 02.07.2008
Author: Hermund Kleppa
Ikkje med sine "forfædres kraftige eder" - men med det engelske kraftordet "damn", sette han i, kjeksemannen (eller klepparen) som i 1901 mislukkast m...

Folkemusikk i Gaular

Musikk / Music
Publisert: 27.08.1999
Author: Liv Fridtun (1970 - )
Gaular har i den seinare tida sett seg på folkemusikk-kartet med at det har vakse fram eit levande folkemusikkmiljø. Gaular spelemannslag har vorte ei...

Gammal meieribygning på Vassenden

Meieri / Diary
Publisert: 26.05.2009
Author: Hermund Kleppa
På Vassenden i Jølster står det eit lite hus som skil seg ut frå dei andre. Det ligg tett attmed vegen på den smale stripa mellom E39 og Jølstra. Det ...

Mula - gard med samansett næringsgrunnlag

Gardsbruk / Farm
Publisert: 16.06.2009
Author: Arne Aasland
Det er ikkje store bilturen frå Førde til Mula på sørsida av Førdefjorden. Men ein er komen langt frå forretningsbyen når ein står i sjøsprøyt nede i ...

Om namnet Jølster

Kommune / Municipality
Publisert: 17.06.2009
Author: Arne Aasland
Både i Ryghs Norske gaardnavne (1918) og Eivind Vågslids Stadnamntydingar 2 (1974) finn vi tilløp til forklaring av namnet Jølster. Dei knyter seg til...

Jølstra, Anga og Halbrendselva

Elv / River
Publisert: 16.06.2009
Author: Arne Aasland
Desse tre elvane prydar Førdebygda, men kva tyder namna? Til Halbrendselva høyrer og elva Hundsrasta, som ligg i den "bymarka" Førde har fått seg bak ...

Stadnamn i Jølster

Folk og samfunn
Stadnamn Dal / Valley
Publisert: 24.06.2009
Author: Arne Aasland
Stadnamn er kulturminne, men samstundes ord i full dagleg bruk. Frå den rike namnefloraen på Jølst (i Jølster) tar denne teksten fram dei viktigaste d...

Geitskoreina, Turtneskora og Kvanndalen – namn frå plantar

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Mange ville plantar, som framleis er vanlege i landskapet vårt, vart tidlegare rekna som verdifulle nytteplantar. Dei vart difor sanka inn og brukte s...

Fannaråki

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
er namnet på eit kjent fjell med isbre i Luster i Sogn. Det er eit populært turistmål, og på toppunktet 2068 moh har Den norske Turistforening bygt ei...

Har fjellnamnet Kabusen namn etter eit gammalt klesplagg?

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
I Haukedalen i Førde ligg eit 980 m høgt fjell med namnet Kabusen. Det er eit merkeleg namn mange lurer på tydinga av. Men namnet er ikkje eineståande...

Dakotabakkane, Gosen, Egypten og Sionsdalen ligg i Stryn! På ein gard i Luster kan du gå frå Jerusalem til Jeriko

Folk og samfunn
Plass / Spot Stadnamn
Publisert: 06.02.2024
Author: Kristian Solvang
Det er faktisk ganske vanleg at stader som treng eit namn, får eit namn som har vore brukt før. Slike stadnamn vert kalla oppkallingsnamn, eit sekundæ...

Langebrua

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 07.07.1999
Author: Finn Borgen Førsund
Brua over Jølstra er oppkalla etter handelsmann Hans Christian Fr. Lange, ein av dei som stod føre bygginga av den første brua. Brua har alltid vore e...

Den gamle brua over Vetledøla

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 10.03.2004
Author: Hermund Kleppa
Frå Fåbergstølsgrandane i Storedalen (øvste delen av Jostedalen) går Sprongdalen nordaustover opp til Styggevatnet på vel 1100 moh. Ein dryg kilometer...

Naustdalstunnelen

Samferdsle
Veg / Road
Publisert: 07.07.1999
Author: Kristin Ese
Dårleg vegstandard og lange reiseavstandar har vore eit problem i Sogn og Fjordane. Byggjinga av den 6 km lange Naustdalstunnelen korta ned reisetida ...

Bruene i Førde

Samferdsle
Bru / Bridge
Publisert: 16.06.2009
Author: Arne Aasland
Førdehistoria handlar om bruer. Langebrua er så å seie føresetnaden for at Førde kunne bli ein tettstad. Dagens sentrale Førde er bunde saman av sju b...

Skredulukke i Stardalen (Heggheim)

Folk og samfunn
Skred / Avalanche
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
Året 1868 var eit av dei verste snøskredåra på Vestlandet. Kring 150 menneske omkom. På garden Heggheim i Stardalen vart alle husa råka av raset. 17 m...

Knut L. Sandal

Folk og samfunn
Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
Hardingfelepelemannen Knut L. Sandal (1913-1964) frå Jølster var busett i Bergen, og lydinnspelingar vitnar om ein flott ambassadør for det særmerkte ...

Ingeborg Grytten - salmediktar frå Sunnfjord

Folk og samfunn
Musikkverk / Musical work Person / Person Kvinner og likestilling
Publisert: 14.04.2008
Author: Hermund Kleppa Kvinnestemmer.net
Nordlandspresten Petter Dass er den ruvande skikkelsen i norsk salmedikting på 1600-talet. To vestlands-kvinner er mellom dei andre som skreiv salmar ...

Om Johannes Gjetmundsen – innflyttar i Finnmark frå Sogn

Person / Person
Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
År 1964 ga Anders Skàsheim ut heftet «Noko um det fyrste kjende torskefisket i Finnmark». Forfattaren fortel frå Finnmark, om «folkeliv og næringsliv»...

Nils Furnes

Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
Hardingfelespelemann Nils Furnes (1901-1990) kom frå Bygstad i Gauler, men var busett i Bergen....

Johannes Holsen

Musikk / Music Musikkverk / Musical work
Publisert: 06.02.2024
Author: Synnøve S. Bjørset
Spelemann frå Viksdalen, busett i Førde, med alderdomelege hardingfeleslåttar og svingande dansespel....

Hurtigruteskipet DS «Finmarken i tida april-juni 1940

Publisert: 06.02.2024
Author: Hermund Kleppa
Tysdag kveld, 7. mai 1940, styrde hurtigruteskipet DS «Finmarken» ut Nordfjord etter å ha lege gøymt i Hyen frå 12. april, - «med syv manns besetning,...

Kristian Eikås

Publisert: 06.02.2024
Author: Per Olav Bøyum
Kristian Eikås var drivkrafta bak opprettinga av Heimeyrkeskulen i Jølster, og stod sentralt i fornyinga av handverk og formgjeving i bygda....

Astrup-steinen

Monument / Monument
Publisert: 07.07.1999
Author: Hermund Kleppa
"NIKOLAI ASTRUP 1880-1928" Det står innhogge på Astrup-steinen i det gamle prestegardstunet på Ålhus. "Soleis skal óg han sjølv og livsverket hans for...

Telefonlinjene over Sognefjellet

Telefonline / Telephone line
Publisert: 15.06.2001
Author: Harald Jarl Runde
I dag er det berre restar att av det som var den viktige telefonlinjekursen over Sognefjellet. På Korpen, høgste punktet på fjellovergangen, står det ...

Grunnlovsjubileum – 1814 i Jølster prestegjeld

Jubileum / Anniversary
Publisert: 13.11.2014
Author: Per Olav Bøyum
1814 – merkeår i Noregssoga: Kielfreden, prins Christian Frederik midtpunkt for norsk sjølvstenderørsle, stormannsmøtet på Eidsvoll, særskild bededag ...

Rasfarleg område

Veg / Road
Publisert: 02.08.2006
Author: Kristin Ese
20. juni 2006 var det offisiell opning for å markera at vegsambandet mellom Skei og Fjærland, 20 år etter at det opna, endeleg fekk riksvegstandard. E...

Gustav Indrebø - ein av dei store innan stadnamn- og målarbeid

Folk og samfunn
Publisert: 01.07.2024
Author: Randi Melvær
Sogn og Fjordane har fostra ein av dei store innan stadnamn- og målarbeid: Gustav Indrebø. Han var ein intelligent og stillfarande mann som i periodar...

Grunnlovsjubileum – 1814 i Hafslo Prestegjeld

Jubileum / Anniversary
Publisert: 29.07.2014
Author: Per Olav Bøyum
1814 – merkeår i Noregssoga: Kielfreden, prins Christian Frederik midtpunkt for norsk sjølvstenderørsle, stormannsmøtet på Eidsvoll, særskild bededag ...

Hestadgrend bedehus og Hestadgrend indremisjon

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 09.04.2008
Author: Albert Kirkeli
"Hestadgrend Indremisjon og Hestadgrend bedehus heng nøye saman". Det skreiv Arne Kirkeli i 2008 i ei utgreiing om bedehuset i Hestadgrend. Han la ved...

Hafslo bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 07.01.2004
Author: Hermund Kleppa
I 1964 reiv bedehusfolket på Hafslo bedehuset sitt, og bygde nytt. Det førti år gamle huset hadde eit svært uvanleg bedehuseksteriør og var bygd av re...

Holsen bedehus

Tru og livssyn
Bedehus / Chapel
Publisert: 13.11.2008
Author: Hermund Kleppa
Bedehuset i Holsen står tett attmed riksvegen på garden Fleten om lag ein kilometer utom kyrkja. Huset stod ferdig i 1908. Det var eit eldre skulehus,...

Kunstnaren Kjartan Slettemark

Person / Person
Publisert: 18.11.2002
Author: Rolf Braadland
Kjartan Slettemark er fødd i 1932 på garden Slettemark i Naustdal kommune. Han er son til Jakob Slettemark og Brita Eimhjellen. Slettemark er ein av d...

Minnestein over Dannebrogsmann i Årdal

Folk og samfunn
Monument / Monument
Publisert: 02.10.2000
Author: Hermund Kleppa
Jølster har to Dannebrogsmenn, Nils Olsson Årdal og Per Kleppe. Dannebrogsmenn var soldatar som var med i "Svenskekrigen" 1807-1814 og som vart dekore...